Bài toán về năng suất lao động tại Anh được giải quyết như thế nào?

Nội dung các cuộc tổng tuyển cử Anh những năm gần đây ít quan tâm đến năng suất lao động, một vấn đề nan giải trong thời gian dài tại Anh Quốc. Mức năng suất là chỉ số kinh tế vĩ mô thiết yếu khi chứng tỏ giá trị kinh tế có thể sản xuất dựa vào nguồn tài nguyên sẵn có. Một trong những yếu tố quyết định cơ bản nhất chính là sự tiến bộ về công nghệ.

Vương quốc Anh gặp khó khăn trong vấn đề năng suất từ năm 2008, thực trạng cho thấy việc làm nhiều cùng với thời gian làm việc tăng, trong khi sản lượng lao động hầu như không thay đổi. Điều này được phản ánh qua số liệu mà Văn phòng thống kê Quốc gia công bố vào quý IV năm 2014, chứng tỏ năng suất lao động đã giảm 0,2% so với quý trước. 

Vấn đề năng suất lao động ít được quan tâm trong những năm gần đây tại Anh Quốc 

Nên lưu ý rằng, năng suất lao động không tụt xuống trong tất cả các lĩnh vực kinh tế. Chẳn hạn như năng suất lao động trong ngành công nghiệp ô tô mang về lợi nhuận đến 50% kể từ năng 2009, tiếp đến là đầu tư công nghệ và một chuỗi quản lý cung ứng khác. Trái lại, ngành công nghiệp y dược không thu được lợi nhuận từ năm 2009, với tỷ lệ sản lượng hàng giờ giảm đến 11%.

Nhìn chung, năng suất lao động của cả nền kinh tế là 16%  dưới mức khủng hoảng, mặc dù đã có những bước cải thiện trong năm 2013. Khi so sánh với nền kinh tế của các nước phát triển khác, mức độ năng suất tại Anh là thấp đáng kể. Trong khi đó, Anh có cấu trúc kinh tế khác biệt khá lớn so với các nước khác.

Mức độ năng suất tại Anh là thấp đáng kể

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến sự trì trệ về năng suất?

Các nhà kinh tế chỉ ra 2 nguyên nhân chính: Thứ nhất, sự yếu kém trong năng suất lao động là theo chu kì và phản ánh sự thiếu tận dụng nhân tố vì nhu cầu thấp trong kinh tế. Nguyên nhân thứ hai chính là việc tăng chi phí kinh tế xảy ra do giảm mức vốn trên mỗi lao động. Khi đầu tư trở nên đắt đỏ hơn, một số công ty thay thế máy móc bằng việc thuê lao động giá rẻ, dẫn đến lượng việc làm gia tăng.

Giải quyết vấn đề này như thế nào?

Vấn đề năng suất đã nhận được nhiều sự chú ý hơn, vì đây là một trong những vấn đề quan trọng trước mắt cần giải quyết. Thủ tướng Anh Quốc George Osborne hứa hẹn sẽ chi ngân sách cho vấn đề này vào tháng 7. Hơn nữa, với sự tăng trưởng kinh tế trong thời hiện đại, ông Solow ghi nhận tầm quan trọng của các yếu tố xã hội đối với nền kinh tế.

Nhà kinh tế tại Ngân hàng Anh, ông Andy Haldane nhấn mạnh đến tầm quan trọng của vốn xã hội và vốn cá nhân, sự bất bình đẳng và cơ sở hạ tầng thay vì chú trọng đến yếu tố công nghệ. Đảng Lao Động cũng đưa vấn đề này ra tranh luận trước cuộc tổng tuyển cử Anh, định hình lại chủ nghĩa Anh Quốc thành một hệ thống tự do hơn. Ví dụ như các quốc gia Bắc Âu, lao động có kĩ năng làm việc cao, năng suất công việc cao cũng như hỗ trợ tiền lương lao động nhằm nâng cao mức sống.

Phương pháp này tuy khó thực hiện nhưng không có bất cứ chính sách nào khác mà chính phủ có thể đưa ra để phù hợp với tình hình hiện nay, chẳng hạn như việc tăng lương tối thiểu cho lao động sẽ chỉ khiến nền kinh tế thay đổi không đáng kể, tuy nhiên, nó không có khả năng thực hiện những thay đổi thiết yếu để cải thiện năng suất lao động.

Ngoài ra vẫn còn tồn tại những nguy cơ khi Anh Quốc cố gắng nối lại quan hệ kinh tế với Đức hay Thụy Điển nhằm mục đích thay đổi nền kinh tế phối hợp như Pháp. Những giả thuyết này thành công trong việc thể hiện tầm quan trọng  của những chính sách từ phía cung ứng. Tuy nhiên chính sách về phía cung cầu cũng đòi khỏi cần phải được quan tâm nhiều hơn. Sự kết hợp của cả cung và cầu chính là giải pháp lý tưởng và sẽ trở thành một bước tiến dài trong nền kinh tế. 

Hoàng Anh