Muốn thành công doanh nghiệp phải 'dám nghĩ và quyết liệt hành động'

TS. Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực, Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME).

Thưa ông, tại Việt Nam, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm số lượng khá lớn nhưng hạn chế lớn nhất có lẽ là doanh nghiệp còn “chậm lớn”. Ông có đánh giá như thế nào giữa số lượng và chất lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa nước ta hiện nay?

Thực tế cho thấy, số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam chiếm 98% là điều hoàn toàn bình thường. Nhiều quốc gia trên thế giới như Hoa Kỳ, Nhật Bản,… số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa còn chiếm phần trăm nhiều hơn. Tuy nhiên, trong tổng số doanh nghiệp nhỏ và vừa, chúng ta có đến 65% doanh nghiệp siêu nhỏ và chỉ khoảng 4% doanh nghiệp vừa, điều này có sự khác biệt so với các nước phát triển.

Số lượng doanh nghiệp vừa của Việt Nam còn tương đối ít, trong khi đây chính là loại hình doanh nghiệp tích lũy đầy đủ kinh nghiệm, kiến thức, thị trường, quy mô để có thể chuyển mình thành những doanh nghiệp quan trọng trong chuỗi cung ứng và có cơ hội trở thành những doanh nghiệp lớn, chỉ khoảng 2,8%. Một đặc điểm nổi trội của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam được thế giới thừa nhận đó là tính dẻo dai, linh hoạt, khả năng chống chọi với khó khăn rất tốt và rất khó để gục xuống. Đồng thời, tính thích ứng cao là một trong những điều kiện quan trọng để doanh nghiệp nhỏ và vừa tồn tại, bất luận môi trường kinh doanh có đầy rẫy thách thức.

Bước vào “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, theo ông, doanh nghiệp nhỏ và vừa cần có những chuẩn bị và thay đổi như thế nào?

Như tôi đã đề cập bên trên, khả năng thích nghi là bắt buộc đối với doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng, đặc biệt trong bối cảnh thế giới có nhiều yếu tố bất ổn như hiện nay.

Muốn thích nghi, thứ nhất, doanh nghiệp phải cập nhật nghiên cứu thị trường, dự báo, dự tính… để phần nào lường trước được vấn đề. Thứ hai, phải cập nhật các công cụ điều hành, quản lý doanh nghiệp. Ví dụ, thay vì điều hành, tính toán bằng phương pháp truyền thống ta có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo AI và tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số.

Thứ ba, doanh nghiệp phải xác định luôn tự cường và liên kết: “buôn có bạn, bán có phường”. Để đứng một mình doanh nghiệp khó có thể đứng nổi, nhưng nếu liên kết các doanh nghiệp nhỏ với nhau để tạo ra quy mô lớn hơn nhằm chia sẻ cơ hội, thúc đẩy lẫn nhau cùng phát triển là điều mà chúng ta cần thực sự quan tâm.

Một điều rất quan trọng nữa là doanh nghiệp phải tăng cường tính cam kết và “trọng chữ tín”. Chữ tín chính là thước đo thương hiệu của doanh nghiệp, bởi khách hàng, đối tác có tin tưởng mới gắn bó lâu dài hay sẵn lòng giới thiệu với các đối tác khác.

Khả năng thích nghi là yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp trong “kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Sự sắp xếp lại bộ máy Nhà nước đang đưa đến những cải cách mạnh mẽ về thể chế, vậy điều này tạo ra thuận lợi cũng như khó khăn gì cho doanh nghiệp, thưa ông?

Tôi cho rằng, khó khăn không nhiều mà cơ bản là thuận lợi vì mối quan hệ giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước chủ yếu là thông qua các dịch vụ hành chính công. Trong khi đó, với chủ trương tinh gọn bộ máy Nhà nước và thúc đẩy chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều thời gian và tiền bạc.

Nếu như trước kia, doanh nghiệp phải cất công đến tận nơi để giải quyết thủ tục trong giờ hành chính, hoặc có địa phương làm thêm vào ngày thứ 7 nhưng cũng không đáp ứng được nhiều. Đến nay, doanh nghiệp có thể khai báo trên Cổng dịch vụ công quốc gia mọi lúc, mọi nơi. Mặt khác, tính phiền hà cũng giảm đi rất nhiều do không tiếp xúc trực tiếp.

Chuyển đổi số và phát triển bền vững là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn, nhiều doanh nghiệp đã tận dụng tốt thời cơ và lợi thế để bứt phá, nhưng cũng có không ít doanh nghiệp vẫn đang căng mình đối mặt khó khăn. Trước thềm năm mới Ất Tỵ 2025, ông có lời khuyên gì cho doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng và cộng đồng doanh nghiệp nói chung?

Ở đây, chúng ta phải sử dụng mệnh đề “không những, mà còn”, nghĩa là không những phải chuyển đổi số, áp dụng khoa học kỹ thuật để tồn tại và phát triển mà còn phải tham gia vào quá trình bảo vệ môi trường trong xu thế phát triển bền vững của thế giới.

Doanh nghiệp là mô hình được thành lập ra để hành động, tất cả những ý tưởng mới mẻ không phải chỉ để nói suông mà cần được hiện thực hóa nhằm giúp ích cho xã hội. Vì vậy, doanh nghiệp được ví như “chiến sỹ thời bình” trong phát triển kinh tế. Tôi muốn khẳng định một lần nữa rằng, doanh nghiệp muốn thành công phải “dám hành động và hành động quyết liệt” để khai thác các cơ hội phát triển trong tương lai.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thanh Tùng (thực hiện)