Sơn La tập trung cải thiện năng suất: Bước đi chiến lược nâng giá trị hàng hóa địa phương

Chủ động chuẩn hóa hoạt động sản xuất

Giai đoạn 2021–2025, tỉnh Sơn La đã cụ thể hóa tinh thần của Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa (Chương trình 1322). UBND tỉnh ban hành Kế hoạch 116/KH-UBND nhằm triển khai Quyết định 1322/QĐ-TTg và Quyết định 36/QĐ-TTg, đồng thời trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết 10/2021/NQ-HĐND quy định mức chi cho Chương trình.

Việc lồng ghép nhiệm vụ của Chương trình với các đề án khoa học công nghệ khác giúp hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp được triển khai đồng bộ, liên tục và gắn với nhu cầu thực tiễn. Công tác truyền thông cũng được chú trọng khi tỉnh tổ chức nhiều hình thức phổ biến, trong đó đáng chú ý là ba video truyền thông phản ánh kết quả và mô hình điển hình trong hoạt động năng suất chất lượng. Nhờ vậy, cộng đồng doanh nghiệp Sơn La dần tiếp cận rõ ràng hơn về lợi ích từ việc chuẩn hóa quy trình, áp dụng tiêu chuẩn, công cụ cải tiến và nâng cấp hệ thống quản lý.

Trong số các nội dung triển khai, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn và nâng cấp hệ thống quản lý chất lượng là điểm sáng của Sơn La. Tỉnh tập trung ưu tiên lĩnh vực kinh doanh xăng dầu - một ngành quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của người dân. Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã tư vấn và hỗ trợ 29 doanh nghiệp xăng dầu chuyển đổi thành công Hệ thống quản lý chất lượng từ TCVN ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015, đồng thời được đánh giá chứng nhận phù hợp.

Không chỉ dừng ở đó, tỉnh còn hỗ trợ 01 doanh nghiệp chăn nuôi lợn chứng nhận VietGAHP - thực hành chăn nuôi tốt; 02 doanh nghiệp sản xuất chè và hoa quả sấy xây dựng Hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015. Tổng cộng, 32 doanh nghiệp đã nhận được hỗ trợ về áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và công cụ cải tiến, tiếp cận phương pháp quản lý tiên tiến, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo dựng uy tín trên thị trường.

Hoạt động đào tạo nhân lực cũng đạt kết quả đáng ghi nhận. Sơn La tổ chức nhiều khóa đào tạo từ cơ bản đến chuyên sâu: 02 lớp chuyên gia năng suất chất lượng, các lớp đào tạo 5S, 7 công cụ kiểm soát chất lượng, VietGAP, Kaizen, đào tạo chuyên gia tư vấn ISO 9001:2015, và đào tạo đánh giá nội bộ hệ thống ISO. Tổng số 24 cán bộ và 103 học viên được trang bị kiến thức bài bản, góp phần tạo nguồn nhân lực nòng cốt cho hoạt động năng suất chất lượng tại tỉnh.

Nhờ hệ thống hỗ trợ đồng bộ, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu thay đổi tư duy quản trị, coi việc áp dụng tiêu chuẩn và công cụ cải tiến không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là lợi thế cạnh tranh trong dài hạn.

Những khó khăn trên hành trình chuẩn hóa sản xuất

Mặc dù đạt được nhiều kết quả quan trọng, Sơn La vẫn đối mặt với nhiều khó khăn đặc thù của địa phương miền núi. Trước hết, phần lớn doanh nghiệp trên địa bàn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có quy mô sản xuất hạn chế, nguồn lực tài chính eo hẹp. Điều này khiến họ thiếu khả năng đầu tư cho đổi mới công nghệ, chưa mạnh dạn áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, hoặc thiếu sự cam kết duy trì hệ thống sau khi được hỗ trợ. Nhiều doanh nghiệp chưa có bộ phận hoặc nhân lực chuyên trách về quản lý chất lượng nên khó chủ động trong việc đánh giá, cải tiến.

Bên cạnh đó, Sơn La chưa hình thành mô hình điểm tiêu biểu để nhân rộng kinh nghiệm trong toàn tỉnh. Địa hình rộng, giao thông còn khó khăn khiến việc tổ chức đào tạo, tư vấn chuyên sâu tại doanh nghiệp chưa thuận lợi. Đặc biệt, tỉnh chưa triển khai được hoạt động hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng suất chất lượng, dẫn đến hạn chế trong tiếp cận xu hướng quản lý tiên tiến trên thế giới.

Phương hướng giai đoạn 2026 - 2030

Nhận thức rõ vai trò then chốt của năng suất chất lượng, Sơn La định hướng tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động của Chương trình trong giai đoạn tiếp theo. Trọng tâm của tỉnh là mở rộng áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, ưu tiên các tiêu chuẩn ISO như ISO 9001, ISO 22000, ISO 14001, VietGAP, sản xuất hữu cơ, năng suất xanh và các công cụ cải tiến như Kaizen, Lean, 5S. Tỉnh cũng sẽ lựa chọn doanh nghiệp có nhu cầu thực sự, có khả năng lan tỏa để xây dựng mô hình mẫu, từ đó nhân rộng sang các lĩnh vực khác.

Về đào tạo, Sơn La đặt mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tập trung bồi dưỡng đội ngũ chuyên gia năng suất chất lượng tại chỗ, giúp doanh nghiệp có thể tự triển khai và duy trì các hệ thống quản lý. Tỉnh cũng sẽ tăng cường giới thiệu, hướng dẫn các công cụ hỗ trợ sản xuất thông minh và dịch vụ thông minh, phù hợp xu hướng chuyển đổi số.

Để triển khai hiệu quả Chương trình trong những năm tiếp theo, tỉnh Sơn La kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục tổ chức thường xuyên các khóa đào tạo, hội thảo chuyên sâu về năng suất chất lượng; hỗ trợ chuyên gia tư vấn kỹ thuật đến trực tiếp địa phương, giúp doanh nghiệp tiếp cận đúng và áp dụng chuẩn các hệ thống quản lý tiên tiến. Bên cạnh đó, tỉnh mong muốn tăng cường chia sẻ kinh nghiệm giữa các địa phương, đặc biệt giữa tỉnh miền núi còn khó khăn với những tỉnh đã triển khai thành công mô hình năng suất chất lượng.

Tiểu My