Nâng cao năng lực quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho địa phương

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của chương trình tập huấn, trong bối cảnh tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Theo Thứ trưởng, đây là bước đổi mới căn bản trong hành lang pháp lý về lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, đòi hỏi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp phải sớm nắm bắt để triển khai hiệu quả. Hiện, Bộ Khoa học và Công nghệ đang trình Chính phủ các Nghị định hướng dẫn thi hành hai Luật sửa đổi, bổ sung nêu trên.

Về lĩnh vực an toàn bức xạ hạt nhân và phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử, Thứ trưởng cho biết, để chuẩn bị cho việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam, đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý cho một trong những lĩnh vực trọng yếu hiện nay là phát triển và ứng dụng năng lượng hạt nhân, Quốc hội cũng thông qua Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Đây là bản sửa đổi toàn diện, mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho việc quản lý nhà máy điện hạt nhân trong suốt vòng đời hoạt động, đồng thời tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và an toàn hạt nhân.

Về lĩnh vực thông tin, thống kê, đánh giá hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thời gian tới, cách tiếp cận sẽ chuyển từ quản lý theo “đầu vào” sang quản lý theo “đầu ra”, tập trung vào quản trị và hiệu quả. Để đạt được điều đó, công tác đánh giá đóng vai trò then chốt.

“Tôi đặc biệt lưu ý các đồng chí ở địa phương với vai trò là Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc phân bổ nguồn lực cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - cần phải đánh giá rõ hiệu quả đầu tư cho các nhiệm vụ này so với mục tiêu đề ra. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở quan trọng để phân bổ nguồn lực trong giai đoạn kế hoạch tiếp theo, đồng thời phục vụ việc xem xét, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các đơn vị.

Mặt khác, đối với công tác đánh giá, thời gian tới cần đặc biệt quan tâm, nghiên cứu xây dựng và thiết lập một bộ phận có đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ đánh giá, nhằm tham mưu hiệu quả cho Giám đốc Sở trong việc triển khai đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh đó, sau khi Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành, vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Vì vậy, công tác chỉ đạo và điều hành trong các lĩnh vực này không còn là nhiệm vụ mang tính thời điểm, mà là công việc thường xuyên, liên tục.

Do đó, với vai trò là lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ, các đồng chí không chỉ thực hiện nhiệm vụ trong phạm vi ngành dọc, mà còn phải phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành và cấp ủy để bảo đảm đồng bộ, hiệu quả trong toàn hệ thống”, Thứ trưởng Lê Xuân Định nhấn mạnh.

Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Nguyễn Nam Hải.

Cũng tại Hội nghị, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Nguyễn Nam Hải đã trình bày các nội dung quản lý nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng, bao gồm: Giới thiệu tổng quan về các văn bản quy phạm pháp luật về tiêu chuẩn đo lường chất lượng (luật, nghị định, thông tư, hướng dẫn); Mục đích, đối tượng và nội dung quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đo lường, chất lượng sản phẩm hàng hóa và đánh giá sự phù hợp, mã số mã vạch và truy xuất nguồn gốc; Quyền hạn và trách nhiệm của cấp Sở và các cấp khi thực hiện vai trò quản lý nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng.

Nói về mục đích công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thuộc mảng TĐC, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cho biết: Thứ nhất, trong công tác quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, trọng tâm là: Tạo nền tảng kỹ thuật cho quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, hạ tầng, dịch vụ; Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, AI, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn; Hài hòa tiêu chuẩn, quy chuẩn với quốc tế (ISO, IEC, ASEAN…) để hỗ trợ thương mại, đầu tư, hội nhập; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tăng cường phối hợp giữa Bộ KH&CN, các Bộ, ngành và chính quyền địa phương; Bảo đảm an toàn, sức khỏe con người, bảo vệ môi trường, quốc phòng an ninh.

Thứ hai, trong công tác quản lý nhà nước về đo lường, mục đích đặt ra là: Đảm bảo chính xác, thống nhất hoạt động đo lường trong cả nước, phù hợp thông lệ quốc tế; Minh bạch, khách quan, công bằng giữa các bên trong mua bán, thanh toán hàng hóa, dịch vụ; Là công cụ đắc lực giải quyết các vấn đề an sinh xã hội như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo đảm an toàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám định tư pháp...

Thứ ba, trong công tác quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa và đánh giá sự phù hợp, trọng tâm là: Đảm bảo an toàn – bảo vệ người tiêu dùng và xã hội; Nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; Thực hiện cam kết quốc tế, hội nhập toàn cầu.

Thứ tư, trong lĩnh vực mã số, mã vạch, mục đích là: Đảm bảo mã số, mã vạch được sử dụng phù hợp tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế; Tạo lập cơ sở dữ liệu để quản lý thống nhất, minh bạch các tổ chức, thương phẩm, địa điểm thông qua mã số, mã vạch. 

Thứ năm, đối với công tác quản lý nhà nước về truy xuất nguồn gốc, mục đích: Thiết lập khung pháp lý hướng dẫn tổ chức, cá nhân thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; Đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu liên thông, minh bạch, chính xác.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Trong khuôn khổ chương trình, Cục trưởng Cục thông tin, thống kê Trần Đắc Hiến đã trình bày một số vấn đề mới trong công tác quản lý Nhà nước về thông tin, thống kê, đánh giá hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân Nguyễn Hoàng Linh trình bày về quản lý nhà nước về năng lượng nguyên tử bảo đảm an toàn bức xạ và hạt nhân.

Các nội dung được trình bày tại hội nghị đều có tính bao quát, cập nhật và cung cấp lượng kiến thức phong phú, giúp các đại biểu nắm bắt toàn diện hơn về những định hướng, chính sách trong quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để áp dụng trong thực tiễn.

Tại phần trao đổi và thảo luận, đại diện nhiều Sở Khoa học và Công nghệ đã nêu hàng loạt câu hỏi và vướng mắc thực tiễn, liên quan đến việc triển khai các quy định mới, cơ chế phối hợp giữa Trung ương và địa phương theo mô hình 2 cấp, cũng như nguồn lực thực hiện trong từng lĩnh vực quản lý chuyên ngành.

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của Hội nghị Tập huấn quản lý nhà nước về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo dành cho lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ các địa phương. Sau khi sáp nhập, đây là chương trình tập huấn đầu tiên dành cho lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ các địa phương nhằm trang bị hành trang, từ đó thống nhất nhận thức, cập nhật chính sách mới và nâng cao năng lực quản lý trong bối cảnh yêu cầu phát triển ngày càng cao.

Thanh Tùng