Cần biện pháp đồng bộ ngăn chặn thực phẩm đông lạnh nhập lậu

Nhịp sống bận rộn tại các đô thị lớn khiến nhu cầu sử dụng thực phẩm đông lạnh ngày càng phổ biến. Từ thịt, hải sản đến các sản phẩm chế biến sẵn, nhiều gia đình chọn mua thực phẩm đông lạnh để tiết kiệm thời gian và đảm bảo nguồn dự trữ trong gia đình. Thị trường thực phẩm đông lạnh vì vậy trở thành một trong những lĩnh vực phát triển mạnh nhất vài năm gần đây.

Tuy nhiên, song hành với tăng trưởng, tình trạng buôn bán thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, hết hạn sử dụng cũng diễn biến phức tạp. Nhiều vụ kiểm tra gần đây của lực lượng chức năng ghi nhận số lượng lớn thực phẩm vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm (ATTP) nghiêm trọng.

Ví dụ điển hình, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 10 thành phố Hà Nội phối hợp Công an xã Quang Minh kiểm tra kho lạnh HPC Kiên Cường (Khu công nghiệp Quang Minh), phát hiện 786 thùng xương lưng lợn đông lạnh tổng trọng lượng 15.720 kg đều đã hết hạn sử dụng từ tháng 2/2024. Số hàng thuộc Công ty TNHH Thực phẩm Quỳnh Hương, trong đó 200 kg đã được bán ra thị trường.

Tiếp đến Đội QLTT số 22 tiếp tục phát hiện hai cơ sở vi phạm nghiêm trọng tại phường Phú Thượng và Phú Diễn (thành phố Hà Nội). Tại hộ kinh doanh đồ ăn vặt Ling Ling, lực lượng chức năng thu giữ 125 sản phẩm thực phẩm đông lạnh nhập lậu, không hóa đơn chứng từ, xử phạt 37,5 triệu đồng và buộc tiêu hủy toàn bộ hàng hóa. Tại Công ty TNHH Thực phẩm Trường Nam, thêm 67 sản phẩm nhập lậu bị thu giữ, doanh nghiệp bị xử phạt 32 triệu đồng.

Không chỉ tại Hà Nội, tại Bắc Ninh, mới đây Công an xã Tiên Du đã phát hiện gần 2 tấn thực phẩm đông lạnh trôi nổi, gồm 1.500 kg mỡ động vật, 100 kg tràng trứng gà và 100 kg trứng gà non. Chủ cơ sở không xuất trình được bất kỳ chứng từ hợp pháp hay giấy tờ kiểm dịch nào.

Theo các chuyên gia, thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc, không kiểm dịch có thể chứa vi khuẩn gây bệnh, hóa chất bảo quản độc hại hoặc các chất cấm. Đặc biệt, nhóm nội tạng động vật nếu bảo quản không đúng chuẩn rất dễ phân hủy, trở thành mối nguy lớn cho sức khỏe.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Đại học Bách Khoa Hà Nội), cảnh báo, thực phẩm đông lạnh không đảm bảo chất lượng hoặc đã hết hạn sử dụng có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc tích lũy độc chất. Đây là mối đe dọa thực sự đối với sức khỏe cộng đồng.

Khuyến cáo thêm về thực phẩm đông lạnh, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cũng cho biết, dù thực phẩm cấp đông có thể bảo quản thời gian dài hơn một tuần không bị hỏng, nhưng nếu cấp đông quá lâu, thực phẩm sẽ mất dần chất dinh dưỡng, khi ăn không còn nhiều giá trị. Đặc biệt là các loại rau xanh, bảo quản lâu trong tủ lạnh khi nấu chỉ còn chất xơ, vitamin còn rất ít. Từ đó, thực phẩm đông lạnh để lâu rất ảnh hưởng tới sức khỏe vì dinh dưỡng của nó đã bị biến đổi và nhiễm khuẩn, nếu sử dụng thì dù nhìn còn tươi mới nhưng vẫn không hề an toàn. 

Trước thực trạng ngày càng phức tạp, lực lượng chức năng cũng khuyến cáo người tiêu dùng chỉ mua thực phẩm tại địa điểm uy tín, đầy đủ hóa đơn chứng từ đồng thời cần chủ động tố giác các cơ sở kinh doanh thực phẩm bẩn.

Các chuyên gia và cơ quan quản lý cũng nhận định, để giải quyết triệt để tình trạng vi phạm an toàn thức phẩm cần một hệ thống pháp luật hoàn thiện hơn, đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường đạo đức kinh doanh và nâng cao năng lực giám sát. Cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từ hoàn thiện chính sách đến tăng cường phương tiện kỹ thuật.

Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, ông Trần Hữu Linh, nhấn mạnh vai trò của sự phối hợp đa ngành và sự lên tiếng mạnh mẽ từ người tiêu dùng nhằm đẩy lùi thực phẩm bẩn. Các chuyên gia cũng cho rằng Việt Nam cần một “nhạc trưởng” điều phối thống nhất trong quản lý an toàn thực phẩm để tăng hiệu quả và trách nhiệm.

An Dương (T/h)