Đang ngủ bị rắn độc vào nhà cắn, người dân nên biết để tránh

Cách đây ít ngày, BS. Võ Ngọc Anh Thơ, Phó khoa Bệnh Nhiệt đới và đơn vị chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, ông N.Đ.C. (62 tuổi, ở Bình Phước) được chuyển lên Bệnh viện vào ngày 26/7 trong tình trạng suy hô hấp.

Vợ ông cho biết, 6 tiếng trước khi ông nhập viện, ông C. bị rắn cắn vào chân khi đang ngủ trong màn. Vợ ông đập được con rắn và mang “nguyên con” lên cho bác sĩ xem. Các bác sĩ xác định rắn mà người nhà đem lên là loại rắn cạp nia có dọc trắng đen xen kẽ.

Cũng trong ngày 26/7, Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp nhận 1 bệnh nhân khác bị rắn cạp nia cắn. Đó là anh N.V.B. (45 tuổi, ở Đắk Lắk). Anh B. cho biết, 5 giờ sáng cùng ngày, anh vừa mở cửa nhà thì đạp trúng một con rắn và bị nó cắn vào chân. Sau 2 tiếng bị rắn cắn, anh có biểu hiện sụp mi mắt, khó nói, khó thở, được người nhà đưa đi bệnh viện cấp cứu. Các bác sĩ bệnh viện tỉnh đã tiến hành đặt nội khí quản và chuyển anh xuống Bệnh viện Chợ Rẫy điều trị.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, cả 2 bệnh nhân bị rắn cắn đều được truyền huyết thanh kịp thời để giải độc. Sau 6 tiếng truyền huyết thanh, tình hình sức khỏe ổn hơn.

Tương tự, trước đó, chị Nguyễn Mai H. trú tại Mỹ Hào, Hưng Yên vào cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai sau khi bị rắn độc cắn. Con rắn cắn chị H. được xác định là rắn cạp nia.

Người nhà của chị H. cho biết, khoảng tối ngày 25/11/2014 vợ chồng chị đang ngủ trong nhà thì rắn bò vào giường cắn chị H. Người nhà đã bắt được con rắn và gọi xe đưa chị đi viện nhưng đến 7h ngày 26/11 chị H. mới tới bệnh viện Bạch Mai. Khi nhập viện, chị H. có tổn thương là sụp mí mắt. Các bác sĩ đang theo dõi sát bệnh nhân H. để có biện pháp điều trị tích cực.

Các bác sĩ trong Trung tâm cho biết, Việt Nam không có huyết thanh kháng nọc rắn cạp nia nên các bác sĩ chỉ điều trị theo triệu chứng nhiễm độc của nọc rắn cạp nia. Vì vậy bệnh nhân cần theo dõi, nếu có triệu chứng gì sẽ có biện pháp điều trị cụ thể.

Theo BS Võ Ngọc Anh Thơ, Phó khoa Bệnh Nhiệt đới và đơn vị chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, rắn cạp nia là loại rắn độc và được xếp vào nhóm rắn hổ. Nọc độc của rắn hổ khiến nạn nhân bị nhiễm độc thần kinh với các triệu chứng sụp mi mắt, khó nói, nói đớ, khó thở. Nếu không cấp cứu kịp thời bệnh nhân có thể tử vong do ngưng thở. Loại rắn này đặc biệt thích hơi ấm của người nên có thể chui vào chăn, nệm và tấn công người.

Một nhóm rắn độc khác thường gặp như rắn lục, chàm quạp, sải cổ đỏ…gây nên tình trạng rối loạn đông máu cho nạn nhân. Trúng độc loại rắn này, nạn nhân có biểu hiện chảy máu không ngừng, có thể bị xuất huyết, xuất huyết não và tử vong. Cách điều trị hiệu quả nhất là truyền huyết thanh giải độc cho bệnh nhân.

BS Võ Ngọc Anh Thơ cho biết, mỗi năm, khoa tiếp nhận khoảng 1.000 trường hợp bị các loại rắn cắn. Đặc biệt, vào mùa mưa, bệnh nhân nhập viện có xu hướng nhiều hơn bởi đây là mùa cây cối xanh tốt, rậm rạp và là mùa thuận lợi để người nông dân canh tác nên khả năng tiếp xúc, bị rắn tấn công cũng cao hơn.

Để tránh bị rắn cắn, BS Thơ khuyên người dân nên đeo ủng khi ra vườn, vùng rậm rạp. Khi đi nên cầm theo cây gậy dài, khua khoắng vào vùng cỏ rậm rạp để đuổi rắn trước. Nếu chẳng may bị rắn cắn, nạn nhân và người thân trước hết phải bình tĩnh, sau đó, dùng xà phòng và nước sạch để rửa vết thương. Bước này rất quan trọng, có tác dụng rửa một phần nọc độc bên ngoài da. Sau bước này mới băng ép vết thương (không phải cột garo) cho nạn nhân. Băng ép mức độ vừa phải, tránh băng quá chặt có thể gây hoại tử. Sau khi đã băng ép, nạn nhân phải được đưa đến cơ sở y tế để cấp cứu, truyền huyết thanh giải độc.

TS Nguyễn Kim Sơn, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ở Việt Nam có 135 loài rắn, trong đó có đến 33 loài rắn có độc trong đó chia thành hai họ rắn: Họ rắn hổ (hổ mang chúa, hổ mang bành, cạp nong, cạp nia) và Họ rắn lục. Trong đó, chỉ có rắn hổ mang bành và hổ mang chúa là tấn công người, còn lại các loại rắn khác chỉ cắn khi bị người dẫm phải hoặc trêu chọc nó. Nọc độc của rắn độc đi theo đường tĩnh mạch và bạch mạch đến các cơ quan trong cơ thể, không đi theo động mạch. Nếu phát hiện được người bị rắn độc cắn phải cần phải sơ cứu ngay, rồi mới vận chuyển đến bệnh viện. Không để nạn nhân tự đi lại, vì vận động làm tăng tốc độ lan tỏa của nọc độc. Cần bất động chi bị cắn bằng nẹp, băng ép vết cắn nếu do một số loại rắn hổ cắn (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển, hổ mang thường) để làm chậm triệu chứng liệt. Tuyệt đối không băng ép, bất động khi biết là rắn lục cắn vì có thể làm nặng thêm tổn thương tại chỗ. Cần phải chuyển nạn nhân bằng phương tiện nhanh nhất đến cơ sở y tế gần nhất mà ở đó có máy thở hoặc ít nhất có bóng ambu. Nếu nạn nhân bị liệt thì phải khai thông đường hô hấp như đặt nạn nhân ở tư thế dễ thở, hút đờm dãi, hô hấp nhân tạo... Không can thiệp vào vết cắn vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, tăng sự hấp thu nọc độc và dễ chảy máu. Không làm ga rô; không chích, rạch, châm, chọc tại vết cắn; không đắp các loại thuốc y học dân tộc, hóa chất lên vết cắn... Không sử dụng “hòn đá” chữa rắn cắn, không chườm lạnh hoặc đốt vết cắn. Ở cơ sở y tế cần khám nhanh và hồi sức tích cực, chú ý hồi sức tim mạch, làm các xét nghiệm cần thiết. Đặc biệt cần dùng huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu để trung hòa nọc độc càng sớm càng tốt.

 

An Dương (T/h)