Trí tuệ nhân tạo: Động lực mới thúc đẩy năng suất và chuyển đổi thông minh trong công nghiệp

AI đang trở thành “động lực năng suất mới” khi được phát triển đồng thời trên hai trục: đổi mới công nghệ và ứng dụng thực tiễn. Trong một năm qua, lĩnh vực này chứng kiến tốc độ phát triển vượt bậc, đặc biệt là ở các mô hình nền tảng lớn (foundation models). Dữ liệu của Học viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Trung Quốc (CAICT) cho thấy năng lực hiểu biết tổng thể của các mô hình đa phương thức đã tăng hơn 90% so với năm trước, trong khi chu kỳ lặp mô hình rút ngắn từ vài tháng xuống chỉ còn vài tuần, minh chứng cho sự bứt phá về tốc độ đổi mới.

Cùng với đó, mối liên kết giữa phần mềm và phần cứng ngày càng đóng vai trò quyết định trong hiệu quả phát triển AI. Việc đổi mới công nghệ hiện không thể tách rời nền tảng tính toán, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa chip, máy chủ, hệ thống mạng và mô hình học máy.

Khi khối lượng huấn luyện và suy luận tăng nhanh, năng lực tính toán trở thành yếu tố giới hạn. Nhiều chuyên gia nghiên cứu về AI cho rằng chỉ cải thiện hiệu năng chip AI là chưa đủ, mà cần tối ưu đồng thời cả phần mềm và phần cứng để giảm tiêu thụ năng lượng và đảm bảo khả năng lặp mô hình nhanh, một yếu tố sống còn của đổi mới AI.

Trong thời kỳ chuyển đổi số, AI đang trở thành tác nhân thúc đẩy năng suất.

Bên cạnh đó, một xu hướng khác đang định hình tương lai AI là sự nổi lên của các “tác tử thông minh” (intelligent agents - một hệ thống thông minh tự động). Đây được xem là hình thức ứng dụng chủ đạo của các mô hình nền tảng lớn, khi AI không chỉ hỗ trợ mà còn có thể tự động hành động, đưa ra quyết định và tương tác trong môi trường số. Sự phát triển của “nền kinh tế tác tử AI” mở ra không gian mới cho đổi mới sản phẩm, dịch vụ, đồng thời hình thành một chuỗi giá trị mới trong nền kinh tế tri thức.

Song song với đó, nguồn mở (open source) đang thúc đẩy sự phát triển bao trùm của AI. Việc mở rộng các nền tảng mã nguồn mở đã giúp hình thành hệ sinh thái đám mây công cộng và các máy tính “tất cả trong một”, giúp giảm đáng kể rào cản trong triển khai AI. Các mô hình phái sinh từ mã nguồn mở ngày càng đa dạng, giúp tổ chức và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận công nghệ tiên tiến mà không cần đầu tư khổng lồ. 

Quá trình tích hợp AI vào sản xuất và dịch vụ đang diễn ra theo mô hình tương tự như chuyển đổi số, bắt đầu từ các lĩnh vực có hạ tầng dữ liệu tốt và dần lan sang các ngành khác. Các ngành “bản địa số” như tìm kiếm, mạng xã hội, thương mại điện tử, sáng tạo nội dung và lập trình là lĩnh vực tiên phong áp dụng AI ở quy mô lớn. Nhờ đó, không chỉ hiệu suất được cải thiện mà trải nghiệm người dùng cũng được nâng tầm nhờ tương tác cá nhân hóa và thông minh hơn.

Ở các lĩnh vực có mức độ số hóa cao như tài chính, y tế, giao thông, AI đang tạo ra bước tiến rõ rệt. Trong ngành y tế, các mô hình AI hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh và dự báo bệnh đang được ứng dụng rộng rãi, giúp giảm tải cho bác sĩ và tăng độ chính xác trong khám chữa bệnh. Trong giao thông, AI thúc đẩy phát triển các hệ thống lái tự động và quản lý vận tải thông minh. Những ứng dụng này cho thấy chuyển đổi từ “số hóa” sang “thông minh hóa” đang trở thành xu thế tất yếu.

Theo phân tích của CAICT, sự thâm nhập của AI giữa các ngành vẫn còn không đồng đều. Các ngành công nghiệp truyền thống như sản xuất, năng lượng hay logistics còn gặp nhiều rào cản do hạn chế về dữ liệu, hạ tầng và nguồn nhân lực. Tuy nhiên, khi quá trình chuyển đổi số ngày càng sâu, AI sẽ từng bước thâm nhập vào các quy trình cốt lõi, từ quản lý chuỗi cung ứng, bảo trì thiết bị, đến tối ưu hóa năng lượng và kiểm soát chất lượng sản xuất.

Từ thực tiễn này, có thể thấy việc phát triển AI không chỉ là câu chuyện về công nghệ, mà còn là chiến lược tổng thể liên quan đến con người, thể chế và đổi mới sáng tạo. AI sẽ trở thành chìa khóa mở ra giai đoạn tăng năng suất mới, nơi sự kết hợp giữa khoa học dữ liệu, kỹ năng con người và hệ sinh thái mở tạo nên nền tảng cho tăng trưởng bền vững.

Bảo Linh