Tăng hiệu quả đầu tư nước ngoài trong lan tỏa công nghệ, nâng cao năng lực doanh nghiệp Việt

Việt Nam đã đạt được các thành tựu phát triển kinh tế nhờ vào chính sách mở cửa và thu hút đầu tư nước ngoài. Mục tiêu chính của thu hút vốn đầu tư nước ngoài là kỳ vọng hiệu ứng lan tỏa về công nghệ, năng suất lao động, kinh nghiệm trong quản trị từ các đối tác nước ngoài đến doanh nghiệp trong nước.

Do vậy, để đạt mục tiêu tăng năng suất, chất lượng cho sản phẩm của doanh nghiệp Việt thì khi thu hút FDI phải đặt trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, đặc biệt quy định rõ những ngành, lĩnh vực nào cần ưu tiên thu hút FDI trên nguyên tắc những ngành và lĩnh vực doanh nghiệp trong nước có khả năng làm được thì không kêu gọi đầu tư nước ngoài, chỉ kêu gọi gọi những ngành mà doanh nghiệp Việt chưa đáp ứng nhu cầu của thị trường. Các dự án đầu tư nước ngoài cần được chọn lọc và ưu tiên đầu tư công nghệ cao, công nghệ mới, hiện đại, hạn chế ảnh hưởng đến môi trường và lan tỏa được phát triển doanh nghiệp trong nước. Hiện nay Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang xây dựng bộ tiêu chí chọn lọc đầu tư FDI. Bộ tiêu chí chọn lọc đầu tư cần sớm được hoàn thiện, ban hành và triển khai thực hiện.

 Tăng tính hiệu quả của đầu tư nước ngoài trong việc lan tỏa công nghệ và nâng cao năng lực của doanh nghiệp trong nước.

Cùng với đó là rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định và có chế tài quản lý hiệu quả hoạt động của đầu tư nước ngoài; xử lý nghiêm các dự án đã cấp phép nhưng không triển khai và các vấn đề khác có liên quan như: trốn và nợ thuế, sử dụng lao động Việt Nam, lao động nước ngoài, sử dụng đất, ô nhiễm môi trường.

Hoàn thiện và thực hiện nghiêm, hiệu quả thể chế chính sách quản lý, giám sát đầu tư nước ngoài phù hợp quan hệ kinh tế mới, mô hình và phương thức kinh doanh mới, bảo vệ thị trường trong nước; đồng thời, tạo điều kiện cho khu vực trong nước phát triển phù hợp các cam kết và thông lệ quốc tế.

Hạn chế sự cạnh tranh không có lợi giữa các tỉnh và trên phạm vi cả nước trong việc sử dụng thuế và các ưu đãi khuyến khích khác để thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Thay vào đó, nên tập trung vào việc tạo ra các sức hút khác để thu được nguồn vốn FDI dài hạn và chất lượng cao. Ví dụ như: nguồn nhân lực năng lực cao và lành nghề, sức mua dân số lớn, ổn định các quy định đầu tư, áp dụng nhất quán luật pháp, ổn định chính trị, cơ sở hạ tầng chất lượng (đáng chú ý là giao thông và tiện ích) và các dịch vụ hỗ trợ, cung ứng trong nước.

Mô hình liên kết hỗ trợ nâng cao năng lực doanh nghiệp trong nước, đào tạo chuyển giao công nghệ tiên tiến cần được khuyến khích nhân rộng: Thực hiện các dịch vụ kết nối chính thức thông qua hội chợ thương mại, các sự kiện và hội thảo kết nối, xây dựng cơ sở dữ liệu của nhà cung cấp…; Trợ cấp, giảm thuế hoặc khuyến khích doanh nghiệp FDI đào tạo và hỗ trợ nâng cao năng lực các nhà cung cấp địa phương. 

Ngoài ra, cần hỗ trợ tăng cường năng lực của DNVVN trong nước để các doanh nghiệp này có được kỹ năng và công nghệ theo yêu cầu của doanh nghiệp FDI.

Phương Nam