TCVN 14260:2024 về phân loại và ghi nhãn gỗ biến tính

Trong bối cảnh nguồn gỗ tự nhiên ngày càng khan hiếm, gỗ biến tính đang trở thành xu hướng nổi bật của ngành chế biến lâm sản. Bằng việc xử lý vật lý, hóa học hoặc sinh học, gỗ được cải thiện khả năng chống cong vênh, chống mối mọt, chịu nước, kéo dài tuổi thọ và nâng cao tính thẩm mỹ.

Tuy nhiên, thực tế thị trường cho thấy cùng là “gỗ biến tính” nhưng chất lượng, đặc tính và cách ghi nhãn của các sản phẩm lại khác nhau, gây khó khăn cho cả nhà sản xuất, người tiêu dùng và cơ quan quản lý. Để khắc phục tình trạng này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành TCVN 14260:2024 – Gỗ biến tính: phân loại và ghi nhãn, bộ tiêu chuẩn đầu tiên ở Việt Nam đưa ra nguyên tắc thống nhất cho việc phân loại và ghi nhãn gỗ biến tính.

Tiêu chuẩn áp dụng cho mọi loại gỗ đã trải qua xử lý để cải thiện tính năng từ gỗ biến tính bằng nhiệt, nén ép, chống cháy, ngâm tẩm nhựa cho đến acetyl hóa. Dù sản phẩm được sản xuất trong nước hay nhập khẩu, TCVN 14260:2024 đều có thể làm căn cứ để phân loại và ghi nhãn. Điểm mới là đưa ra định nghĩa “gỗ biến tính” một cách thống nhất: gỗ được xử lý bằng phương pháp vật lý, hóa học, sinh học hoặc kết hợp nhằm nâng cao đặc tính sử dụng. Tiêu chuẩn cũng liệt kê các nhóm biến tính phổ biến để doanh nghiệp và người tiêu dùng dễ nhận diện, ví dụ gỗ biến tính nhiệt, gỗ chống cháy, gỗ ngâm tẩm nhựa, gỗ acetyl hóa.

Gỗ biến tính nên đáp ứng các yêu cầu về ghi nhãn, chất lượng. Ảnh minh họa

Về phân loại, TCVN 14260:2024 quy định gỗ biến tính được phân theo phương pháp biến tính (ngâm tẩm, xử lý nhiệt, nén ép, chống cháy, acetyl hóa), theo loại sản phẩm (gỗ biến tính nhựa, gỗ biến tính nhiệt, gỗ chống cháy…) và theo môi trường sử dụng (trong nhà hay ngoài trời). Cách phân loại này giúp doanh nghiệp xác định đúng dòng sản phẩm, tránh nhầm lẫn và cũng giúp cơ quan quản lý dễ kiểm tra, đánh giá chất lượng.

Một trong những nội dung quan trọng nhất của TCVN 14260:2024 là quy định ghi nhãn minh bạch. Gỗ biến tính phải được ghi nhãn trực tiếp trên từng tấm hoặc trên bao kiện. Nhãn phải thể hiện ít nhất các thông tin cơ bản: tên và địa chỉ của nhà sản xuất; loại hình sản phẩm; tên loài gỗ; đặc tính nổi bật như khả năng chống cháy, chống mục, ổn định độ ẩm; và môi trường sử dụng. Quy định này giúp người mua dễ dàng so sánh, lựa chọn sản phẩm phù hợp; đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho việc truy xuất nguồn gốc, kiểm tra chất lượng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Việc áp dụng TCVN 14260:2024 mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Doanh nghiệp ghi nhãn đúng và đủ sẽ nâng cao uy tín, tạo niềm tin với khách hàng; người mua dễ nhận diện sản phẩm phù hợp, tránh nhầm lẫn với gỗ kém chất lượng; cơ quan chức năng có căn cứ kiểm tra, giám sát chất lượng gỗ biến tính lưu thông trên thị trường; sản phẩm gỗ biến tính Việt Nam dễ dàng đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế về ghi nhãn và truy xuất nguồn gốc.

Trong bối cảnh nguồn gỗ tự nhiên hạn chế, gỗ biến tính giúp tận dụng gỗ rừng trồng và gỗ có chất lượng trung bình để tạo ra sản phẩm bền hơn, đẹp hơn. Tiêu chuẩn TCVN 14260:2024 không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn góp phần khuyến khích sử dụng nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp, giảm áp lực khai thác rừng tự nhiên, hướng tới phát triển bền vững ngành gỗ Việt Nam.

Để tiêu chuẩn thực sự phát huy tác dụng, các doanh nghiệp cần chủ động rà soát quy trình sản xuất, phân loại và ghi nhãn theo TCVN 14260:2024. Việc áp dụng đúng tiêu chuẩn không chỉ giúp đáp ứng yêu cầu của pháp luật mà còn là cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh. Song song đó, các hiệp hội, cơ quan quản lý cần tăng cường tập huấn, phổ biến để doanh nghiệp nắm rõ cách triển khai.

TCVN 14260:2024 ra đời đánh dấu bước tiến mới trong việc chuẩn hóa sản phẩm gỗ biến tính tại Việt Nam. Nhờ có hệ thống phân loại và ghi nhãn rõ ràng, doanh nghiệp có thể khẳng định chất lượng, người tiêu dùng yên tâm lựa chọn và thị trường trở nên minh bạch hơn. Đây là công cụ quan trọng để ngành gỗ Việt Nam phát triển bền vững, nâng cao giá trị sản phẩm và vị thế trên thị trường quốc tế.

An Dương