Phát hiện nhiều loại thuốc có khả năng dùng được trong điều trị COVID-19
06:59 17/07/2021(VietQ.vn) - Mới đây, các nhà khoa học Anh đã phát hiện ra hơn 200 loại thuốc có khả năng dùng được trong điều trị COVID-19.
Tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt khó khăn do Covid-19
Thuốc điều trị Covid-19 qua đường uống của Mỹ- niềm hy vọng chấm dứt đại dịch toàn cầu
Cảnh báo - Các loại thuốc có thể và không thể dùng cùng với vắc xin phòng Covid-19
Theo trang tin y tế Health Europa, các nhà khoa học phát hiện và thống kê có tổng cộng tới 200 loại thuốc đang lưu hành có khả năng dùng được trong điều trị COVID-19. Hiện 40 loại trong số này đang được thử nghiệm (nhiều giai đoạn) trong điều trị nhiễm virus SARS-CoV-2.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge (Anh) đã tập trung xem xét các protein nhằm xác định loại protein nào có liên quan đến virus SARS-CoV-2, từ đó xác định loại thuốc nào có khả năng trị được COVID-19. Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Science Advances.
Các nhà nghiên cứu sử dụng kết hợp giữa sinh học máy tính và máy học để tạo ra một bản đồ toàn diện về các protein có liên quan đến virus SARS-CoV-2. Bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để kiểm tra mạng lưới này, các nhà khoa học có thể xác định các protein quan trọng liên quan đến virus cũng như con đường sinh học mà thuốc điều trị có thể nhắm tới.
Theo GS Tony Kouzarides – Giám đốc Viện Điều trị Milner thuộc ĐH Cambridge – người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, bằng cách xem xét trên diện rộng hàng nghìn protein đóng vai trò nào đó với virus SARS-CoV-2, các nhà nghiên cứu đã khám phá và thiết lập được một mạng lưới mối quan hệ giữa các protein này.
Sau đó, các nhà khoa học ĐH Cambridge đã sử dụng công nghệ máy học và mô hình máy tính mới nhất để nghiên cứu gần 2.000 loại thuốc đã được phê duyệt sau đó xác định 200 loại có thể giúp điều trị COVID-19, theo lời GS Kouzarides. 40 trong 200 loại thuốc này đã được đưa vào thử nghiệm lâm sàng.
Khi thử nghiệm một nhóm trong 40 loại thuốc đó với sự nhân lên của virus, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có 2 loại cụ thể - một loại thuốc trị sốt rét và một loại dùng để điều trị viêm khớp dạng thấp - có thể ức chế sự nhân lên của virus.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng hình thức phân tích mạng lưới thần kinh nhân tạo để phân loại các loại thuốc tùy thuộc vào vai trò của chúng với virus SARS-CoV-2: các loại nhắm mục tiêu ngăn chặn virus sao chép và các loại nhắm vào phản ứng miễn dịch. Sau đó, các nhà khoa học chọn một nhóm nhỏ loại thuốc nhắm vào quá trình nhân lên của virus và thử nghiệm chúng bằng cách sử dụng các dòng tế bào có nguồn gốc từ người và các loài linh trưởng không phải người.
Trong số này, các nhà khoa học đặc biệt lưu ý là hai loại thuốc: sulfasalazine (được sử dụng để điều trị các bệnh như viêm khớp dạng thấp và bệnh Crohn) và proguanil (một loại thuốc trị sốt rét). Nhóm nghiên cứu nhận thấy hai loại thuốc này làm giảm sự nhân lên của virus SARS-CoV-2 trong tế bào, có tiềm năng được sử dụng để ngăn lây nhiễm hoặc điều trị COVID-19.
Theo TS Namshik Han tại Viện Trị liệu Milner, nghiên cứu cung cấp thông tin về các cơ chế cơ bản của COVID-19 và giúp xác định một số loại thuốc đầy hứa hẹn có thể dùng trong điều trị hoặc ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm này. TS Han nói các nhà nghiên cứu “hy vọng nguồn thuốc tiềm năng này sẽ thúc đẩy quá trình phát triển các loại thuốc mới chống lại COVID-19”. Ông cũng tin rằng nghiên cứu này sẽ hữu ích thúc đẩy phản ứng nhanh với các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 cũng như mầm bệnh mới khác có thể gây ra đại dịch trong tương lai.
Trong một diễn biến khác, Viện Hóa học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng vừa nghiên cứu thành công phương pháp mới trong việc tổng hợp thuốc Favipiravir trong phòng thí nghiệm. Đây là thuốc dành cho điều trị COVID-19.
Hiện nay, việc nghiên cứu, cấp phép, sản xuất và tiêm chủng một số loại vaccine như: Astrazeneca, Pfizer, Moderna, Johnson and Johnson đã góp phần ngăn ngừa đại dịch COVID-19 hiệu quả. Tuy nhiên, do xuất hiện nhiều loại biến thể mới có khả năng kháng vaccine, nên thuốc chống virus là yếu tố bổ sung quan trọng cho các loại vaccine hiện có trong phòng và chống đại dịch COVID-19.
Favipiravir là thuốc có cơ chế hoạt động tương tự như Remdesivir nhưng được sử dụng ở đường uống và lần đầu tiên được sử dụng chống Sar-Cov-2 ở Vũ Hán. Loại thuốc này cũng được chấp thuận sử dụng ở Ý, Nhật, Nga và một số nước khác.
GS.TS. Nguyễn Văn Tuyến – Viện trưởng Viện Hóa học cho biết: Được sự chỉ đạo của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hóa học đã tiến hành nghiên cứu tổng hợp thuốc điều trị SARS-CoV-2.
Viện đã nghiên cứu thành công phương pháp mới, hiệu quả tổng hợp thuốc Favipiravir trong phòng thí nghiệm. Kết quả nghiên cứu của Viện góp phần vào nỗ lực chung của các nhà khoa học Việt Nam trong nghiên cứu thuốc, vaccine và sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Theo GS Tuyến, trong thời gian tới, các nhà khoa học của Viện sẽ tiếp tục hoàn thiện và nâng quy mô quy trình tổng hợp thuốc này và đăng kí bằng sáng chế.
Các công bố nghiên cứu cho thấy việc tổng hợp loại thuốc này cần qua 7-8 bước phản ứng. Tuy nhiên nhóm nghiên cứu của Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam bước đầu cải tiến phương pháp bằng cách rút ngắn quy trình tổng hợp thuốc, chỉ qua ba bước phản ứng đơn giản và hiệu quả, từ nguyên liệu có sẵn trong nước. Nhờ vậy, giá thành hợp lý hơn, phù hợp với điều kiện sản xuất ở Việt Nam. GS Tuyến cho biết, nghiên cứu được thực hiện từ tháng 8 năm 2020 với mong muốn hạn chế phụ thuộc nguồn thuốc nhập khẩu.
Favipiravir trên thế giới hiện được thử nghiệm lâm sàng trong điều trị COVID-19 đến pha 3, hiệu quả tới 97%. Loại thuốc này được sử dụng trong các trường hợp nhẹ hoặc trung bình, ngăn ngừa bệnh tiến triển đến mức độ nghiêm trọng hơn, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và giảm gánh nặng điều trị bằng cách rút ngắn thời gian nằm viện. Thuốc giúp loại bỏ virus sớm để hạn chế lây nhiễm bệnh trong cộng đồng.
An Dương (T/h)
