Dùng 'bừa bãi' mỹ phẩm trị mụn chứa corticoid sẽ hủy hoại làn da nghiêm trọng

Theo chia sẻ của các bác sĩ da liễu tại một phòng khám chuyên trị mụn ở Hà Nội, thời gian gần đây đơn vị này đã liên tục ghi nhận các trường hợp mụn bùng phát. Nguyên nhân chẩn đoán phần lớn liên quan đến việc sử dụng sản phẩm bôi chứa corticoid kéo dài. Nhiều người đến trong tình trạng vùng mặt xuất hiện nhiều tổn thương viêm đỏ, mụn nước, da mỏng yếu vô cùng, lộ rõ mạch máu.

Cũng theo ghi nhận của phòng khám này, các trường hợp này đều bị mụn trước đó và không đi khám mà tự ý mua mỹ phẩm trị mụn được bán online trên mạng với lời cam kết trị mụn cấp tốc, da sạch mụn sau 5-7 ngày. Thời gian đầu bôi thuốc, da trở nên láng mịn, tuy nhiên sau khi ngưng sản phẩm thì tình trạng mụn bùng phát, viêm nặng và còn nghiêm trọng hơn nhiều lần. Đây cũng là lời cảnh báo cho những ai có thói quen sử dụng các sản phẩm bôi kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, để lại những mối nguy hại khó lường cho sức khỏe làn da.

Mỹ phẩm trị mụn chứa corticoid có thể gây phù nề, rối loạn chuyển hóa lipid

Corticoid là một chất được sử dụng trong điều trị một số bệnh lý về da liễu, ở một mức độ cho phép, corticoid có thể làm dịu các triệu chứng viêm. Thuốc corticoid được gọi đầy đủ là glucocorticoid. Gluco-corticoid là một hormon vỏ thượng thận có tác dụng thúc đẩy tổng hợp glucose từ protid, thải trừ K+, giữ Na+ và kiềm chế tác dụng của ACTH.

Trong lâm sàng, các chế phẩm corticoid đều là dẫn xuất của cortisol hay hydrocortison, còn được tổng hợp từ acid mật, từ thực vật, và tổng hợp hóa dược. Gluco-corticoid gây tác dụng giảm đau gián tiếp thông qua tác dụng chống viêm.

Do thuốc corticoid có tác dụng giữ nước và chất khoáng natri trong cơ thể gây phù, gây rối loạn chuyển hóa lipid và làm đọng mỡ lại ở trên mặt, cổ và lưng, nên người dùng thuốc lâu ngày sẽ béo phì, mặt tròn như mặt trăng, nhưng thật ra cơ thể lại bị teo cơ (đây là các biểu hiện trong hội chứng có tên là Cushing). Thuốc còn gây cảm giác thèm ăn làm cho người dùng thuốc ăn ngon hơn.

Mỹ phẩm trị mụn chứa corticoid có thể gây teo da

Nên lưu ý rằng các loại corticoid bôi lâu ngày trên da sẽ làm teo da, rạn da, da dễ bị nhiễm trùng do mất sự đề kháng. Nếu bôi lên da mặt lâu ngày, da mặt mịn màng đâu chẳng thấy mà sẽ thấy bị trứng cá đỏ, phát mụn li ti khắp mặt. Không những thế, thuốc có thể thấm qua da vào máu gây tác dụng toàn thân (có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm).

Khi vào cơ thể bằng nhiều đường khác nhau, Gluco-corticoid đều được hấp thu vào máu. Trong máu, 90% Gluco-corticoid gắn với protein huyết tương và gây tác dụng dược lý tại các cơ quan. Khi đưa vào cơ thể Gluco-corticoid sẽ tác động lên các tuyến như dưới đồi, tuyến yên, tuyến vỏ thượng thận.

Mỹ phẩm trị mụn chứa corticoid có thể làm giãn mạch máu

Tuy nhiên, có những thứ đi quá xa ngoài tầm kiểm soát, thuốc được dùng không đúng chỉ định sẽ trở thành độc dược. Việc sử dụng corticoid một cách tùy tiện không theo chỉ định của bác sĩ sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho làn da.

Điểm chung của các trường hợp khi sử dụng mỹ phẩm chứa corticoid, thường da sẽ đẹp lên nhanh chóng nhưng khi ngưng sản phẩm, da sẽ bị nổi ban đỏ, mụn trứng cá đơn dạng, teo da, giãn mạch, rạn da... Đây là triệu chứng “nghiện” corticoid bôi tại chỗ. Mặt là nơi thường chịu ảnh hưởng nhiều nhất với các biểu hiện thường xảy ra từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 4 sau khi ngừng hẳn việc sử dụng kem có chứa corticoid. Việc điều trị, phục hồi da thường mất nhiều thời gian và tốn kém tiền bạc, chưa kể một số tình trạng nặng có để lại hậu quả vĩnh viễn trên da.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này đa phần đến từ việc sử dụng mỹ phẩm tràn lan, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Một số cơ sở bào chế mỹ phẩm vì thiếu kiến thức hoặc chạy theo lợi nhuận đã lạm dụng corticoid vào các mỹ phẩm bôi da, đánh vào tâm lý ham rẻ, muốn trắng nhanh, trị mụn cấp tốc, đẩy những người trẻ vô tình trở thành nạn nhân.

Mỹ phẩm trị mụn chứa corticoid khiến mụn bùng phát mạnh hơn

Ngoài ra, một số trường hợp mụn bùng phát do corticoid đến từ việc bệnh nhân tự ý mua thuốc theo toa cũ đã được kê đơn và sử dụng trong thời gian dài mà không tái khám. Việc lạm dụng corticoid kéo dài có thể khiến da mỏng, giãn mao mạch và suy giảm sức đề kháng.

Để tránh những biến chứng nguy hiểm cho da, người tiêu dùng cần ngưng sản phẩm và đến ngay các cơ sở Y tế khi da có phản ứng bất thường với mỹ phẩm đang sử dụng để được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Không tự ý dùng thuốc, tự kê toa hoặc dùng theo toa thuốc của người khác. Bởi thuốc là sản phẩm chỉ được kê bởi bác sĩ chuyên môn, dùng đúng người, đúng bệnh, tránh những hậu quả không đáng có.

Ngoài ra, nên thận trọng khi tìm mua các sản phẩm chăm sóc da, cần tìm hiểu kỹ càng về thành phần và nguồn gốc sản phẩm, nên mua tại các cơ sở uy tín có nhãn mác, xuất xứ rõ ràng, không nên dùng các loại mỹ phẩm truyền miệng, tự pha chế trôi nổi trên thị trường.

An Dương (T/h)