Kết nối máy tính tiền với cơ quan chức năng có phải là 'thanh bảo kiếm' trong việc quản lý thuế ở Việt Nam?

author 07:03 21/08/2021

(VietQ.vn) - Giống như một 'thanh bảo kiếm' đề xuất kết nối máy tính tiền với cơ quan quản lý thuế nếu được thực hiện đầy đủ sẽ đem lại thêm nguồn thu cho ngân sách một cách...

Nhiều năm nay, theo luật quản lý thuế, Việt Nam đang thực hiện hai hình thức nộp thuế dành cho lĩnh vực thương mại là thuế khoán và thuế giá trị gia tăng (VAT). Thuế khoán áp dụng cho các hộ có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm và thuế VAT khấu trừ áp dụng cho các doanh nghiệp có doanh thu lớn hơn 100 triệu đồng trở lên và có điều kiện hạch toán, kế toán theo quy định.

Với hình thức thuế khoán, rất đơn giản cho cả hộ kinh doanh và cho cả cơ quan thuế, song cách thu này có lúc còn mang tính tùy tiện, hầu hết không sát với doanh thu thực tế, bởi ấn định thuế hàng tháng là do các hộ tự khai báo, hội đồng quận phường duyệt là xong. Quá trình này đôi khi không dựa trên cơ sơ của việc hạch toán, kế toán thống kê một cách đầy đủ. Đây là một sơ hở lớn trong cách thu theo hình thức khoán và gây thất thu lớn cho Nhà nước.

Thuế khoán là như vậy, còn thuế VAT thì sao? Những doanh nghiệp thực hiện thuế VAT tuy có khoa học hơn, chặt chẽ hơn thuế khoán nhưng ngoài những ưu điểm của nó thì không phải không bộc lộ những thiếu sót gây thất thu cần phải xem xét. Quan sát trên thị trường kinh doanh và dịch vụ cho ta thấy đa phần khi thực hiện giao dịch phục vụ khách hàng đều không xuất hóa đơn VAT, mặc dù có tính VAT vào giá bán hàng cho khách và khách chỉ được nhận lại một tờ hóa đơn nhỏ mà thực tế không có giá trị pháp lý (Doanh nghiệp chỉ xuất hóa đơn VAT trong trường hợp khách có nhu cầu lấy hóa đơn, nhưng mấy ngày sau mới có thể lấy được).

Hiện nay những con số kế toán hàng tháng của các siêu thị, nhà hàng về doanh thu, nộp ngân sách đều không được công khai hoặc không muốn công khai (hiện chỉ riêng tỉnh Quảng Ninh là làm được việc này). Tại sao lại có tình trạng này?

Phần mềm bán hàng của các doanh nghiệp chỉ có ý nghĩa hạch toán nội bộ hàng ngày mà chưa kết nối thường xuyên với cơ quan thuế các địa phương. Chưa có số liệu công bố qua các cuộc kiểm tra của cơ quan thuế là liệu có việc chỉnh sửa doanh thu theo chiều hướng xấu hay không. Do vậy, đề nghị cơ quan kiểm toán phải vào cuộc để làm rõ xem cá nhân, đơn vị nào nghiêm chỉnh và không nghiêm chỉnh đối với việc nộp thuế.

Ảnh minh họa 

Cũng chính từ những tồn tại chưa được khắc phục kể trên nên Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Quản lý thuế năm 2019 và Nghị định số 123/2020 của Chính phủ về hóa đơn chứng từ.

Dự thảo nêu rõ yêu cầu các đối tượng theo quy định trong các hoạt động như trung tâm thương mại, siêu thị, quán ăn,nhà hàng, khách sạn, bán thuốc, dịch vụ vui chơi giải tí, đại lý bán lẻ hàng tiêu dùng, … đang sử dụng hóa đơn chứng từ có mã của cơ quan thuế, được khởi tạo từ máy tính tiền phải kết nối, truyền dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Việc này được thực hiện liên tục 24/ngày và 7 ngày/tuần, thời gian thực hiện từ 1/7/2022 trở đi. Những đơn vị đã hoàn toàn đủ điều kiện có thể thực hiên sớm hơn quy định.

Nhớ lại cách đây gần chục năm, sau khi đi nghiên cứu, khảo sát thực trạng hoạt động thanh toán tiền bán hàng và vấn đề nộp thuế ở một số nước trong khu vực ASEAN, bản thân tôi cũng đã thấy rõ, việc kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế đã được thực hiện ở nhiều trước chúng ta hàng chục năm. Nhận thức được tình hình trên và đối chiếu với thực tại ở Việt Nam, tôi cũng đã viết bài báo “Chữa bệnh cho bán lẻ Việt Nam”(bài đăng trên báo Hải quan).

Nhận được thông tin từ bài báo, phía Văn phòng Chính phủ đã yêu cầu tôi trực tiếp gặp Vụ Quản lý Thuế kinh doanh và Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) để trao đổi kinh nghiệm. Thời gian đã trôi đi rất nhanh và cho đến nay, đề xuất này mới đang trở thành hiện thực. Giống như một “thanh bảo kiếm” đề xuất này nếu được thực hiện đầy đủ sẽ đem lại thêm nguồn thu cho ngân sách một cách đầy đủ và chính xác hơn, tạo nên sự cạnh tranh công bằng hơn giữa các đơn vị kinh doanh thương mại dịch vụ trên cả nước.

Điều cần lưu ý thêm là doanh nghiệp của chúng ta đa phần là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vì vậy Nhà nước, các địa phương và các bộ ngành liên quan cần có những chính sách hỗ trợ cho họ trong việc xây dựng hạ tầng cứng và hạ tầng mềm để thực hiện kết nối một cách hiệu quả. Cần có các lớp đào tạo nhân lực cho cả quá trình phát triển minh bạch và nhân văn này.

Đi đôi với việc kết nối, cần tăng cường kiểm tra việc giám sát thực hiện theo các quy định của Bộ Tài chính và Tổng cục thuế. Các cơ quan báo chí cũng nên góp phần vào việc tuyên truyền để những đơn vị kinh doanh thực hiện nghiêm túc việc kết nối, thực hiện hóa đơn điện tử và xuất đầy đủ hóa đơn cho khách hàng khi phục vụ. Đồng thời, lên án, phê bình những đơn vị chưa nghiêm túc thực hiện việc kết nối và những biểu hiện vi phạm khác.

Chúng ta tin tưởng rằng với sự quyết tâm của lãnh đạo và nỗ lực của các doanh nghiệp, “thanh bảo kiếm” này sẽ phát huy hiệu quả cho công tác quản lý thuế của Việt Nam chúng ta hiện nay và những thời gian tiếp theo. Điều này sẽ góp phần vào việc thu đúng, thu đủ, tạo sự công bằng trong nghĩa vụ thuê với nhà nước của các doanh nghiệp trên thị trường Việt Nam.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang