Áp thuế nhập khẩu 3% trứng Artemia: Bộ Tài chính 'trần tình' về việc 'làm khó con tôm'

Vùa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tổng Cục Thủy sản, Hiệp hội Chế biến & Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Hiệp hội Tôm Bình Thuận cùng hàng loạt doanh nghiệp nuôi tôm, sản xuất thức ăn cho tôm đã có văn bản đề nghị, góp ý, kêu cứu gửi đến Bộ Tài chính về việc bị áp thuế nhập khẩu mặt hàng trứng Artemia dùng làm thức ăn cho con tôm.

Theo các DN nhập khẩu, trước đây, trứng Artemia được xếp vào nhóm “thức ăn nuôi tôm” với thuế suất nhập khẩu là 0%, nhưng gần đây lại được cơ quan hải quan đưa vào nhóm “sản phẩm từ động vật giáp xác, động vật thân mềm hoặc động vật thủy sinh không xương sống khác” và áp mức thuế nhập khẩu là 5%, đồng thời truy thu cho cả các lô hàng nhập khẩu từ năm 2016 trở về trước.

Sau đó, Bộ Tài chính bỏ qua ý kiến đóng góp, ban hành thông tư sửa đổi để áp thuế nhập khẩu 3% mặt hàng trứng Artemia khiến cộng đồng doanh nghiệp nuôi tôm có nguy cơ phải “đóng cửa” vì bị truy thu thuế một số tiền rất lớn.

Sự việc càng trở nên cao trào khi mà tuần qua, thêm hàng loạt doanh nghiệp (DN) và cơ sở sản xuất tôm giống đã gửi kiến nghị tập thể lên Thủ tướng Chính phủ để “kêu cứu”.

Theo đó, các DN này kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính điều chỉnh chính sách thuế phù hợp với thực tế nhằm vực dậy ngành tôm giống nói riêng, nuôi thủy sản nói chung. Các vùng nuôi thương phẩm sẽ đạt hiệu quả cao khi có chất lượng con giống được bảo đảm.

Trước tình hình trên, ngày 11/8, Bộ Tài chính phát đi thông cáo chính thức giải thích về sự việc trên.

Theo Bộ Tài chính, trong quá trình tham gia quá trình hội nhập quốc tế, Việt Nam đã ký kết là thành viên của Tổ chức Hải quan thế giới và Tổ chức Hải quan ASEAN, đồng thời đã ký kết Công ước HS. Do vậy, việc phân loại hàng hóa không chỉ được thực hiện thống nhất trong các đơn vị hải quan cả nước mà còn thống nhất với các quốc gia trên thế giới, đảm bảo mỗi mặt hàng chỉ có một mã số.

Căn cứ quy định của pháp luật hiện hành, mặt hàng trứng Artemia còn sống, dùng làm thức ăn cho tôm được phân loại vào nhóm 05.11, mã số 0511.91.00, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi là 5%. Các quốc gia trên thế giới cũng phân loại thống nhất mặt hàng này vào nhóm 0511.

Trên thực tế, đa số các doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng này đã phân loại đúng theo mã số 0511.91.00. 

Theo số liệu báo cáo của Cục Hải quan các tỉnh thành phố thì từ năm 2009-2015, có khoảng hơn 30 Doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng trứng Artemia, trong đó, khoảng hơn 20 Doanh nghiệp nhập khẩu với kim ngạch chiếm 84% tổng số kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này khai báo mã số 0511.91.00 (thuế suất 5%); chưa đến 10 Doanh nghiệp nhập khẩu với lượng kim ngạch chiếm 15% tổng số kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này khai báo vào nhóm 23.09 (thuế suất 0%). Như vậy, việc cơ quan Hải quan truy thu các doanh nghiệp khai báo mã số chưa đúng là đúng quy định của pháp luật và đảm bảo công bằng đối với các Doanh nghiệp đã nhập khẩu mặt hàng này. 

Về điều chỉnh giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu trứng Artemia từ 5% xuống 3%, Bộ Tài chính giải thích: Theo quy định tại Biểu khung thuế suất do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành thì mặt hàng trứng Artemia có mức cao nhất là 5%, mức cam kết trần WTO là 5%.

Sau khi nhận được kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn về việc điều chỉnh thuế suất với mặt hàng này, Bộ Tài chính đã dự thảo văn bản và gửi xin ý kiến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND các tỉnh, thành phố, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (VASEP) theo đúng quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì việc điều chỉnh thuế nhập khẩu mặt hàng này phải đảm bảo tính khả thi và phù hợp với Nghị quyết số 99/2015/QH13 của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2016 là không ban hành chính sách làm giảm thu ngân sách nhà nước và mặt hàng này là mặt hàng trong nước đã sản xuất được...

Qua số liệu của Tổng cục Thủy sản thì nhu cầu trong nước đối với mặt hàng này khoảng trên 200 tấn, sản xuất trong nước đáp ứng 20% nhu cầu, còn lại phải nhập khẩu.

Do vậy, trên cơ sở ý kiến tham gia của các Bộ, ngành, Hiệp hội, Bộ Tài chính thấy cần có mức thuế hợp lý để vừa khuyến khích bảo hộ hợp lý sản xuất trong nước, vừa khuyến khích mặt hàng tôm giống phát triển nên đã ban hành Thông tư số 98/2016/TT-BTC ngày 29/6/2016 điều chỉnh giảm mức thuế nhập khẩu trứng Artemia từ 5% xuống 3%.