Tình hình Ukraine mới nhất: Cựu thủ lĩnh ly khai hé lộ bí mật đằng sau chiến tranh Ukraine

Theo tin tức mới nhất trên tờ The Moscow Times, trả lời trong một cuộc phỏng vấn với báo Zavtra (Nga), Igor Strelkov - cựu thủ lĩnh quân ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine đã tán thành quan điểm của chủ nghĩa đế quốc và thừa nhận, “Tôi chính là người đã châm ngòi cho cuộc nội chiến Ukraine”.

Strelkov thẳng thắn tuyên bố, “Nếu lực lượng của chúng tôi không tiến quân qua biên giới, tất cả mọi nỗ lực dù rầm rộ đến đâu cuối cùng cũng phải chịu cảnh thất bại, như những gì từng xảy ra ở [các thành phố của Ukraine] Kharkiv hoặc Odessa. Và như vậy, sẽ có hàng chục thành viên của chúng tôi bị sát hại, thiêu chết hoặc bị bắt giữ,… Nhưng bánh xe chiến tranh do chúng tôi đẩy từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến đã lăn dài đến tận ngày hôm nay.”

Tình hình Ukraine mới nhất: Cựu thủ lĩnh quân ly khai Igor Strelkov hiện đang sinh sống ở Nga. Ảnh Reuters

Sau khi Nga quyết định sáp nhập bán đảo Crimea vào mùa xuân năm 2014, các cuộc đụng độ ác liệt liên tiếp nổ ra giữa các lực lượng thân chính phủ Ukraine và các nhóm thân Nga ở hai thành phố Kharkiv và Odessa, làm xảy ra vụ hỏa hoạn khủng khiếp khiến hơn 40 người thiệt mạng ở Odessa vào đầu tháng 5. Kể từ đó, phần lớn diện tích của hai thành phố này được duy trì trong tình trạng hòa bình trong khi hầu hết các cuộc xung đột giữa quân đội chính phủ và quân ly khai chỉ gói gọn trong phạm vi khu vực phía đông Luhansk và Donetsk.

Strelkov chia sẻ với tờ Zavtra, vào những ngày đầu của cuộc nội chiến, các đợt giao tranh giữa quân ly khai Ukraine và các lực lượng chính phủ khá khiên cưỡng và nhỏ lẻ bởi đối thủ chính của quân ly khai là các tay súng theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Ukraine, chẳng hạn như phe Cánh Hữu.

“Ban đầu, không ai muốn chiến đấu. Hai tuần đầu tiên của cuộc nội chiến diễn ra trong bối cảnh các phe buộc phải khiêu khích hoặc ép đối phương tham chiến”, Strelkov nói. Tuy nhiên, theo lời cựu thủ lĩnh quân ly khai, chính quyền Kiev ngày càng mạnh tay và hiếu chiến hơn sau khi Nga hạn chế can thiệp công khai vào tình hình ở miền đông Ukraine, khác với việc sáp nhập Crimea trước đó và chắc chắn là sẽ không có chuyện Moscow chi viện quân lính quy mô lớn.

Tình hình Ukraine mới nhất: Strelkov khẳng định quân ly khai không nhận được vũ khí và binh lính từ Nga. Ảnh minh họa

Rõ ràng là, thiếu đi sự hậu thuẫn vững chắc của Nga là một thất bại và thất vọng lớn với quân ly khai – lực lượng vốn luôn thiếu nhân lực và vũ khí để chống lại quân đội chính phủ. Strelkov thừa nhận, “Tôi hằng cho rằng kịch bản ở Crimea sẽ được lặp lại: Nga sẽ nhúng tay vào cuộc chiến và dĩ nhiên, đó sẽ là viễn cảnh tốt đẹp nhất. Người dân khao khát điều đó. Không ai có ý định cầm súng vì Cộng hòa Luhansk hay Donetsk. Ban đầu, tất cả chỉ chiến đấu vì một mục đích duy nhất: vì Nga, vì mong muốn được trở thành một phần của Nga.”

Strelkov cũng đưa ra thước đo chi tiết theo mốc thời gian về mức độ can thiệp của Nga vào tình hình Ukraine. Vào thời điểm đầu mùa hè, 90% chiến binh ly khai là dân chúng địa phương; nhưng đến đầu tháng 8, những người lính Nga lẽ ra đang được ‘nghỉ phép’ đã bắt đầu tự nguyện tìm đến và chiến đấu. Strelkov khẳng định, trong đợt tấn công vào thị trấn Mariupol ở Biển Đen vào hồi tháng 9 – phát súng khơi mào chiến tranh diện rộng thu hút sự chú ý của Ukraine và phương Tây bằng thực tế rằng Moscow đang nhúng tay vào cuộc chiến, hầu hết các tay súng tham chiến là tình nguyện viên từ Nga.

Theo lời của Strelkov, quân ly khai tiến vào Mariupol mà gần như không gặp phải bất cự sự kháng cự nào từ phía quân đội chính phủ và “đã có thể giành chiến thắng mà không tốn một viên đạn”, “tuy nhiên, chúng tôi nhận được lệnh không được chiếm đóng Mariupol”. Mặc dù Nga liên tiếp từ chối viện trợ vũ khí và binh lính cho quân ly khai, Strelkov cho biết các nguồn chi viện khác cho lực lượng này vẫn rất đáng kể,  trong đó có một nửa số quần áo mùa đông được gửi đến từ Nga.

Strelkov tin Nga từ chối can thiệp vào tình hình Ukraine là thất vọng lớn lao với người dân Donetsk và Luhansk. Ảnh minh họa

Sau khi Donetsk và Luhansk tổ chức trưng cầu dân ý quyết định ly khai khỏi Ukraine vào tháng 5, các thủ lĩnh ly khai bày tỏ nguyện vọng Moscow sẽ sáp nhập hai thành phố này vào lãnh thổ Liên bang Nga, nhưng điện Kremlin chỉ đưa ra tuyên bố kêu gọi các cuộc đối thoại giữa quân ly khai và chính quyền Kiev. 

Cựu thủ lĩnh quân ly khai Strelkov thừa nhận, vào thời điểm đó, lực lượng này không có ý định thành lập nhà nước riêng mà chỉ nuôi hy vọng được trở thành thành viên của Nga, tin tưởng rằng Moscow sẽ cần một vùng đệm tiếp giáp với Crimea (bán đảo được Nga sáp nhập hồi tháng 3). 

“Và rồi, khi hiểu rằng Nga không hề có ý định can thiệp vào cuộc nội chiến Ukraine, hay nói một cách khác là không sáp nhập Donetsk và Luhansk, tất cả chúng tôi đã thực sự thất vọng và bất ngờ. Tuy nhiên, tôi không phủ nhận rằng ban đầu, bằng việc tuyên chiến và tiêu diệt các phe Cánh Hữu, quân ly khai là kẻ đã châm ngòi cho cuộc nội chiến Ukraine. Và tôi nhận trách nhiệm cho việc này”, cựu thủ lĩnh quân ly khai Igor Strelkov trải lòng.

Minh Thùy