Mỹ sẽ buộc phải hành động nếu Trung Quốc cứ ‘làm càn’ ở Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay trên Zing News, nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 30/6 tiết lộ, phát biểu tại Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ - Trung Quốc tại Bắc Kinh từ ngày 5 - 7/6, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định, nếu Bắc Kinh đơn phương lập Vùng Nhận dạng Phòng không trên các vùng biển tranh chấp, Washington sẽ “buộc phải hành động”.

Ông Kerry không nêu rõ các biện pháp đối phó nhưng theo hãng Kyodo, Mỹ có thể sẽ tiếp tục tăng cường chiến dịch vì tự do hàng hải và triển khai các đơn vị quân sự Mỹ ở Biển Đông.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry phát biểu về tình hình Biển Đông hiện nay tại Bắc Kinh hôm 6/6. Ảnh AP

Ngoại trưởng Mỹ cũng yêu cầu Trung Quốc tuân thủ phán quyết ngày 12/7 của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn. PCA sẽ ra phán quyết về tính hợp pháp của yêu sách “đường 9 đoạn” nuốt gần trọn Biển Đông mà Trung Quốc vẽ ra. Theo ông Kerry, cả thế giới đang chờ xem phản ứng của Trung Quốc trước phán quyết của PCA.

Cũng tại các cuộc hội đàm ở Bắc Kinh, ông Kerry tỏ ra không hài lòng trước việc Trung Quốc vận động hành lang một số nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) để những nước đó không ủng hộ quá trình xét xử của PCA. “Chúng tôi biết việc các bạn đang làm. Đó là chia rẽ ASEAN”, ông Kerry cho hay.

Đáp trả nhận định từ phía ngoại trưởng Mỹ, một quan chức Trung Quốc bao biện: “Chúng tôi không bị ràng buộc bởi UNCLOS”. Từ trước tới nay, Bắc Kinh liên tục rêu rao họ sẽ không chấp nhận phán quyết của PCA và khăng khăng đàm phán song phương với các quốc gia khác về vấn đề Biển Đông.

Trung Quốc ngang ngược tuyên bố chủ quyền với 80% diện tích Biển Đông thông qua yêu sách "đường 9 đoạn" hay "đường lưỡi bò". Nước này cũng liên tục bồi lấp, xây dựng loạt cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo và âm mưu quân sự hóa Biển Đông.

Trước tình hình này, Mỹ đang xem xét mở rộng các hoạt động giám sát của hải quân nước này ở Biển Đông trong bối cảnh Bắc Kinh tăng cường xây dựng đảo và các tiền đồn quân sự trong khu vực này nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng.

Đồng thời, Washington cũng đang theo dõi chặt chẽ liệu Bắc Kinh có tiếp tục các hoạt động khiêu khích như đơn phương tuyên bố một ADIZ trên Biển Đông và bồi lấp bãi cạn Hoàng Nham/Scarborough đang tranh chấp với Philippines hay không.

Trung Quốc đang bồi lấp trái phép 7 thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành các đảo nhân tạo. Ảnh Wall Street Journal 

Giới quan sát quốc tế bình luận, tuyên bố cứng rắn nói trên của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry được cho là phản ứng của Washington về việc vào chiều 30/6, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã nói về việc nước này có thiết lập hay không và khi nào lập ADIZ trên Biển Đông.

Theo đó vào hôm 30/6, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã tổ chức họp báo thường kỳ dưới sự chủ trì của người phát ngôn Bộ Quốc phòng, Phó Cục trưởng Cục Thông tin Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Thượng tá Ngô Khiêm, báo Tin tức (Kênh Thông tin Chính phủ do TTXVN phát hành) đưa tin.

Tại cuộc họp báo kéo dài khoảng 1 tiếng đồng hồ này, ông Ngô Khiêm đã trả lời một số câu hỏi về tình hình Biển Đông hiện nay, từ bình luận về phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về việc Trung Quốc xây “Trường Thành tự cô lập” trên Biển Đông tới việc tờ Nhân dân Nhật báo nói rằng phía Trung Quốc có năng lực kéo chiến hạm cũ (Philippines đang dùng làm nơi đóng quân) ra khỏi Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Trung Quốc gọi là bãi Nhân Ái, Philippines gọi là bãi Ayungin).

Đối với việc Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) chuẩn bị ra phán quyết về vụ kiện “đường lưỡi bò” Trung Quốc vạch ra gần liếm trọn Biển Đông mà dư luận phổ biến cho rằng sẽ có lợi cho Philippines, ông Ngô Khiêm đã nhắc lại lập trường chính sách của Trung Quốc là không chấp nhận, không tham gia vụ kiện nêu trên.

Về vấn đề Vùng Nhận dạng phòng không (ADIZ), ông Ngô Khiêm nhấn mạnh việc Trung Quốc có thiết lập hay không, khi nào thiết lập ADIZ phụ thuộc vào Trung Quốc có phải đối mặt với mối đe dọa an ninh không trung hay không và mức độ đe dọa an ninh không trung như thế nào.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, Thượng tá Ngô Khiêm trả lời về khả năng Bắc Kinh lập ADIZ phi pháp trên Biển Đông. Ảnh Xinhua

Trước đó, vào ngày 1/6, tờ South China Morning Post của Hong Kong (Trung Quốc) dẫn các nguồn tin thân cận với quân đội Trung Quốc cảnh báo “nếu quân đội Mỹ tiếp tục có hành vi khiêu khích để thách thức chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực, đây sẽ là cơ hội tốt để Bắc Kinh thiết lập ADIZ ở Biển Đông”.

Tạp chí Bình luận Quân sự Kanwa của Canada thì cho rằng Bắc Kinh đã xác định ADIZ ở Biển Đông. Thời điểm công bố sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian và được xem như một quyết định chính trị. “ADIZ của Trung Quốc sẽ bao trùm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines và Malaysia”, tờ tạp chí nhận định.

Tuyết Trinh (T/h)