World Bank: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam vững vàng giữa những bất định thương mại toàn cầu

Ngày 8/9/2025, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã chính thức công bố Báo cáo "Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam".

Theo Báo cáo, trong sáu tháng đầu năm 2025, tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam đạt 7,5%. Đây là mức tăng trưởng cao hơn hầu hết các nền kinh tế trong khu vực, thể hiện sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn. Kết quả này tạo ra nền tảng quan trọng để Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao trong cả năm 2025, ngay cả khi môi trường kinh tế quốc tế đang chịu tác động đồng thời từ những thách thức địa chính trị và thương mại.

Các diễn giả tham dự Lễ công bố Báo cáo "Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam".

Báo cáo cho biết, động lực chính của tăng trưởng đến từ sự gia tăng mạnh mẽ của hoạt động xuất khẩu, kéo theo sản lượng công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ logistics và vận tải đều gia tăng sôi động.

Động lực cho tăng trưởng GDP đến từ xuất khẩu, các doanh nghiệp đẩy mạnh đơn hàng trong bối cảnh bất định về chính sách thương mại toàn cầu. Kim ngạch xuất khẩu trong nửa đầu năm 2025 tăng 14,2% so cùng kỳ, trong đó xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ bứt phá ở mức 28,3% trước khả năng thuế quan gia tăng.

Mặc dù xuất khẩu sang Mỹ của Việt Nam tiếp tục tăng mạnh trong tháng 6/2025, với mặt hàng máy tính đạt mức tăng kỷ lục 78,6%, dự báo của WB dự đoán tăng trưởng thương mại dự kiến sẽ chững lại trong các tháng tới.

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn đứng vững cho dù có những bất định về thương mại toàn cầu. Vốn giải ngân FDI đạt 26,2 tỉ USD, tương đương 5,5% GDP trong 12 tháng tính đến tháng 6/2025, tăng 9,3% so với cùng kỳ. Vốn đăng ký FDI tăng mạnh 23,8% (so cùng kỳ), tập trung chủ yếu vào chế biến chế tạo (51%) và bất động sản (22%).

Tuy vậy, FDI đăng ký mới đạt 9,3 tỉ USD trong nửa đầu năm 2025, giảm 3% so với cùng kỳ, cho thấy xu hướng chững lại sau hai năm tăng trưởng liên tục.

Cùng với đó, tiêu dùng cuối tăng 8,0% so cùng kỳ, so với 5,8% cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu nhờ sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch. Doanh số dịch vụ tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong năm 2025. Trong đó, dịch vụ lưu trú và ăn uống tăng 16,2%. Du lịch cũng tăng vượt trội, đạt 60,2% so cùng kỳ, nhờ sự phục hồi của lượng khách quốc tế, đặc biệt là khách Trung Quốc, cùng với các lễ hội lớn được tổ chức trong năm 2025.

Tiêu dùng tư nhân tiếp tục là động lực quan trọng của nền kinh tế, đóng góp khoảng 53% GDP trong năm 2025. Tuy nhiên, tỉ trọng này có xu hướng giảm và hiện thấp hơn mức trung vị 63% của các quốc gia đang phát triển trong khu vực Đông Á.

Trong bối cảnh đó, GDP Việt Nam năm 2025 dự báo đạt 6,6%, giảm tốc sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong nửa đầu năm. Xuất khẩu được dự báo quay về mức tăng trưởng ổn định, khiến đóng góp ròng của xuất khẩu cho GDP giảm.

Tăng trưởng GDP năm 2026 dự báo giảm còn 6,1%, khi thương mại toàn cầu suy yếu bắt đầu gây ảnh hưởng. Sang năm 2027, tăng trưởng GDP năm 2027 được kỳ vọng phục hồi về 6,5%, nhờ thương mại toàn cầu khởi sắc trở lại và lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong các chuỗi giá trị toàn cầu được duy trì.

Để củng cố tăng trưởng và giảm thiểu rủi ro, WB khuyến nghị Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công, kiểm soát chặt chẽ rủi ro trong hệ thống tài chính, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các cải cách cơ cấu.

Một điểm nhấn quan trọng của báo cáo lần này- với chủ đề “Bứt phá phát triển nhân tài công nghệ cao của Việt Nam”- là khuyến nghị của WB về việc xây dựng lực lượng lao động chất lượng cao để hỗ trợ cho quá trình đổi mới sáng tạo và hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 của Việt Nam.

Theo WB, Việt Nam cần không chỉ mở rộng số lượng sinh viên tốt nghiệp các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học), mà còn phải phát triển đội ngũ chuyên gia nòng cốt có khả năng dẫn dắt nghiên cứu, quản lý phòng thí nghiệm và chuyển hóa ý tưởng thành sản phẩm thương mại.

Báo cáo cũng cho rằng, Việt Nam còn nhiều dư địa để gia tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D), từ cả khu vực công lẫn tư nhân. Hiện mức chi R&D của Việt Nam vẫn thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực. Vì vậy, Việt Nam cần mở rộng đội ngũ giảng viên có trình độ tiến sĩ, phát triển các nhà nghiên cứu xuất sắc, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ mối liên kết giữa trường đại học – doanh nghiệp – Nhà nước. Đây sẽ là chìa khóa để hình thành lực lượng lao động sẵn sàng cho thị trường, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và lan tỏa tri thức.

Báo cáo "Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam" là ấn phẩm định kỳ được WB công bố hai lần mỗi năm, mang đến cái nhìn toàn diện về triển vọng tăng trưởng, thách thức và khuyến nghị chính sách cho Việt Nam trong trung và dài hạn.

Lê Kim Liên