Vũ khí 'bàn tay chết' duy nhất thế giới có thể ngăn ngừa vũ khí hạt nhân

Sự ra đời của vũ khí "bàn tay chết" Perimeter

Hệ thống phản công Perimeter là một trong những bí mật lớn nhất thời Chiến tranh Lạnh, tuy nhiên, câu chuyện kỳ bí về thứ vũ khí có sức hủy diệt đáng gờm này được nhắc đến ít nhiều trong các bài báo và tài liệu gần đây.

Do lo ngại một cuộc tấn công hạt nhân phủ đầu từ đối phương, Nga đã yêu cầu phát triển một hệ thống chỉ huy nhằm bảo đảm đòn trả đũa vẫn được triển khai trong trường hợp các đường dây liên lạc chỉ huy của lực lượng tên lửa chiến lược bị phá hủy.

Theo Nghị định số 695-227 của Nga thời Liên Xô, từ ngày 30-8-1974, Cục thiết kế Phương Nam được giao nhiệm vụ chế tạo hệ thống tên lửa với những tính năng kỹ thuật nâng cấp. Cục thiết kế quyết định dùng tên lửa 15A11 làm tên lửa chỉ huy. Tháng 12-1975 bản thiết kế sơ bộ hệ thống được trình lên Chính phủ.

Các lần thử nghiệm hoạt động của tên lửa chỉ huy 15А11 được tiến hành năm 1979. Nga đã thiết kế hai hầm phóng tên lửa đặc biệt cho mục đích này. Các nhà khoa học chế tạo một sở chỉ huy đặc biệt, tự động hóa hoàn toàn nhằm thực hiện nhiệm vụ kiểm soát và phóng tên lửa từ xa.

Những đợt phóng thử nghiệm đường bay của tên lửa được tiến hành dưới sự giám sát của Ủy ban thử nghiệm cấp Nhà nước đứng đầu là Trung tướng Vladimir Korobushin, Phó Tham mưu trưởng Lực lượng tên lửa chiến lược.

Các vụ phóng tên lửa thực hiện thành công ngày 26-12-1979. Kết quả thử nghiệm cho thấy, tất cả bộ phận của hệ thống Perimeter có thể tương thích thành công với nhau và đầu đạn của tên lửa chỉ huy có thể bay theo quỹ đạo mong muốn.

Các thử nghiệm tên lửa chỉ huy cấp quốc gia hoàn thành vào tháng 3-1982. Tháng 1-1985, hệ thống phản công hạt nhân Perimeter chính thức được biên chế vào kho vũ khí của Liên Xô.

Hệ thống phản công hạt nhân Perimeter hoạt động thế nào?

Ngày 8/10/1993 tờ New York Times đăng tải bài viết của nhà bình luận Bruce Blair với tựa đề "Cỗ máy Ngày tận thế của Nga", chứa đựng các thông tin về hệ thống kiểm soát, chỉ huy điều hành tác chiến lực lượng tên lửa chiến lược của Nga.

Đây cũng là lần đầu tiên tên gọi chính thức của hệ thống Perimeter được công chúng biết đến. Và cũng chính tại thời điểm đó trong tiếng Anh xuất hiện khái niệm "Dead hand" (Bàn tay chết) có liên quan đến hệ thống phản công hạt nhân của Nga.

Hệ thống phản công hạt nhân Perimeter hoàn toàn không phụ thuộc vào các hệ thống chỉ huy điều hành tác chiến và các trang thiết bị thông tin liên lạc, thậm chí không phụ thuộc cả vào chiếc vali hạt nhân luôn đi cùng Tổng thống Nga. Nguyên tắc hoạt động của hệ thống Perimeter là tự động tiến hành đòn tấn công hạt nhân quy mô lớn.

Tên lửa đạn đạo UR-100UTTKh (được NATO định danh là Spanker) là trung tâm của hệ thống này. Thay vì bay thẳng tới mục tiêu đối phương, tên lửa đạn đạo trang bị hệ thống truyền dẫn sẽ bay trên bầu trời Nga, gửi lệnh phóng tới tất cả tên lửa được đặt trong hầm ngầm, máy bay, tàu chiến, bệ phóng mặt đất. Hệ thống hoạt động hoàn toàn tự động, yếu tố con người gần như được loại bỏ.

Các lần phóng thử nghiệm cho thấy toàn bộ các thành phần trong hệ thống Perimeter đều tương tác thành công với nhau, và đầu đạn phát tín hiệu phóng gắn trên quả tên lửa luôn bay theo quỹ đạo đã định.

Trong thời bình, hệ thống phản công hạt nhân Perimeter liên tục phân tích các thông tin nhận được. Khi hệ thống được đặt trong trạng thái báo động cao, hoặc khi nhận được tín hiệu từ hệ thống cảnh báo sớm, lực lượng chiến lược, hoặc các hệ thống khác, một mạng lưới cảm biến giám sát sẽ được kích hoạt để xác định các dấu hiệu của vụ nổ hạt nhân.

Để đảm bảo không xảy ra một vụ phóng không kiểm soát, trước khi phóng, Perimeter sẽ kiểm tra đủ 4 điều kiện: Liệu có một vụ tấn công hạt nhân vừa diễn ra hay không, dựa trên phân tích các tham số. Nếu khả năng này có dấu hiệu xảy ra, hệ thống kiểm tra tiếp xem có hệ thống liên lạc nào còn kết nối với Bộ Tổng tham mưu hay không.

Nếu cơ quan đầu não của quân đội vẫn duy trì liên lạc, hệ thống Perimeter sẽ tự động ngắt. Nếu Bộ Tổng tham mưu không có phản ứng, Perimeter sẽ gửi yêu cầu tới chỉ huy lực lượng tên lửa chiến lược Kazbek. Nếu tiếp tục không nhận được phản hồi từ Kazbek, hệ thống kiểm soát sẽ cho phép bất kỳ một chỉ huy nào ở hầm chứa tên lửa hạt nhân quyền ra quyết định. Chỉ khi không nhận được mệnh lệnh nào nữa, nó mới bắt đầu thực hiện chuỗi hành động đáp trả thực sự.

Đến nay, hệ thống Perimeter vẫn thường xuyên được Nga nâng cấp nhằm đảm bảo năng lực trả đũa hạt nhân của mình. "Nếu chúng tôi bị tấn công hạt nhân, dù với tốc độ nhanh như chớp, trong bất cứ điều kiện nào, chúng tôi đều có thể đảm bảo thực hiện đòn phản công", tướng Andrey Burbin, tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Các lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga, khẳng định trước đó.

An Dương (T/h)