Doanh nghiệp thực phẩm 'thay da đổi thịt' nhờ áp dụng công cụ cải tiến năng suất

Thực phẩm bẩn, không đảm bảo vệ sinh an toàn đang là một trong những vấn đề nhức nhối ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến thực phẩm. Trước thực trạng trên, nhu cầu đổi mới hệ thống quản lý là vô cùng cấp thiết.

Đặc biệt, trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng khắt khe về an toàn thực phẩm, doanh nghiệp chế biến đối mặt với không ít rào cản về quản lý vận hành như: Thiếu kiểm soát trong sử dụng nguyên liệu dẫn đến tồn kho, lãng phí; Gặp khó khăn trong theo dõi hàng hóa có hạn sử dụng ngắn do nhiều lô hàng sản xuất khác nhau; Sai sót trong khâu giao hàng, bao gồm việc không tuân thủ thời gian giao, giao sai sản phẩm hoặc sản phẩm gần hết hạn; Không gian sản xuất bừa bộn, phát sinh nguy cơ mất vệ sinh, tiềm ẩn rủi ro an toàn.

Đây chính là rào cản lớn đối với mục tiêu xây dựng quy trình chế biến thực phẩm chuyên nghiệp, kiểm soát chặt chẽ chất lượng và duy trì niềm tin từ khách hàng. Để tối ưu hiệu quả vận hành, giảm thiểu sai sót và đảm bảo chất lượng đầu ra, doanh nghiệp cần chú trọng xây dựng hệ thống quản lý nền tảng phù hợp.

Trong đó, mô hình 5S của Nhật Bản đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong cải tiến môi trường làm việc, đặc biệt trong ngành chế biến thực phẩm. Thực tế, nhiều doanh nghiệp thực phẩm tại Việt Nam đã áp dụng thành công phương pháp 5S và thu được kết quả đáng kể.

Một trong những đơn vị áp dụng thành công 5S trong quản lý, vận hành là Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Nhật Lâm - doanh nghiệp chuyên cung cấp suất ăn công nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp đã ứng dụng mô hình 5S một cách bài bản và hiệu quả trong kiểm tra, sàng lọc nghiêm ngặt nguồn thực phẩm đầu vào; Loại bỏ các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, quá hạn sử dụng hay có dấu hiệu hư hỏng; Sắp xếp thực phẩm tươi sống và thực phẩm khô ở khu vực riêng biệt, rõ ràng theo đúng quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm. 

Phân khu dụng cụ sản xuất, bếp núc hợp lý giúp tránh nhầm lẫn, mất mát, hư hỏng. Vệ sinh khu nấu, kho bếp hằng ngày, khử trùng giúp đảm bảo khu vực chế biến luôn sạch bụi, không ẩm mốc. Đào tạo và kiểm tra thường xuyên đội ngũ nhân sự, đảm bảo tác phong làm việc nhanh nhẹn, chính xác và chuyên nghiệp. Ngoài ra, có chính sách xử lý triệt để các trường hợp vi phạm tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. 

Có thể nói, 5S đã gắn liền với hoạt động vận hành của công ty, góp phần khẳng định uy tín doanh nghiệp trong mắt khách hàng và đối tác.

Một ví dụ khác là nhà máy chế biến tinh bột sắn Hướng Hoá thuộc Công ty TNHH MTV thương mại Quảng Trị. Nhờ đi đầu trong ứng dụng công cụ 5S và Kaizen vào sản xuất đã giúp nhà máy cải thiện đáng kể năng suất, góp phần gia tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay.

Để đạt kết quả này, nhà máy luôn thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa doanh nghiệp và người nông dân, sẵn sàng hỗ trợ người trồng sắn về mọi mặt để bà con yên tâm sản xuất và làm giàu trên mảnh đất bằng chính sức lao động của mình.

Nhà máy cũng nghiên cứu, áp dụng quy trình sản xuất khép kín hoàn toàn, tái sử dụng tối đa các chất thải sinh ra trong quá trình sản xuất tinh bột sắn. Nhờ quy trình khép kín nhà máy đã giải quyết được các tác động bất lợi về môi trường do chế biến tinh bột sắn gây ra.

"Chúng tôi không ngừng cải tiến để giảm tối đa chi phí, sản xuất ra sản phẩm, dịch vụ tốt nhất với giá thành hợp lý. Ngoài ra, sự hỗ trợ của chính quyền các cấp, bạn hàng cũng là nhân tố quan trọng góp phần tạo nên sự phát triển của công ty", đại diện doanh nghiệp chia sẻ.

Một mô hình khác - Công ty Cổ phần Bá Hải (Đắk Lắk) hoạt động chính trong lĩnh vực nuôi trồng, thu mua, chế biến thủy sản, sản phẩm chính là cá ngừ đại dương, tôm, cá biển, ghẹ, cua đông lạnh xuất khẩu sang các thị trường như Hoa Kỳ, Canada, Bỉ, EU, Nhật Bản... Gần đây, Ban lãnh đạo công ty nhận thấy có nhiều vấn đề tồn tại trong hoạt động, cũng chính là nguyên nhân dẫn đến giảm năng suất chất lượng và sự phàn nàn từ đối tác, khách hàng...

Nắm bắt kịp thời vấn đề, Ban lãnh đạo đã họp bàn và quyết định tham gia chương trình hỗ trợ Lean dưới sự hướng dẫn của chuyên gia tư vấn từ Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3).

Theo nhóm chuyên gia, Lean là phương pháp quản trị sản xuất hiện đại đã được chứng minh trong thực tế bởi nhiều tập đoàn quốc tế. Tuy nhiên, với hiện trạng hệ thống quản lý và trình độ nhân sự hạn chế của Công ty Bá Hải, nhóm chuyên gia đã tư vấn và đưa ra giải pháp để Ban lãnh đạo công ty chọn lựa triển khai. Bước đầu, công ty chọn những công cụ cơ bản nhất đó là 5S và Kaizen để triển khai.

Sau 5 tháng triển khai áp dụng phương pháp 5S tại khu vực kho và cơ khí chế tạo giúp nhận diện ra không ít tồn tại: Tủ dụng cụ, linh kiện bộ phận cơ khí chưa được sắp xếp, còn nhiều vật dụng thừa. Nhóm tham gia dự án đã cải tạo, sắp xếp lại các vật dụng trong tủ với nhãn nhận dạng. Nhờ đó bộ phận cơ khí và kho vật tư của xưởng gia công cá được thay đổi hiện trường, vật dụng sắp xếp gọn gàng, tìm kiếm dễ dàng hơn. Đặc biệt, người quản lý có thể chủ động kiểm soát số lượng, chất lượng cũng như an toàn lao động tại khu vực.

Tại công đoạn chế biến cá sọc, công ty trang bị bàn có gờ cao xung quanh, vụn cá bị chặn lại, không rơi xuống đất. Số lượng bàn hiện tại chuyển qua xưởng gia công tôm sử dụng, giảm chi phí đầu tư công cụ dụng cụ cho xưởng này. Bên cạnh đó, công ty cũng cho thi công lại hệ thống ống cống, nâng cao độ dốc đường ống để giảm tích tụ rác, nước thoát nhanh hơn. Đồng thời, gắn thêm các lọc ở miệng hố để ngăn chặn xác cá đi xuống hồ nước thải.

Lượng vụn cá thu hồi có thể bán lại hoặc sử dụng làm nguyên liệu đầu vào cho xưởng cá hộp. Trung bình mỗi tháng công ty thu được khoảng 175 kg, giá khoảng 5.000 đồng/kg, giá trị tiết kiệm khoảng 880.000 đồng/tháng.

Công ty không phải tốn nhiều công, thời gian và nước để vệ sinh sàn nền sau mỗi ca sản xuất. Chất lượng nước thải cũng cải thiện, chi phí xử lý nước thải giảm rõ rệt, đơn giá xử lý (bình quân) giảm từ 14.000 đồng/m3 xuống còn 7.500 đồng/m3. Việc cải tiến này giúp giảm mùi hôi và tạo môi trường tốt hơn cho an toàn vệ sinh thực phẩm.

Những kết quả tích cực tại Nhật Lâm, Hướng Hóa và Bá Hải cho thấy việc áp dụng các công cụ cải tiến đã mang lại giá trị thiết thực cho doanh nghiệp, giúp tối ưu vận hành, nâng chất lượng sản phẩm và gia tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi cao.

An Dương