Nông nghiệp công nghệ cao - tiêu chuẩn hiện đại giúp nâng tầm năng suất chất lượng sản phẩm

Tăng cường năng suất chất lượng qua ứng dụng công nghệ cao

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường nông nghiệp toàn cầu việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất giúp tối ưu hoá quy trình canh tác, kiểm soát chặt chẽ các thông số về dinh dưỡng, độ ẩm, ánh sáng và môi trường, từ đó đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng cao.

Ảnh minh họa

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã ký ban hành Kế hoạch số 73/KH-UBND về phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2030. Kế hoạch đề ra mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 20% nhiệm vụ khoa học công nghệ về ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số trong nông nghiệp được nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng thực tiễn. Cùng với đó, Hà Nội đặt mục tiêu hình thành, duy trì và phát triển tối thiểu 10 doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và xây dựng một trung tâm nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao. Các doanh nghiệp này không chỉ chú trọng nâng cao năng suất mà còn phải tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm như VietGAP, qua đó đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất xưởng luôn ổn định và an toàn.

Không chỉ Hà Nội, các tỉnh thành khác cũng đang tích cực chuyển đổi số trong nông nghiệp. Đơn cử như tại Vĩnh Phúc, nhà máy chế biến thịt bò thuộc dự án Tổ hợp trang trại và nhà máy chế biến thịt bò Tam Đảo sẽ đi vào hoạt động từ quý IV/2024 với công nghệ hiện đại của châu Âu và Nhật Bản, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn “xanh”, giảm phát thải và an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc áp dụng công nghệ tự động hóa và hệ thống cảm biến IoT giúp giám sát chặt chẽ quy trình sản xuất, đảm bảo thịt bò không chỉ đạt năng suất cao mà còn chất lượng vượt trội theo tiêu chuẩn NIKU-ICHI.

Ngoài ra, mô hình sản xuất tại nông trại Đào Gia Trang, thị trấn Tứ Trưng (Vĩnh Tường) là một minh chứng sống động cho việc ứng dụng công nghệ cao trong việc nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Chị Văn Thị Yến đã đầu tư mở rộng quy mô lên 6.000m² nhà lưới, áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động và công nghệ kiểm soát dinh dưỡng, giúp 1.000 cây ớt ngọt Sweet Palermo cho thu hoạch sau 3 tháng trồng, đạt năng suất gần 2 tấn mỗi vụ. Sản phẩm của chị không chỉ được đánh giá cao về kích cỡ “khổng lồ” mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm VietGAP, qua đó tăng giá trị sản phẩm và thu nhập cho người nông dân.

Để đảm bảo tính liên tục và hiệu quả trong việc áp dụng công nghệ cao, các cơ quan quản lý đã triển khai nhiều chương trình đào tạo và tập huấn cho cán bộ, doanh nghiệp và nông dân. Năm 2024, ngành Nông nghiệp tổ chức 60 lớp tập huấn cho 6.000 lượt người và 48 lớp cho 2.400 doanh nghiệp, nhằm giới thiệu các giải pháp chuyển đổi số như áp dụng mã số vùng trồng, hệ thống đóng gói tự động và quản lý dữ liệu sản phẩm. Qua đó, nông dân được trang bị kiến thức và kỹ năng để ứng dụng các tiêu chuẩn sản xuất hiện đại, nâng cao cả năng suất lẫn chất lượng sản phẩm.

Tiêu chuẩn hiện đại và quy trình kiểm soát đảm bảo năng suất chất lượng

Để cạnh tranh trên thị trường trong bối cảnh toàn cầu hóa, không chỉ cần tăng năng suất mà chất lượng sản phẩm phải được đảm bảo theo các tiêu chuẩn quốc tế. Nông nghiệp công nghệ cao nhấn mạnh yếu tố “năng suất – chất lượng” thông qua việc áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất và kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng.

Các tiêu chuẩn như VietGAP, IPHM, và các quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ được áp dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Ví dụ, tại Vĩnh Long đặc biệt là huyện Bình Tân, các nông dân đang chuyển mình với các mô hình sản xuất hiện đại như trồng rau trong nhà lưới sử dụng hệ thống tưới phun tự động theo tiêu chuẩn của Israel và công nghệ quản lý từ Nhật Bản. Qua đó, sản phẩm như dưa lưới, khoai lang hay các loại rau sạch không chỉ đạt được năng suất cao mà còn được đảm bảo chất lượng theo các chuẩn an toàn thực phẩm nghiêm ngặt. Nhờ đó, sản phẩm được phân phối rộng rãi trên thị trường nội địa và có tiềm năng vươn ra xuất khẩu.

Ở Lâm Đồng, việc ứng dụng công nghệ cao đã được mở rộng từ các mô hình canh tác truyền thống sang quy trình sản xuất hiện đại. Tính đến năm 2024, diện tích sản xuất nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh đạt trên 69.637 ha, chiếm khoảng 21,2% tổng diện tích canh tác. Các mô hình sản xuất thông minh tại Lâm Đồng không chỉ áp dụng hệ thống điều khiển tưới và bón phân tự động mà còn sử dụng công nghệ Internet vạn vật (IoT) để giám sát thông số môi trường, giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp như Trang trại bò sữa Vinamilk Đà Lạt đã đầu tư hệ thống tự động trong quản lý chuồng trại, ứng dụng các tiêu chuẩn hiện đại nhằm tăng năng suất sữa và cải thiện chất lượng sản phẩm, từ đó tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Đặc biệt, trong quy trình sản xuất, việc tuân thủ các tiêu chuẩn như IPHM (International Process for High-Quality Management) đã giúp nông dân thay đổi mô hình sản xuất truyền thống thành một chuỗi sản xuất hiện đại, kiểm soát chặt chẽ từng khâu – từ lựa chọn giống, quản lý dinh dưỡng đến thu hoạch và đóng gói. Nhờ áp dụng các giải pháp này, sản phẩm nông nghiệp không chỉ đạt năng suất cao mà còn đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và thân thiện với môi trường. Điều này là yếu tố quan trọng giúp tạo dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm trên thị trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn hiện đại không chỉ giới hạn trong quy trình sản xuất mà còn được triển khai rộng rãi trong quản lý và kiểm soát chất lượng sau khi sản xuất. Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về quản lý mã số vùng trồng đã được xây dựng nhằm theo dõi và kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc của sản phẩm. Đây là một bước đột phá quan trọng giúp đảm bảo rằng mỗi sản phẩm nông nghiệp khi đến tay người tiêu dùng đều được kiểm chứng về chất lượng và xuất xứ, góp phần tạo niềm tin vững chắc cho thị trường trong nước và quốc tế.

Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ cao không chỉ giúp tăng cường năng suất mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm theo các tiêu chuẩn hiện đại như VietGAP, IPHM… Điều này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất, nâng cao lợi nhuận mà còn tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng. 

 Duy Trinh (t/h)