Trung Quốc công bố dự thảo sửa đổi tiêu chuẩn chất lượng không khí quốc gia

Trong nhiều năm qua, cải thiện chất lượng không khí luôn là một trong những ưu tiên chính sách hàng đầu của Trung Quốc, đặc biệt tại các đô thị lớn và khu vực công nghiệp tập trung. Dự thảo sửa đổi Tiêu chuẩn Chất lượng Không khí Quốc gia do Bộ Sinh thái và Môi trường Trung Quốc công bố mới đây tiếp tục cho thấy quyết tâm đó, khi quy định các giới hạn đối với các chất ô nhiễm chủ chốt, nhất là bụi mịn PM2.5 và PM10, được điều chỉnh theo hướng nghiêm ngặt hơn so với hiện hành.

Theo dự thảo, ngưỡng trung bình năm của PM2.5 trong tiêu chuẩn phụ dự kiến giảm từ 35 microgram/m³ xuống còn 25 microgram/m³, trong khi mức trung bình ngày giảm từ 75 xuống 50 microgram/m³. Với PM10, các giới hạn tương ứng cũng được thu hẹp nhằm giảm thiểu rủi ro đối với hệ hô hấp và tim mạch. Đây là những thông số kỹ thuật có tác động trực tiếp đến chất lượng sống của hàng trăm triệu người dân đô thị.

Điểm đáng chú ý là thay vì áp dụng ngay lập tức, các tiêu chuẩn mới được thiết kế theo lộ trình hai giai đoạn từ năm 2026 đến 2030. Trong giai đoạn chuyển tiếp, các ngưỡng giới hạn sẽ được hạ dần theo từng bước, cho phép các địa phương và doanh nghiệp có thời gian thích ứng. Cách tiếp cận này phản ánh sự thận trọng trong việc điều hành chính sách, nhằm tránh tạo ra “cú sốc” đối với các doanh nghiệp và người dân đang hoạt động trên lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đồng thời vẫn duy trì áp lực cải thiện môi trường một cách liên tục.

Trung Quốc công bố dự thảo tiêu chuẩn chất lượng không khí quốc gia

Phát biểu về dự thảo, đại diện Bộ Sinh thái và Môi trường nhấn mạnh rằng việc siết chặt tiêu chuẩn không khí xuất phát từ yêu cầu bảo vệ sức khỏe cộng đồng trong dài hạn. Dù Trung Quốc đã đạt được những kết quả đáng kể trong thập kỷ qua, với kết quả đạt được là nồng độ PM2.5 trung bình toàn quốc giảm hơn 30% so với năm 2015 và số ngày ô nhiễm nặng giảm mạnh, song vấn đề ô nhiễm không khí vẫn là yếu tố nguy cơ lớn đối với sức khỏe, đặc biệt tại các khu vực đô thị hóa nhanh.

Ở góc độ rộng hơn, việc điều chỉnh tiêu chuẩn không khí không tách rời chiến lược phát triển kinh tế chất lượng cao mà Trung Quốc đang theo đuổi. Khi các ngưỡng môi trường được nâng lên, áp lực tuân thủ sẽ buộc các ngành công nghiệp phải đẩy nhanh đổi mới công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất và giảm phụ thuộc vào các mô hình tăng trưởng tiêu hao nhiều năng lượng, tài nguyên. Điều này đồng thời mở ra không gian mới cho các lĩnh vực như năng lượng sạch, phương tiện giao thông phát thải thấp và công nghệ xử lý môi trường.

Thực tế cho thấy, các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt thường đóng vai trò tái tạo tự nhiên, giúp tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng hiệu quả và bền vững hơn. Những doanh nghiệp đầu tư sớm vào công nghệ sạch không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ngày càng coi trọng yếu tố môi trường, xã hội và quản trị. Theo cách này, chi phí tuân thủ trong ngắn hạn có thể trở thành lợi thế chiến lược trong dài hạn.

Tuy nhiên, quá trình triển khai các tiêu chuẩn mới cũng đặt ra không ít thách thức. Với các ngành công nghiệp nặng và những địa phương còn phụ thuộc lớn vào sản xuất truyền thống, việc đáp ứng các ngưỡng phát thải nghiêm ngặt hơn đòi hỏi nguồn lực đầu tư đáng kể. Điều này đặt ra yêu cầu về sự phối hợp chính sách chặt chẽ giữa trung ương và địa phương, cũng như các cơ chế hỗ trợ phù hợp để tránh tạo ra gánh nặng quá lớn cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng trở thành vấn đề toàn cầu, việc nâng cao tiêu chuẩn chất lượng không khí là xu hướng khó đảo ngược. Dự thảo sửa đổi lần này cho thấy Trung Quốc đang lựa chọn con đường phát triển dựa trên chất lượng môi trường và phúc lợi xã hội, thay vì chỉ chạy theo các chỉ số tăng trưởng ngắn hạn.

Nếu được thông qua và thực thi hiệu quả, các tiêu chuẩn mới không chỉ góp phần cải thiện chất lượng không khí, mà còn đóng vai trò như một nền tảng chính sách quan trọng cho quá trình chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng xanh và bền vững hơn. Trong dài hạn, đây có thể được xem là một bước đi chiến lược, nơi bảo vệ sức khỏe cộng đồng trở thành động lực thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển kinh tế.

Bảo Linh