Ông Nguyễn Thanh Chấn ngồi tù oan 10 năm được bồi thường 7,2 tỉ đồng

Ngày 5/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã báo cáo kết quả giám sát về “Tình hình oan, sai trong việc áp dụng pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật”.

Ông Nguyễn Thanh Chấn trở về sau 10 năm ngồi tù oan giờ đã sắp được nhận tiền bồi thường

Báo cáo nêu ra tổng số tiền phải bồi thường cho các trường hợp bị oan tuy không lớn (khoảng trên 30 tỷ đồng) nhưng nhiều trường hợp bồi thường còn chậm, cầm chừng. Tâm lý người dân bị oan vốn đã rất nặng nề, nhưng dường như tâm lý của cơ quan tố tụng còn nặng nề hơn.

Ông Huỳnh Nghĩa, Trưởng đoàn Đại biểu QH Đà Nẵng nêu ý kiến: “Việc phải thừa nhận làm sai là điều quá khó đối với các cơ quan tố tụng, vì phải qua các quy trình, thủ tục rườm rà, kéo dài thời gian. Chính tâm lý này dẫn đến việc bồi thường oan sai không kịp thời”, ông Nghĩa nói.

Cũng theo ông Nghĩa, qua giám sát cho thấy, do chưa có cơ quan có thẩm quyền nào ra quyết định buộc người thi hành công vụ gây oan sai phải có trách nhiệm bồi hoàn nên người gây ra oan sai “thoát” nghĩa vụ này. Song báo cáo giám sát vẫn chưa chỉ ra được vì sao cơ quan nhà nước có thẩm quyền không xem xét, quyết định việc bồi hoàn? Tôi đề nghị Quốc hội cần làm rõ vấn đề này để đưa vào Nghị quyết, nhằm tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc.

Diễn biến vụ oan sai đối với ông Nguyễn Thanh Chấn. Ngày 30/8/2003, ông Chấn được triệu tập tới trụ sở Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang để lấy lời khai. Ngày 28/9/2003, căn cứ vào những lời khai của ông Chấn, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang đã ra lệnh tạm giữ đối với ông Chấn. Ngày 29/9/2003, Công an tỉnh Bắc Giang đã ra quyết định khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với ông Nguyễn Thanh Chấn về tội danh “giết người”.

Ngày 26/3/2004, tại phiên tòa sơ thẩm, TAND tỉnh Bắc Giang tuyên bị cáo Nguyễn Thanh Chấn phạm tội "giết người" với mức án tù chung thân. Tại phiên xét xử, bị cáo Chấn kêu oan và làm đơn kháng cáo.

Ngày 26 và 27/7/2004, TAND Tối cao xét xử phúc thẩm vụ án và tuyên y án sơ thẩm. Cũng trong phiên phúc thẩm, bị cáo Chấn liên tục kêu oan, không nhận tội. Chính thức bản án phúc thẩm có hiệu lực. Trong quá trình ở trại giam, phạm nhân Nguyễn Thanh Chấn đã có một số lần kêu oan và Ban giám thị trại giam đã gửi đến các cơ quan liên quan, trong đó có Viện KSND Tối cao và TAND Tối cao xem xét.

Ngày 5/7/2013, bà Chiến vợ ông Chấn gửi đơn tới Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao. Trong đơn nói rõ thủ phạm gây ra vụ án giết chị Hoan là Lý Nguyễn Chung (quê quán thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang).

Ngày 25/10/2013, Lý Nguyễn Chung đã ra đầu thú và khai nhận toàn bộ hành vi giết chị Nguyễn Thị Hoan.

Ngày 29/10, Viện KSND Tối cao khởi tố vụ án hình sự giết người, cướp tài sản và khởi tố bị can đối với Lý Nguyễn Chung về hai hành vi này. Không lâu sau đó, ông Lý Văn Chúc là bố của Chung bị bắt giữ để phục vụ điều tra.

Ngày 4/11/2013, Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Hòa Bình đã ký quyết định số 01/QĐKNTT-VKSNDTC kháng nghị tái thẩm bản án đối với ông Nguyễn Thanh Chấn và Phó viện trưởng VKSND tối cao Lê Hữu Thể ký quyết định số 04/QĐTĐCTHA tạm đình chỉ thi hành án đối với phạm nhân Nguyễn Thanh Chấn. Ngày 4/11, ông Chấn được thả về địa phương.

Ngày 6/11/2013, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao mở phiên tòa theo trình tự tái thẩm xem xét kháng nghị ngày 4/11 của Viện trưởng Viện KSND tối cao về bản án đối với Nguyễn Thanh Chấn bị kết án tù chung thân về tội danh giết người. Theo đó, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã quyết định chấp nhận kháng nghị, tuyên hủy bản án hình sự phúc thẩm và sơ thẩm để điều tra lại vụ án.

Tới sáng 25/1/2014, tại trụ sở UBND xã Nghĩa Trung của huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, đại diện của Viện KSND Tối cao, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã chính công bố “Quyết định đình chỉ điều tra bị can” đối với ông Nguyễn Thanh Chấn. Và ông Chấn chính thức được minh oan, không còn liên quan tới vụ án, sau hơn 10 năm ngồi tù.