Hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn môi trường đối với khu dân cư

Sự cần thiết của quy chuẩn kỹ thuật về khoảng cách an toàn môi trường

Hiện nay, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn tác động tiêu cực đến môi trường sống của người dân. Tuy nhiên, việc quy định khoảng cách an toàn môi trường vẫn chưa được thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Các bộ, ngành đã ban hành một số quy định riêng biệt nhưng chưa có cơ sở pháp lý chung để áp dụng đồng bộ. Chính vì vậy, việc xây dựng một Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn môi trường là cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường sinh thái.

Xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân. Ảnh minh họa

Khoản 2 Điều 53 Luật Bảo vệ môi trường và khoản 4 Điều 52 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường trách nhiệm chủ trì xây dựng, ban hành quy chuẩn này. Điều này thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Trên thực tế, một số quy định về khoảng cách an toàn môi trường đã được các bộ, ngành ban hành như: Thông tư số 01/2021/TT-BXD ngày 19 tháng 5 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành QCVN 01:2021/BXD quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng; Thông tư số 23/2019/TT-BNN&PTNT ngày 30 tháng 11 năm 2019 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn một số điều của Luật chăn nuôi về hoạt động chăn nuôi; Thông tư số 18/2023/TT-BNN&PTNT ngày 15 tháng 12 năm 2023 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 23/2019/TT-BNN&PTNT ngày 30 tháng 11 năm 2019 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn một số điều của Luật chăn nuôi về hoạt động chăn nuôi; Thông tư số 02/2019/TT-BCT ngày 15 tháng 01 năm 2019 của Bộ Công Thương quy định thực hiện phát triển dự án điện gió và hợp đồng mua bán điện mẫu cho các dự án điện gió.

Tuy nhiên, những quy định trên chỉ áp dụng trong phạm vi hẹp và chưa có tính hệ thống, gây khó khăn trong thực hiện. Mặt khác, công nghệ xử lý chất thải, đặc biệt là chất thải rắn sinh hoạt đã có nhiều chuyển biến, nhiều loại công nghệ mới được áp dụng trong thực tiễn, đặc biệt là công nghệ đốt phát điện góp phần giảm thiểu chất thải rắn sinh hoạt phải chôn lấp, giảm nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn và tận dụng năng lượng để phát điện. Việc thiếu một bộ quy chuẩn chung dẫn đến sự không đồng nhất trong quản lý môi trường và kiểm soát ô nhiễm.

Lộ trình xây dựng và triển khai

Ngày 23 tháng 3 năm 2022, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Quyết định số 558/QĐ-BTNMT phê duyệt Danh mục và phân công đơn vị xây dựng văn bản pháp luật do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì; phân công đơn vị phối hợp xây dựng văn bản pháp luật do các Bộ, ngành, địa phương chủ trì và nhiệm vụ để triển khai thi hành Luật Bảo vệ môi trường, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường (được rà soát, thay thế tại Quyết định số 1463/QĐ-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2023).

Theo đó, việc ban hành Thông tư ban hành các quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn được Bộ triển khai thực hiện từ năm 2023 và các năm tiếp theo.

Tại các văn bản nêu trên đã giao Vụ Môi trường chủ trì xây dựng, ban hành Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn tác động xấu đến sức khỏe con người.

Ví dụ như cơ sở sản xuất công nghiệp, các nhà máy, xí nghiệp có hoạt động phát sinh ô nhiễm không khí, tiếng ồn hoặc mùi; Kho tàng, bến bãi, các khu vực lưu trữ hàng hóa có nguy cơ phát sinh ô nhiễm; Cơ sở xử lý chất thải bao gồm nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt, công nghiệp và chất thải nguy hại.

Quy chuẩn này sẽ quy định rõ khoảng cách tối thiểu giữa các loại hình cơ sở trên với khu dân cư nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường xung quanh.

Do vậy, để triển khai có hiệu quả các quy định, chính sách mới của Luật Bảo vệ môi trường về việc xác định khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng, cần thiết xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn - Áp dụng đối với các hạng mục công trình xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường và chất thải nguy hại áp dụng chung thống nhất trên phạm vi toàn lãnh thổ Việt Nam trên nguyên tắc khuyến khích các dự án sử dụng công nghệ xử lý chất thải tiên tiến, thân thiện môi trường, giảm tỷ lệ chôn lấp; tăng cường khả năng cơ giới hóa, hiện địa hóa trong xử lý chất thải.

Đồng thời tạo hành lang pháp lý để cơ quan có thẩm quyền xem xét, thẩm định khi chấp thuận địa điểm nghiên cứu lập quy hoạch hoặc giới thiệu vị trí thực hiện án đầu tư hoặc khi chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với các dự án cung ứng dịch vụ xử lý chất thải trên lãnh thổ Việt Nam.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn môi trường là bước tiến quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc xây dựng và áp dụng quy chuẩn này không chỉ giúp kiểm soát ô nhiễm mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, đảm bảo sự hài hòa giữa sản xuất công nghiệp và đời sống dân cư. Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện và triển khai quy chuẩn này để sớm đưa vào thực tiễn, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho công tác quản lý môi trường trong thời gian tới.

Duy Trinh