Nguy hiểm từ việc tự ý sử dụng tăm bông vệ sinh vị trí mở canuyn khí quản

Theo thông tin từ Khoa Cấp cứu – BVĐK tỉnh Phú Thọ, đơn vị đã tiếp nhận người bệnh L.T.H (34 tuổi) có tiền sử mở canuyn khí quản 13 năm (mở khí quản là thủ thuật mở da, cơ cổ để đưa dụng cụ (Canuyn) vào khí quản, tạo đường thông cho khí đi vào phổi mà không qua đường mũi họng để duy trì hô hấp...).

Hai tháng gần đây, đã tự rút canuyn khí quản và có tình trạng khó thở tăng dần do sẹo hẹp. Trước khi vào viện, người bệnh đã dùng tăm bông ngoáy tai để tự vệ sinh vị trí mở khí quản và vô tình bị tụt tăm bông vào khí quản gây khó thở dữ dội.

Người bệnh được đưa vào khoa Cấp cứu BVĐK tỉnh Phú Thọ trong tình trạng suy hô hấp nặng (kích thích, khó thở dữ dội, thở nhanh trên 40 lần/phút, co kéo cơ hô hấp mạnh, không nói được, SPO2 80%).

Tại bệnh viện người bệnh đã được cấp cứu gắp dị vật khí quản, kiểm soát đường thở bằng đặt ống nội khí quản cỡ nhỏ (do có sẹo hẹp khí quản). Sau đó được hội chẩn với chuyên khoa Tai mũi họng mở lại khí quản đặt canuyn để người bệnh trở lại sinh hoạt thường ngày.

Do sử dụng tăm bông không đúng cách đã khiến cho người phụ nữ phải nhập viện cấp cứu. Ảnh: BVĐK Phú Thọ

Theo các bác sĩ, dị vật đường thở là những vật lạ bị mắc lại trên đường hô hấp từ thanh quản, khí quản đến phế quản. Những tình huống mắc dị vật đường thở rất dễ xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Đây là một tai nạn sinh hoạt có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trong mọi điều kiện, hoàn cảnh.

Một số biến chứng thường gặp do dị vật đường thở là: tắc thở, tử vong do ngạt thở cấp, viêm phế quản, phế quản phế viêm, xẹp phổi, áp xe phổi, tràn mủ màng phổi do áp xe vỡ vào màng phổi, tràn khí màng phổi, trung thất, giãn phế quản do dị vật bị bỏ quên lâu ngày, sẹo hẹp thanh quản.

Trong trường hợp người bệnh bị mắc dị vật đường thở được đưa đến bệnh viện sớm thì việc lấy dị vật sẽ dễ dàng hơn, ít gây ra biến chứng. Nhưng nếu đến muộn, khi đã xuất hiện phản ứng viêm, phù nề tổ chức, thì có thể xảy ra nhiều biến chứng khiến việc lấy dị vật ra khó hơn và nguy cơ tử vong cao hơn.

Qua đây, các bác sĩ khuyến cáo, người bệnh đang trong quá trình điều trị cần được sự tư vấn, hỗ trợ từ nhân viên y tế. Không nên tự thực hiện các kĩ thuật đòi hỏi chuyên môn y tế. Khi bị mắc dị vật đường thở, người bệnh cần được chuyển ngay tới các cơ sở y tế để được phát hiện, xử trí nhanh và đúng, đảm bảo tiên lượng sống cũng như hạn chế tối đa di chứng.

Liên quan tới việc sử dụng tăm bông sai cách, trước đó một người đàn ông 31 tuổi đến từ Anh bị nhiễm trùng não khi dùng tăm bông ngoáy tai và vô tình khiến đầu bông kẹt lại trong ống tai mà không biết. Hay một nữ bệnh nhân người Đài Loan thường xuyên dùng bông ngoáy tai nên bị ngứa và ù tai. Sau đó, bà tự nhỏ thuốc khiến thính lực suy giảm nặng. 

Mới đây nhất, chị Lan, 36 tuổi, bỏ quên tăm bông đang ngoáy trong tai để làm việc khác, lát sau chị vô tình chạm vào tai, đẩy tăm bông thụt sâu. Kết quả nội soi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM ghi nhận chị Lan bị thủng màng nhĩ rộng, gần toàn bộ vùng góc sau, ống tai trái trầy xước, đọng máu. Đo thính lực đồ cho thấy bệnh nhân nghe kém dẫn truyền độ 3, chụp CT nghi ngờ gãy trụ trước xương bàn đạp trái (một trong những xương nhỏ của tai giữa, tham gia dẫn truyền các rung động âm thanh vào tai trong, đây cũng là xương nhỏ nhất và nhẹ nhất trong cơ thể người).

ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Tâm Anh cho biết, ráy tai không hình thành ở phần sâu trong ống tai mà nằm ở ống tai ngoài. Khi nhai, các cử động hàm giúp đẩy ráy ra khỏi ống tai. Về cơ chế chức năng, tai có khả năng tự làm sạch mà không cần lấy ráy tai thường xuyên. Dùng tăm bông hoặc các vật dụng vệ sinh tai thụt sâu, dễ đẩy ráy vào sâu bên trong, nguy cơ thủng màng nhĩ, nhiễm trùng cao.

Theo bác sĩ Thúy Hằng, thủng màng nhĩ gây giảm thính lực, điếc. Nếu các tác nhân có hại như bụi bẩn, vi trùng, nước… xâm nhập vào tai giữa dễ làm nhiễm trùng. Tình trạng này lâu ngày dẫn đến viêm xương chũm (khối xương nhỏ, lồi nằm ngay ở phía sau vành tai) hoặc nhiễm trùng lan rộng vào các tổ chức ở não, viêm màng não, áp xe não, viêm xoang tĩnh mạch, liệt mặt, nguy hiểm tính mạng.

Có nhiều nguyên nhân gây thủng màng nhĩ như viêm tai giữa, dị vật, chấn thương vật lý (va đập vùng đầu, tai), chấn thương âm thanh (nghe âm thanh, tiếng nổ lớn), chênh lệch áp suất khi đi máy bay, lặn xuống biển… Thủng màng nhĩ do chấn thương có thể lành lại sau vài tuần đến vài tháng, tùy mức độ tổn thương. Bệnh được điều trị nội khoa (dùng thuốc) hoặc ngoại khoa (phẫu thuật nội soi vá nhĩ).

Bác sĩ Thúy Hằng khuyến cáo nên dùng bông gòn, khăn giấy lau nhẹ nhàng bên ngoài ống tai. Trường hợp ráy tai nhiều, hình thành nút ráy tai nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ xử trí. Khi có dấu hiệu nghi ngờ thủng màng nhĩ, người bệnh nên đến các cơ sở có chuyên khoa Tai Mũi Họng để kiểm tra và điều trị.

 An Dương