Xuất khẩu tôm sang thị trường Hoa Kỳ đối diện với cơ hội và thách thức nào trong thời gian tới?

(VietQ.vn) - Sau khi tái đắc cử, đề xuất tăng thuế quan nhập khẩu hàng hóa vào Mỹ của Tổng thống Donald Trump nếu được thông qua, có thể khiến các doanh nghiệp Mỹ tăng cường tích trữ hàng hóa trước khi thuế có hiệu lực. Đây là cơ hội ngắn hạn để ngành tôm Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu.
Nâng cao cảnh giác trước những hình thức lừa đảo qua điện thoại phổ biến hiện nay
Gia tăng mối đe dọa an ninh mạng, người dùng cần nâng cao cảnh giác
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo thúc đẩy các giải pháp bảo mật an ninh mạng tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, Hoa Kỳ luôn là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ trong 5 năm qua dao động từ 1,5 tỷ USD đến 2,1 tỷ USD mỗi năm. Mặc dù luôn phải đối mặt với các chính sách bảo vệ chặt chẽ như thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp, nhu cầu của thị trường Mỹ vẫn rất lớn và chất lượng thủy sản Việt Nam ngày càng được cải thiện, giúp duy trì và mở rộng vị thế tại thị trường này.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tháng 10/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt hơn 80 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ. Lũy kế 10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 646 triệu USD, tăng 10%. Tuy nhiên, đằng sau những con số tích cực này là những thách thức lớn đối với ngành tôm Việt Nam trong việc duy trì và mở rộng thị phần tại Mỹ.
Thị trường Mỹ đang chứng kiến sự suy giảm nhập khẩu tôm từ ba nguồn cung chính là Ecuador, Ấn Độ và Indonesia. Điều này làm gia tăng lo ngại về khả năng thiếu hụt nguồn cung, nhưng cũng mở ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu khác, trong đó có Việt Nam. Tâm lý thị trường lạc quan, tồn kho giảm và sự cân bằng cung cầu đang tạo điều kiện cho nhu cầu nhập khẩu từ Mỹ tăng cao hơn trong thời gian tới. Giá tôm trên thị trường này cũng được kỳ vọng cải thiện tích cực.
Năm nay, giá trung bình xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ ghi nhận nhiều biến động. Giá tôm chân trắng tăng liên tục từ tháng 2 đến tháng 7, sau đó giảm trong quý 3, đạt mức 9,9 USD/kg vào tháng 9 và tăng trở lại 10,3 USD/kg vào tháng 10. Đối với tôm sú, giá cả không ổn định, đạt mức cao nhất 18,9 USD/kg vào tháng 3 trước khi giảm xuống 15,2 USD/kg vào tháng 10. Mặc dù giá cả không đồng đều, nhu cầu với các sản phẩm này vẫn ở mức cao nhờ mức giá trung bình hợp lý, kích thích tiêu dùng tại Mỹ.

Ngành tôm Việt Nam cần nắm bắt cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Ảnh minh họa
Đề xuất tăng thuế nhập khẩu hàng hóa vào Mỹ của Tổng thống Donald Trump sau khi tái đắc cử, nếu được thông qua, có thể khiến các doanh nghiệp Mỹ tăng cường tích trữ hàng hóa trước khi thuế có hiệu lực. Đây là cơ hội ngắn hạn để ngành tôm Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức khi doanh nghiệp phải đối mặt với các rủi ro như tăng chi phí vận tải và những biến động không lường trước từ chính sách thương mại của Mỹ.
Ngày 19/11/2024, Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (USITC) kết luận rằng, ngành công nghiệp tôm nội địa Mỹ bị thiệt hại bởi tôm nhập khẩu từ các nước như Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam. Những sản phẩm này bị cáo buộc bán với giá thấp hơn giá trị hợp lý hoặc được hưởng trợ cấp từ chính phủ. Kết luận này mở đường cho Bộ Thương mại Mỹ (DOC) ban hành lệnh áp thuế chống bán phá giá và thuế đối kháng với tôm nhập khẩu từ các quốc gia này. Nếu điều này được thực thi, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ sẽ đối mặt thêm nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp xuất khẩu buộc phải điều chỉnh chiến lược, tập trung vào các sản phẩm không bị áp thuế hoặc tìm kiếm thị trường thay thế.
Trong 9 tháng đầu năm 2024, nhập khẩu tôm của Mỹ từ Việt Nam tăng 9%, trong khi các nguồn cung lớn khác như Ecuador, Ấn Độ và Indonesia giảm lần lượt 8%, 1% và 12%. Đặc biệt, nhập khẩu các sản phẩm tôm thịt từ Việt Nam tăng mạnh 27%, vượt xa mức tăng từ các nguồn cung khác. Tuy nhiên, các sản phẩm tôm còn vỏ, tôm hấp và tôm tẩm gia vị đều ghi nhận sự suy giảm, phản ánh cạnh tranh ngày càng khốc liệt từ các nhà cung cấp khác.
Ứng phó nhanh chóng với thay đổi thuế quan
Theo VASEP, dù kết quả thuế chống bán phá giá đối với tôm, cá tra và thuế chống trợ cấp với tôm Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ có xu hướng thuận lợi hơn trong năm 2024, các doanh nghiệp vẫn cần thận trọng và có chiến lược khi xuất khẩu sang thị trường này. Trước kia, Chính phủ Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã tăng cường các biện pháp bảo vệ liên quan đến an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng. Điều này có thể gây khó khăn cho các nhà xuất khẩu thủy sản nước ta khi phải tuân thủ các tiêu chuẩn ngặt nghèo hơn về vệ sinh an toàn thực phẩm, dẫn đến tăng chi phí sản xuất và kiểm tra.
Trước những thách thức đó, để tăng trưởng xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ trong bối cảnh thay đổi chính sách thương mại quốc tế, các doanh nghiệp thủy sản cần chủ động và linh hoạt trong việc thích ứng với các yếu tố biến động của thị trường.
Giám đốc truyền thông VASEP - bà Lê Hằng nhấn mạnh, các sản phẩm thủy sản, đặc biệt là tôm xuất khẩu phải tuân thủ đầy đủ các quy định của FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) bao gồm các tiêu chuẩn về vệ sinh, an toàn thực phẩm và phòng chống dịch bệnh. Đồng thời, các doanh nghiệp cần bảo đảm các tiêu chuẩn về sản xuất bền vững và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ khâu nuôi trồng đến chế biến để đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của thị trường Hoa Kỳ.
Khách hàng và người tiêu dùng Hoa Kỳ ngày càng quan tâm đến các vấn đề liên quan đến bền vững, bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội. Do đó, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam nên áp dụng các phương pháp nuôi trồng bền vững, như nuôi tôm sạch, và nuôi trồng thủy sản theo các tiêu chuẩn quốc tế (GlobalGAP, ASC, MSC) để nâng cao uy tín và đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của thị trường.
Điều quan trọng là các doanh nghiệp cần cung cấp thông tin minh bạch về quá trình sản xuất, nguồn gốc nguyên liệu và các tiêu chuẩn chất lượng. Điều này sẽ giúp xây dựng lòng tin với người tiêu dùng và đối tác ở Hoa Kỳ, đồng thời đáp ứng nhu cầu của các nhà phân phối, siêu thị và các hệ thống bán lẻ lớn tại thị trường này.
Cùng với đó, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, có chiến lược sản xuất và kinh doanh hiệu quả với giá thành sản phẩm phải hợp lý và minh bạch; có các kế hoạch ứng phó nhanh chóng với những thay đổi về thuế quan và biện pháp thương mại của Hoa Kỳ.
Khánh Mai (t/h)