Tuyên truyền sử dụng hiệu quả năng lượng- góp phần cho đất nước phát triển bền vững

Ngày 30/8/2023, tại Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Diễn đàn 'Nâng cao tuyên truyền về sử dụng hiệu quả năng lượng cho phát triển bền vững'. Diễn đàn được tổ chức nhằm phát huy, nâng cao vai trò của báo chí trong công tác tuyên truyền, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. 

Tiềm năng tiết kiệm năng lượng lớn 

Thông tin tại diễn đàn cho thấy, Việt Nam là quốc gia đang phát triển, với dân số 100 triệu người: nhu cầu sử dụng các nguồn năng lượng (điện, than, dầu, khí, gas…) cho sản xuất và tiêu dùng là rất lớn.

Năng lượng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã và đang được coi là một trong những trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng cũng như giúp cho ngành năng lượng phát triển bền vững. 

Từ nhiều năm nay, Việt Nam đã ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách, cũng như những hoạt động cụ thể nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong toàn xã hội, góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net Zezo vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26. 

Điển hình, Nghị quyết số 55 Bộ Chính trị (2020) về “Chiến lược phát triển ngành năng lượng đến 2030, định hướng đến năm 2045” nêu rõ tiết kiệm năng lượng phải được coi là quốc sách quan trọng và là trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân. 

Tháng 5/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 500/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII); đặt mục tiêu bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước… 

Theo tính toán của Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Bộ Công Thương), tiềm năng tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam là rất lớn. Trong đó, lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiềm năng tiết kiệm tại đây có thể đạt từ 20% đến 35%. Các lĩnh vực dân dụng, giao thông vận tải, lĩnh vực xây dựng có thể đạt trên 30%... 

Nghiên cứu về phát thải các bon thấp của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, Việt Nam có thể tránh được đầu tư mới tới 12.000 MW công suất nguồn phát điện vào năm 2030 nếu thực hiện được toàn diện các giải pháp tiết kiệm năng lượng từ phía cầu sử dụng năng lượng. 

Nâng cao công tác tuyên truyền sử dụng hiệu quả năng lượng

Ông Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam- cho biết, thời gian qua, hệ thống báo chí đã không ngừng nâng cao chất lượng; tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương tiện kỹ thuật, công nghệ làm báo trong thời đại “số hóa”. Nhờ vậy, tính hiệu quả trong tuyên truyền được nâng cao. 

Đã có rất nhiều tác phẩm báo chí tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; giảm tiêu hao năng lượng trong các lĩnh vực kinh tế; khuyến khích tiết kiệm năng lượng trở thành hoạt động thường xuyên đối với các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm và các ngành kinh tế trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. 

Với đa dạng loại hình: báo in, báo điện tử, phát thanh và truyền hình, các tác phẩm báo chí có tính sáng tạo cao, thu hút độc giả, góp phần tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân, doanh nghiệp, các cơ quan nhà nước trong việc sử dụng tiết kiệm năng lượng. 

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Sự- Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam, hiện công tác thông tin tuyên truyền vẫn còn mang tính thời vụ. Để nâng cao hiệu quả, công tác truyền thông, thông tin về chủ đề này cần thường xuyên, liên tục, các cơ quan báo chí cần duy trì các chuyên mục, chuyên đề, đa dạng hóa nội dung và đổi mới hình thức thể hiện thông tin để công chúng dễ tiếp cận, từ đó thay đổi nhận thức và hành vi trong các tầng lớp nhân dân và trong toàn xã hội, tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và phát triển năng lượng bền vững… 

Chia sẻ kinh nghiệm về triển khai Chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả từ thực tế của Thủ đô, ông Nguyễn Đình Thắng- Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, Sở Công Thương đã phát động "Cao điểm hè sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả"; phát trên 4.500 lượt clip tuyên truyền; 220.000 tin nhắn SMS với thông điệp “Thành phố Hà Nội chung tay tiết kiệm năng lượng, tắt thiết bị khi không sử dụng, ưu tiên sử dụng thiết bị dán nhãn năng lượng”.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền theo cả chiều rộng và chiều sâu; kết hợp giữa phương thức tuyên truyền truyền thống với các kênh tuyên tuyền mới như: SMS, fanpage, youtube, tiktok…

Nhờ thực hiện tốt công tác tuyên truyền, năm 2022, Hà Nội đã tiết kiệm 131,3 kTOE, đạt 1,63% mức tiêu thụ năng lượng so với dự báo nhu cầu. Năm 2023, TP. Hà Nội phấn đấu đạt mức tiết kiệm năng lượng từ 1,5% đến 1,7% mức tiêu thụ năng lượng so với dự báo nhu cầu. Trong đó, 6 tháng đầu năm đạt tiết kiệm 59,5kTOE, đạt 42,6% so với kế hoạch- ông Nguyễn Đình Thắng cho hay. 

Trao đổi tại diễn đàn, ông Đồng Mạnh Hùng- Trưởng Ban Thư ký Biên tập Đài tiếng nói Việt Nam đã thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế và đề xuất các sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền về sử dụng năng lượng cho phát triển bền vững, với mục tiêu lâu dài của việc tuyên truyền là làm sao để các chủ trương, chính sách về sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng được thực hiện và đi vào cuộc sống. 

Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan báo chí, các nhà quản lý, các doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, tiềm năng phát triển ngành năng lượng, những mô hình công nghệ tiết kiệm năng lượng, những chiến lược tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả cho sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong thời gian tới.

Lê Kim Liên