Sự thật về sức tàn phá khủng khiếp của vòi rồng

Vòi rồng hình thành như thế nào?

Vòi rồng, còn có tên gọi khác là lốc xoáy. Chúng hình thành nơi không khí ẩm ấm bị mắc kẹt bên dưới lớp không khí lạnh khô. Sự bất ổn này lớn dần khi lớp khí ấm tầng dưới  được đẩy lên.

Quá trình hình thành vòi rồng. Ảnh: Pantip.com

Khi không khí ẩm ấm nâng lên,  nó lạnh dần, hình thành mây và dông. Nếu điều kiện thuận lợi, luồng không khí được nâng lên đột ngột sẽ quay xung quanh một miệng phễu trung tâm với tốc độ đôi khi hơn 250 dặm/giờ. Một lốc xoáy được hình thành khi đám mây hình phễu này chạm mặt đất. 

Lốc xoáy xảy ra tập trung vào buổi chiều nhưng cũng có thể xảy ra bất kì lúc nào, ngay cả trong đêm tối. 

Vòi rồng hình thành ở đâu?

Vòi rồng có thể hình thành ở bất kì nơi nào trên thế giới, trong đó Mĩ là nơi có tần số vòi rồng cao nhất. Có khoảng 1000 lốc xoáy tấn công nước Mĩ mỗi năm. 

Hành lang Bão táp ở Mĩ. Ảnh: lafrance.co

Vòi rồng chủ yếu xuất hiện trong Hành lang Bão táp (Tornado Alley) – một vùng đất bằng phẳng từ Texas ở phía tây tới North Dakota. Khu vực này rất lí tưởng cho lốc xoáy do luồng không khí cực khô từ Canada gặp luồng không khí nhiệt đới nóng ẩm từ Vịnh Mexico. 

Có phải vòi rồng chỉ xảy ra vào mùa xuân?

Mặc dù mùa lốc xoáy thường là từ đầu mùa xuân tới giữa mùa hè, trên thực tế vòi rồng có thể xảy ra bất cứ khi nào nế điều kiện thuận lợi. Về cơ bản, bất cứ khi nào không khí nóng và lạnh xung đột, khi đó có vòi rồng. 

Tháng nào có nhiều vòi rồng nhất?

Tháng 5 thường là tháng có hầu hết các cơn bão xảy ra, tiếp theo là tháng 6.

Kỉ lục tháng có nhiều lốc xoáy nhất là tháng 5 năm 2003, với 543 cơn bão được xác nhận. 

Vòi rồng có thể tàn phá tới mức độ nào?

Điều này phụ thuộc vào độ lớn của cơn bão và tốc độ gió. 

Thang độ Fujita, đặt tên theo nhà khoa học phát triển ra nó, xếp độ mạnh của vòi rồng theo mức độ thiệt hại mà nó gây ra. Thang độ từ F0 đến F5; những vòi rồng dữ dội nhất chiếm ít hơn 1% tất cả các vòi rồng nhưng gây ra 70% cái chết có liên quan đến vòi rồng.

Hình ảnh một chiêc ô tô sau khi bị vòi rồng nhấc bổng. Ảnh: FEMA photograph by C. Doswell

Những vòi rồng đáng sợ này có thể san bằng một ngôi nhà, nhấc bổng một cái xe và ném nó đi 100 mét. Vòi rồng cấp F2 và F3 có thể lật mái nhà, phá hủy nhà di động và nhấc xe khỏi mặt đất. F0 và F1 có thể làm gãy cảnh cây, gây hư hại biển chỉ dẫn và lật một vài mái nhà. 

Vòi rồng nào giết chết nhiều người nhất?

Lốc xoáy kỉ lục xảy ra ngày 3/4/1974 với “Siêu bùng nổ” kéo dài hai ngày, là sự kết hợp của 147 vòi rồng, giết chết 308 người dân của 13 bang ở Mĩ.

Làm gì khi vòi rồng xảy ra?

Bám sát thời tiêt địa phương và để ý tới các cảnh báo. Có một radio trong nhà là ý tưởng không tồi. 

Nên có một kế hoạch về địa điểm ẩn náu. Tầng hầm và hầm tránh bão là những địa điểm tốt nhất nhưng nếu không có cả hai thứ này, hãy chạy tới phòng tắm, tủ quần áo hoặc bất kì phòng nào xa cửa sổ. 

Hầm tránh bão. Ảnh: findfarmcredit.com

Không cần mở cửa sổ để cân bằng áp suất trong nhà. Nó rất mất thời gian. Vòi rồng sẽ lo phần đó cho bạn nếu nó thực sự đâm vào nhà của bạn. Nếu đang ở trong xe, xuống xe và tìm một nơi trú ẩn vững chắc hoặc một vùng đất thấp, bằng phẳng. Không ẩn náu dưới cầu, điều này cực kì nguy hiểm. 

Tuyết Trinh