Truy xuất 'dấu chân carbon': Giải pháp nâng cao giá trị xuất khẩu cho ngành tôm sinh thái

Cùng với thanh long, các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu chủ lực khác như lúa gạo, tôm… đã và đang được doanh nghiệp chủ động chuyển đổi, cắt giảm mạnh lượng phát thải khí carbon trong quá trình sản xuất. Bên cạnh đó, nhiều ngành nghề khác trong các lĩnh vực như năng lượng, lâm nghiệp, công nghiệp… đã có kế hoạch, lộ trình chuyển đổi sản xuất phù hợp xu thế cắt giảm "dấu chân carbon".

Về vấn đề này, theo nhận định của ông Patrick Haveman - Phó Đại diện Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều tiềm năng tái cấu trúc các chuỗi sản xuất cung ứng tôm tự nhiên với giá trị cao. Theo ông, ở các tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang và Bến Tre hiện có nhiều cơ sở kinh doanh, hợp tác xã quy mô nhỏ và vừa có vùng nuôi tôm dựa vào tự nhiên. Nhiều nơi có các dòng sản phẩm tôm rừng, tôm lúa, tôm sạch nhưng chưa được tập trung quản lý và chứng nhận đúng với giá trị chất lượng tương xứng.

Nỗ lực cắt giảm “dấu chân carbon” trong ngành nuôi tôm sinh thái là giải pháp nâng cao giá trị xuất khẩu, đáp ứng chuỗi cung ứng tiêu dùng cao cấp. (Ảnh minh họa)

Đại diện UNDP cũng cho rằng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần có cơ chế khuyến khích các cơ sở, trang trại nhỏ và vừa tăng cường liên kết hợp tác để tạo ra dòng sản phẩm tôm hữu cơ, tôm sinh thái có thương hiệu đặc thù của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Cùng với đó, chính quyền địa phương cần tạo điều kiện hỗ trợ cơ sở sản xuất này truy xuất nguồn gốc và truy xuất "dấu chân carbon" cho các dòng tôm sinh thái, góp phần mở rộng và ổn định nguồn cung ứng tôm chất lượng cao, đáp ứng chuỗi cung ứng tiêu dùng cao cấp trong nước hoặc xuất khẩu đi các thị trường quốc tế.

Giảm “dấu chân carbon” cho ngành tôm, trong đó có dòng tôm sinh thái là giải pháp nâng cao giá trị xuất khẩu, hướng đến phát triển bền vững và có trách nhiệm. Đặc biệt, khi Việt Nam tham gia vào các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu như Cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050; Giảm phát thải khí mê-tan 30% so với năm 2020; Tuyên bố Glasgrow về rừng và sử dụng đất nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng mất rừng vào năm 2030… tạo chuyển biến lớn trong tiếp cận phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững hơn.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) nhấn mạnh, Bộ đang thực hiện các thủ tục tham gia “Tuyên bố Emirates về nông nghiệp bền vững, hệ thống lương thực thực phẩm có khả năng chống chịu và hành động vì khí hậu”. Việc chuyển đổi hệ thống lương thực của Việt Nam, trong đó có ngành tôm theo hướng xanh, carbon thấp, bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu, tích hợp đa giá trị với hệ thống quản trị hiện đại, minh bạch gắn với chuyển đổi số và liên kết chặt chẽ trong chuỗi giá trị là tất yếu. Đây là giải pháp góp phần thực hiện các chiến lược, kế hoạch hành động quốc gia và cam kết quốc tế của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bạc Liêu cũng cho rằng, đẩy mạnh cấp mã số vùng nuôi và ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất, truy xuất nguồn gốc sản phẩm tôm, cải thiện tôm giống và ứng dụng các sáng kiến, tiến bộ khoa học là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chuỗi giá trị ngành tôm nói chung trên thị trường thế giới. Ngoài ra, các chính sách về nuôi trồng thủy sản nói chung cần hướng tới giảm phát thải khí nhà kính và phát triển năng lượng tái tạo.

Ông Nguyễn Nhứt - Trưởng phòng Sinh học thực nghiệm, Viện Nghiên cứu nuôi trồng Thủy sản 2 đồng quan điểm cho rằng, ứng dụng khoa học công nghệ giảm phát thải trong nuôi trồng, chế biến tôm và thúc đẩy chuỗi giá trị tôm-lúa theo hướng chứng nhận quốc tế, hữu cơ. Các phương pháp nuôi trồng bền vững không chỉ giúp tăng cường hiệu quả kinh tế mà còn giữ gìn môi trường sống cho các loài sinh vật khác trong hệ sinh thái nước.

An Dương (T/h)