Nâng cao năng suất công nghiệp, tạo động lực phát triển kinh tế biển

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia TS. Trần Hậu Ngọc nhấn mạnh, Nghị quyết của Bộ Chính trị đã xác định Hải Phòng phải trở thành thành phố công nghiệp hiện đại, văn minh, bền vững, là trung tâm logistics quốc tế. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu nêu trên, việc tập trung nâng cao năng suất công nghiệp, tối ưu hóa kinh tế biển là hai mũi nhọn không thể tách rời. Nâng cao năng suất công nghiệp chính là động lực, nền tảng để Hải Phòng vươn ra biển lớn.

Nói về vai trò của năng suất lao động trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, TS. Trần Hậu Ngọc cho biết, cải thiện và thúc đẩy năng suất lao động là một trong những vấn đề cốt lõi đối với nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Bởi nâng cao năng suất lao động đồng nghĩa với phát triển nhanh, bền vững, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và đuổi kịp các quốc gia trong khu vực.

Theo báo cáo của Viện Năng suất Việt Nam (Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia), giai đoạn 2016 – 2020, năng suất lao động tăng 5,88%/năm, cơ bản đạt được mục tiêu đề ra trong Nghị quyết 05-NQ/TW, Hội nghị lần thứ Tư, BCHTW Đảng khóa XI về một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế, trong đó đề ra mục tiêu “Tốc độ tăng năng suất lao động bình quân hằng năm cao hơn 5,5%”.

Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2021- 2030 đặt ra mục tiêu: “Tốc độ tăng năng suất lao động bình quân trên 6,5%/năm”. Điều này đòi hỏi những hành động cải tiến đột phá, trong đó khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò quan trọng.

Công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng (TCĐLCL) được xác định là nền tảng cốt lõi cũng là giải pháp đột phá. Đặc biệt, việc triển khai Chỉ thị 38-CT/TW năm 2024 của Ban Bí thư về phát triển công tác TCĐLCL trong giai đoạn mới đã tạo ra hành lang pháp lý và chính sách vững chắc, là “kim chỉ nam” để chúng ta đưa các hoạt động năng suất chất lượng lên tầm cao mới, phù hợp với yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

“Hội thảo là cơ hội lớn để chúng ta cùng nhau phân tích sâu sắc mối liên kết giữa công nghiệp và kinh tế biển tại Hải Phòng. Các tham luận không chỉ mang tính học thuật mà còn rất sát với thực tiễn, giúp các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghiệp và dịch vụ cảng biển tìm ra giải pháp để tối ưu hóa quy trình, áp dụng các tiêu chuẩn tiên tiến, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu suất tổng thể.

Chúng tôi mong muốn qua các phiên thảo luận chuyên sâu, các mô hình thực tiễn và những kiến nghị chính sách sẽ được đề xuất, góp phần xây dựng một hệ sinh thái năng suất chất lượng vững mạnh, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế biển bền vững”, TS. Trần Hậu Ngọc chia sẻ.

Ông Nguyễn Minh Kha - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hải Phòng. (Ảnh: Ngọc Xen)

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Minh Kha – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Hải Phòng cho biết, Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3.260km trải dài từ Bắc vào Nam, sở hữu hệ sinh thái biển đa dạng, nguồn tài nguyên phong phú cùng vị thế chiến lược trong chuỗi logistics khu vực. Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 đã xác định: công nghiệp biển và công nghiệp ven biển là động lực quan trọng để đưa kinh tế biển trở thành ngành mũi nhọn quốc gia.

Để đạt mục tiêu đó, năng suất chính là chìa khóa. Nâng cao năng suất trong các ngành công nghiệp biển, từ đóng tàu, logistics, chế biến thủy hải sản, năng lượng tái tạo đến khai thác cảng biển và công nghiệp hỗ trợ, không chỉ tạo ra giá trị gia tăng mà còn là bệ phóng để Việt Nam bứt phá trên bản đồ kinh tế biển thế giới.

Cũng theo ông Nguyễn Minh Kha, Hải Phòng là thành phố cảng quan trọng, đầu mối giao thông quốc tế, cửa ngõ ra biển của các tỉnh phía Bắc Việt Nam; đồng thời là trung tâm kinh tế, công nghiệp – thương mại, du lịch, dịch vụ và văn hóa; vùng động lực phát triển quan trọng của đất nước. Với lợi thế cảng nước sâu nên vận tải biển rất phát triển, đồng thời là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của miền Bắc nói chung và đồng bằng sông Hồng nói riêng.

Tuy nhiên, trong quá trình chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vùng Đồng bằng sông Hồng cũng đối mặt với thách thức về chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Việc tăng cường năng suất chất lượng sẽ giúp khu vực này phát huy tối đa lợi thế, đặc biệt là lợi thế về cảng biển và logistics, trở thành động lực phát triển cho kinh tế biển. Việc đẩy mạnh áp dụng các tiêu chuẩn và các công cụ cải tiến năng suất chất lượng là giải pháp then chốt giúp nâng cao năng suất, thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng đã và đang triển khai nhiều chương trình thiết thực, hỗ trợ doanh nghiệp địa phương nâng cao năng suất chất lượng.

Trong khuôn khổ hội thảo, TS. Trần Hậu Ngọc đã giới thiệu “Chỉ thị 38-CT/TW năm 2024 - Định hướng phát triển công tác tiêu chuẩn đo lường chất lượng phù hợp yêu cầu thời kỳ mới”. Bài trình bày súc tích và mang tính thực tiễn cao, xoay quanh 3 mục chính, bao gồm: Bối cảnh, yêu cầu phải ban hành Chỉ thị 38-CT/TW; Các nội dung chính của Chỉ thị 38-CT/TW; Kế hoạch triển khai Chỉ thị 38-CT/TW.

TS. Trần Hậu Ngọc nêu rõ, mục đích yêu cầu của Chỉ thị 38 là: "Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng đến năm 2030 và những năm tiếp theo, góp phần thực hiện mục tiêu trở thành nước có công nghiệp hiện đại theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng".

ThS. Hoàng Thị Hồng Ngọc - Chi cục trưởng Chi cục TĐC Hải Phòng. ( Ảnh: Ngọc Xen)

Ông Lê Hồng Cẩm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hải Phòng, Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Cảng Hải Phòng. (Ảnh: Ngọc Xen)

Ông Cao Chí Cuối - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần sản xuất thương mại CNC Gia Nghĩa. (Ảnh: Ngọc Xen).

Tiếp theo chương trình, ThS. Hoàng Thị Hồng Ngọc có bài tham luận "Báo cáo sơ kết Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng giai đoạn 2020 - 2025 tại TP.Hải Phòng. Bà Hồng Ngọc đánh giá: "Hoạt động nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021 - 2025 đã đạt những thành tựu đáng kể, vượt mục tiêu đề ra trong nhiều chỉ tiêu định lượng. Giai đoạn tiếp theo sẽ tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy năng suất".

Ông Lê Hồng Cẩm - Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hải Phòng, Giám đốc Công ty CP Dịch vụ Cảng Hải Phòng có bài tham luận “Phát triển logistics và kết nối chuỗi cung ứng tại vùng Đồng bằng sông Hồng". Nội dung gồm 4 điểm chính: Tiềm năng phát triển ngành logistics tại thành phố Hải Phòng và vùng đồng bằng sông Hồng; Xu hướng phát triển logistics và kết nối vùng; Cơ hội và thách thức; Những vấn đề cần giải quyết.

Đặc biệt, một trong những vấn đề cốt cán mà ông Cẩm chỉ ra đó chính là chất lượng nguồn nhân lực, ông nhấn mạnh vào yếu tố "thực chiến" của người lao động, việc đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp thay vì dựa trên lý thuyết.

Ông Cao Chí Cuối - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần sản xuất thương mại CNC Gia Nghĩa có bài tham luận Doanh nghiệp địa phương - Áp dụng thành công các công cụ cải tiến NSCL (Lean, Six Sigma...). Bài trình bày sâu sắc nhấn mạnh vào nhận thức, quyết tâm của doanh nghiệp trong việc áp dụng các công cụ cải tiến nhằm nâng cao năng suất chất lượng, khẳng định năng lực cạnh tranh và vị thế của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng.

Sinh viên Trần Xuân Bách - Lớp trưởng Lớp Điện Tử Viễn Thông K64 - Đại Học Hàng Hải Việt Nam cho biết: "Chương trình hội thảo rất ý nghĩa và thiết thực, mang đến cho chúng em nhiều góc nhìn về hoạt động của doanh nghiệp và vai trò năng suất, chất lượng. Qua đó, em càng ý thức rõ hơn về việc phải đặt ra mục tiêu phấn đấu và không ngừng hoàn thiện kỹ năng của bản thân để nắm bắt được những cơ hội nghề nghiệp tốt trong tương lai".

Chương trình hội thảo nhận được sự quan tâm của đông đảo đại biểu là chuyên gia, cơ quan quản lý, doanh nghiệp và sinh viên,...

Chương trình trao đổi và thảo luận sau đó nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu, nhiều vấn đề được mổ xẻ, những câu chuyện thực tế được chính doanh nghiệp đưa ra là minh chứng rõ nét nhất cho sự cần thiết và sức nóng của vấn đề năng suất chất lượng.

Kết luận hội thảo, TS. Trần Hậu Ngọc đánh giá cao tinh thần hợp tác và những đóng góp thẳng thắn của đại diện cơ quan quản lý, hiệp hội, doanh nghiệp, chuyên gia tham dự. TS. Ngọc kỳ vọng thông qua chương trình, nhận thức về năng suất chất lượng sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ hơn; các doanh nghiệp sẽ chủ động đổi mới, đầu tư công nghệ và phát triển nguồn nhân lực; còn sinh viên là lực lượng kế cận sẽ có thêm động lực học tập, rèn luyện để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong thời kỳ chuyển đổi số của đất nước.

Thanh Tùng