Nghiên cứu chỉ ra nguy cơ ung thư từ đồ uống có cồn: Cần được gắn nhãn cảnh báo

(VietQ.vn) - Theo bác sĩ Vivek Murthy của Hiệp Hội Y Sĩ Mỹ, thức uống có cồn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư vì vậy nên được gắn nhãn cảnh báo tương tự như trên bao thuốc lá.
Mỹ phát hiện đồ uống có đường- 'thủ phạm' gây ra 2,2 triệu ca tiểu đường mỗi năm
Malawi thông báo dự thảo tiêu chuẩn đối với đồ uống có ga
Cảnh báo mức tiêu thụ đồ uống có đường tăng cao tại Việt Nam
Theo bác sĩ Vivek Murthy của Hiệp Hội Y Sĩ Mỹ, trong suốt nhiều thập niên, uống rượu, bia vừa phải từng được cho là có lợi, giúp giảm nguy cơ đau tim và tai biến mạch máu não. Niềm tin này đã được khắc sâu vào các khuyến khích dinh dưỡng dành cho người dân Mỹ. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh quan điểm đó là sai lầm, cho thấy ngay cả khi tiêu thụ rượu, bia trong mức được khuyến khích, nguy cơ mắc nhiều loại ung thư vẫn gia tăng.
Hiện tại, nhãn dán cảnh báo trên các loại đồ uống có cồn dạng chai và lon cũng chỉ nhắc đến nguy cơ uống rượu khi mang thai, lái xe hoặc các nguy hại sức khỏe chung chung. Nhưng theo bác sĩ Murthy, rượu, bia là thủ phạm trực tiếp gây ra 100,000 ca ung thư và 20,000 ca tử vong tại Mỹ mỗi năm. Vì vậy, ông kêu gọi điều chỉnh các nhãn dán cảnh báo, ghi thêm thông tin cụ thể là làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư ruột già và ít nhất năm loại ung thư ác tính khác đã được chứng minh qua các nghiên cứu khoa học.
Trong một buổi phỏng vấn, bác sĩ Murthy cho biết: “Không ít người vẫn nhầm tưởng rằng uống rượu, bia trong hoặc dưới mức khuyến nghị – một ly mỗi ngày cho phụ nữ và hai ly cho nam giới thì sẽ chẳng ảnh hưởng gì đến sức khỏe và cuộc sống của họ. Nhưng dữ liệu khoa học đã bác bỏ nhận định này, đặc biệt khi xét về nguy cơ ung thư.

Sử dụng rượu bia nhiều có nguy cơ ung thư cao. Ảnh minh họa
Chỉ có Quốc hội Mỹ mới có quyền ban hành quy định yêu cầu gắn nhãn cảnh báo mới như bác sĩ Murthy đề nghị, và hiện chưa rõ liệu chính quyền sắp tới có ủng hộ thay đổi này hay không.
Bác sĩ Murthy cho biết, dù hiện nay phần lớn các ca tử vong do ung thư xảy ra ở những người uống rượu, bia nhiều hơn mức khuyến nghị, nhưng ngay cả khi uống chỉ một ly mỗi ngày hoặc ít hơn, thì nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư miệng và ung thư họng cũng gia tăng đáng kể. Ông cũng chỉ ra rằng cứ 6 ca ung thư vú thì có một trường hợp là do uống rượu, bia. Ngoài ra, ngày càng có nhiều bằng chứng khoa học chỉ ra rằng uống rượu, bia vừa phải vẫn có nguy cơ bị một số bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh rung tâm nhĩ (atrial fibrillation).
Nhãn cảnh báo hiện tại được áp dụng từ năm 1988 và chưa từng thay đổi – dù người ta đã quá rành về mối liên kết giữa rượu, bia và ung thư vú trong suốt nhiều thập niên. Lần đầu tiên vấn đề này được nhắc đến trong Hướng dẫn Dinh dưỡng Mỹ là vào năm 2000. Đến năm 2016 lại tiếp tục khẳng định rằng việc lạm dụng rượu, bia có liên quan đến bảy loại ung thư khác nhau.
Một cuộc khảo xét khoa học do Viện National Academies of Sciences, Engineering and Medicine thực hiện theo ủy quyền của Quốc hội cũng đã phát hiện ra mối liên quan giữa việc uống rượu, bia và sự gia tăng nhẹ nguy cơ bị ung thư vú, nhưng chưa tìm thấy bằng chứng rõ ràng nào về mối liên kết với các loại ung thư khác. Ngoài ra, khảo xét cũng tái khẳng định giả thuyết cho rằng uống rượu, bia vừa phải có thể làm giảm nguy cơ chết do đau tim, tai biến, và giảm số ca tử vong nói chung so với không uống.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khẳng định rằng không có mức tiêu thụ rượu, bia nào là an toàn. Hiện nay đã có 47 quốc gia yêu cầu gắn nhãn cảnh báo trên các loại đồ uống có cồn, nhưng cũng chẳng đề cập đến nguy cơ ung thư. Tính đến nay, chỉ có Nam Hàn áp dụng nhãn cảnh báo về ung thư gan trên đồ uống có cồn, nhưng các nhà sản xuất vẫn được phép sử dụng các nhãn thay thế không nhắc đến ung thư. Ireland dự kiến sẽ áp dụng loại nhãn cảnh báo mới vào năm 2026, ghi rõ rằng “đồ uống có cồn có liên quan trực tiếp đến các bệnh ung thư gây tử vong.”
Ngoài ra còn có các nghiên cứu khác tập trung vào một số loại ung thư cụ thể, chẳng hạn như ung thư vú và ung thư miệng. Nguy cơ mắc ung thư vú tăng 10% và ung thư miệng tăng 40% đối với những người uống một ly mỗi ngày so với những người không uống. Và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng rượu, bia gây rối loạn hiện tượng oxýt hoá (oxidative stress) trong cơ thể – tình trạng lượng gốc tự do vượt quá khả năng chống oxýt hóa tự nhiên của cơ thể, dẫn đến tổn thương các tế bào (bao gồm cả DNA) và tăng tình trạng viêm.
Ngoài ra, rượu, bia còn làm thay đổi nồng độ hormone, đặc biệt là estrogen (một loại hormone đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển ung thư vú), đồng thời khiến các chất gây ung thư như khói thuốc lá dễ dàng xâm nhập vào cơ thể hơn, làm tăng nguy cơ mắc ung thư miệng và cổ họng.
Các chuyên gia cũng chỉ ra nguy cơ tuyệt đối mắc ung thư vú trong suốt cuộc đời của một người phụ nữ là khoảng 11.3% (tương đương 11 trên 100 người) đối với những người uống ít hơn một ly mỗi tuần. Nguy cơ này tăng lên 13.1% (13 trên 100 người) nếu uống trung bình một ly mỗi ngày, và lên đến 15.3% (15 trên 100 người) nếu uống hai ly mỗi ngày.
Ở nam giới, nguy cơ tuyệt đối mắc ung thư do rượu gây ra tăng từ 10% (tương đương 10/100 người) nếu uống dưới một ly mỗi tuần, lên đến 11.4% (11/100 người) nếu uống trung bình một ly mỗi ngày. Nếu tăng lên hai ly mỗi ngày, nguy cơ này sẽ đạt 13% (13/100 người).
Một khảo sát năm 2019 của Viện Nghiên cứu Ung thư Mỹ thực hiện trên người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên cho thấy, chưa đến 50% người dân Mỹ coi uống rượu là yếu tố nguy cơ gây ung thư. Ngược lại, có đến 89% nhận biết rằng thuốc lá là chất gây ung thư. Thế nhưng, theo Hiệp Hội Y sĩ Mỹ, rượu, bia lại là nguyên nhân đứng thứ ba gây ung thư có thể phòng ngừa, chỉ sau thuốc lá và béo phì.
Bác sĩ Murthy khẳng định rằng uống rượu, bia càng nhiều thì nguy cơ ung thư càng cao. Dù vậy, mức độ nguy hại không giống nhau ở tất cả mọi người, mà còn phụ thuộc vào bệnh sử của gia đình, đặc điểm di truyền và môi trường sống.
Bác sĩ Murthy chia sẻ thêm: "Tôi cũng mong có thể đưa ra một giới hạn rõ ràng và chắc chắn để nói với mọi người rằng mức tiêu thụ này là an toàn. Nhưng chúng ta đều biết là uống càng ít càng tốt, càng đỡ bị ung thư. Nếu thỉnh thoảng chỉ uống rượu, bia vào những dịp đặc biệt, hoặc chỉ một hay hai ly mỗi tuần, nguy cơ sẽ thấp hơn rất nhiều so với uống đều đều mỗi ngày".
Thông tin bắt buộc phải ghi trên nhãn rượu bia
Tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 111/2021/NĐ-CP quy định bắt buộc phải ghi trên nhãn rượu bia những thông tin: Tên hàng hóa; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; xuất xứ hàng hóa.
Nhãn hàng hóa phải được thể hiện trên hàng hóa, bao bì thương phẩm của hàng hóa ở vị trí khi quan sát có thể nhận biết được dễ dàng, đầy đủ các nội dung quy định của nhãn mà không phải tháo rời các chi tiết, các phần của hàng hóa. Trường hợp không được hoặc không thể mở bao bì ngoài thì trên bao bì ngoài phải có nhãn và nhãn phải trình bày đầy đủ nội dung bắt buộc.
An Dương (T/h)