Thủ đô ghi nhận đóng góp của nhà Mạc bằng tên hai con phố mới

Gắn biển hai tuyến đường mang tên vị vua nhà Mạc

Phố Mạc Thái Tổ là đoạn đường dài 900m, rộng 60m, tính từ ngã ba giao cắt đường Phạm Hùng đến ngã tư giao cắt phố Trung Kính (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội), đối diện tòa nhà E Chelsea Park.

Phố Mạc Thái Tổ. Ảnh Zing

Phố Mạc Thái Tông là đoạn đường dài 840m, rộng 17m từ ngã ba giao cắt với đường Phạm Hùng (đối diện cổng sau Trung tâm Hội nghị Quốc gia) đến ngã tư giao cắt với phố Trung Kinh, tiếp nối phố Vũ Phạm Hàm, thuộc địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.

Phố Mạc Thái Tông

Ngày 6/7/2015, tại phiên họp HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết về việc này và đến ngày 27/7/2015, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định về việc đặt tên và điều chỉnh độ dài một số đường phố trên địa bàn, trong đó nhất trí thông qua đặt tên hai con đường mang tên vị vua đầu triều Mạc, Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông.

Được biết, trước Hà Nội, 9 tỉnh, thành phố khác đã có những đường, phố mang tên Mạc Đăng Dung, Mạc Đăng Doanh như TP HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Ngãi…

Nhà Mạc đóng góp nhiều cho đất nước

Trước đó, đề xuất đặt tên Mạc Thái Tổ, Mạc Thái Tông cho hai tuyến phố đã gây nhiều tranh cãi trong dư luận. Ông Phan Đăng Long – Phó Ban tuyên giáo Thành ủy Hà Nội cho rằng Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông là hai nhân vật quan trọng của nhà Mạc. Theo chính sử phong kiến, trước đây thường gọi nhà Mạc là ngụy triều, coi nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê.

10h sáng 25/8, UBND Thành phố Hà Nội làm lễ gắn biển cho hai phố mới mang tên hai vị vua họ Mạc là Mạc Thái Tổ và Mạc Thái Tông thuộc địa bàn hai phường Yên Hòa và Trung Hòa (quận Cầu Giấy, Hà Nội). Ảnh Zing

“Rất nhiều người thuộc lớp người cũ như tôi, học sử thấy nhà Mạc rất tồi tệ. Nhưng từ 30 năm nay, với ánh sáng đổi mới và nhìn nhận lại lịch sử thì có thực tế là các triều sau khi có vấn đề với triều trước thì thường có phản ánh không trung thực. Thậm chí xuyên tạc”, ông Long nói.

Nhà Mạc tồn tại ở Thăng Long 65 năm (Giai đoạn 1527 – 1592), sau đó chuyển lên Cao Bằng hơn 90 năm nữa. Tuy thời gian không dài nhưng nhà Mạc cũng đóng góp rất nhiều cho đất nước. Ông Long dẫn lời của nhà sử học lê Qúy Đôn, dưới thời của Mạc, đất nước ta thái bình đến mức đêm không phải đóng cửa, trâu bò thả rông không có trộm cắp.

“Thực tế, trong thời kỳ tôi làm ở Sở Văn hóa thì dấu tích của nhà Mạc về văn hóa trên đất nước và thủ đô rất nhiều. Điều đó chứng tỏ thời nhà Mạc đã có sự phát triển mạnh. Vừa rồi, Bia đá tiến sỹ được công nhận là Di sản tư liệu thế giới, nhà Mạc cũng là nhà mở mang việc học, có rất nhiều tiến sỹ. Trong đó có nữ tiến sỹ đầu tiên là Nguyễn Thị Duệ”, ông Long dẫn giải.

Về sự thất bại của nhà Mạc, như cố Giáo sư Trần Quốc Vượng cũng đã bình luận “sự thất bại của nhà Mạc là nỗi bất hạnh cho dân tộc Việt”. Theo ông Long, nhà Mạc nới cải cách và mở cửa, chú trọng về kinh thương, hướng biển để kinh doanh thì đất nước sẽ được mở mang.

Tuy nhiên, lại có nghi án nhà Mạc dâng đất cho nhà Minh để bảo vệ ngôi báu, lưu lại tiếng xấu muôn đời. Về thông tin này, ông Long cho biết: “Cố Giáo sư Trần Quốc Vượng chứng minh, khi nhà Minh kiểm tra đất mà Mạc Đăng Dung dâng thì hoàn toàn là đất khống, là đất thuộc nhà Minh”.

Qua sự việc trên, vị Phó Ban Tuyên giáo liên hệ: “Theo truyền thống từ ngày xưa, trong việc ngoại giao chúng ta vẫn phải chịu ở mức độ nào đó, nhưng trong lòng người dân vẫn giữ quan điểm độc lập. Ngay như Giáo sư Vũ Khiêu cũng đã đánh giá, sự xuất hiện của Mạc Đăng Dung như một bông hoa xuyên tuyết trong đêm dày tăm tối, trong thời kỳ Lê sơ gọi là vua lợn, vua quỷ. Như vậy, việc triều định thối nát rồi bị thay thế bởi triều khác là việc rất bình thường. Tuy nhiên, dưới góc nhìn của lịch sử cũ thì sự thất bại của nhà Mạc đã đem lại nhiều tiếng xấu”.

Khi luận bàn công lao của nhà Mạc, Hội đồng tư vấn của Thành phố, là những nhà sử học hàng đầu đều nhận định sự đóng góp của nhà Mạc và Mạc Đăng Dung đối với đất nước là rất đáng kể. Cho nên việc lấy tên để đặt tên đường phố là nên làm.

Viết Cường