Bất chấp lệnh cấm, tôm hùm đất vẫn được bày bán tràn lan

Qua tìm hiểu, tôm hùm đất là loại có tên trong Phụ lục 2 Loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại ban hành kèm theo Thông tư số 35/2018/TT-BTNMT ngày 28/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định tiêu chí xác định và ban hành Danh mục loài ngoại lai xâm hại.

Tôm hùm đất sống cũng không có tên trong Phụ lục VIII Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam - ban hành kèm theo Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ Quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản. Theo đó, tôm hùm đất là sinh vật ngoại lai gây hại, bị cấm nhập và buôn bán ở Việt Nam.

Tuy nhiên, theo phản ánh từ người dân, hiện tôm hùm đất vẫn được nhập khẩu và rao bán tràn lan trên mạng và tại một số chợ đầu mối thủy sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đến vấn đề môi trường và tác động đến sản xuất nông nghiệp.

Nhiều người bán còn quảng cáo tôm hùm đất được chế biến, hút chân không và khẳng định không có chất bảo quản. Không chỉ bán tôm đã chế biến sẵn, tôm hùm đất sống được quảng cáo để 7 ngày vẫn sống. Loại còn sống được bán giá dao động từ 360.000 – 500.000 đồng/kg tuỳ theo kích cỡ. Tôm hùm đất còn được người bán quảng cáo là món “hot hit”, đang rầm rộ trên “tik tok”…

Chị LTH (Nam Từ Liêm, Hà Nội), một đầu mối buôn hàng hải sản, có bán tôm hùm đất cho hay, chị bán tôm hùm đất vì có khách hàng xem tiktok rồi hỏi nên cũng nhập về bán. “Tôm hùm đất sống thường được đóng sẵn từng kg vào một túi lưới, sau đó bỏ vào thùng xốp có cho đá lạnh. Về đến Hà Nội tôm vẫn sống khoẻ mạnh. Nhiều nhà hàng, quán ăn cũng đặt của em để nướng, sốt phục vụ khách, anh lấy thử vài kg ăn đi, đảm bảo ngon. Tôm này chị để vài ngày vẫn sống, không dễ chết như tôm thường đâu”, chị Hằng quảng cáo.

Ảnh minh họa

Tương tự, bà NH, một đầu mối hải sản tại Hà Nội, cho hay tôm hùm đất nhập bên Trung Quốc về hằng ngày nên hàng chuẩn, tươi sống và bao ăn. Ngoài ra, để tiện chế biến, người này còn bán kèm gói sốt vị cay và bơ tỏi.

"Loại 35 con/kg giá 330.000 đồng/kg, cam kết tươi sống, thịt chắc, gạch nhiều. Có loại 28-30 con/kg nhưng giá 370.000 đồng. Với loại này, nếu 1-2 năm trước kia có giá 450.000 - 500.000 đồng/kg. Nếu muốn ship về tỉnh hoặc đi xa, khách phải trả thêm phí 60.000 – 80.000 đồng"- bà NH nói.

Theo quy định hiện hành, để được nhập khẩu tôm hùm đất sống, người nhập khẩu phải được Tổng cục Thủy sản cấp phép nhập khẩu theo quy định. Đến thời điểm này, Cục Thú y chưa hướng dẫn bất kỳ tổ chức, cá nhân nào kiểm dịch nhập khẩu tôm hùm đất sống.

Còn về mặt hàng tôm hùm đất đông lạnh, theo quy định sản phẩm thủy sản đông lạnh nhập khẩu vào Việt Nam làm thực phẩm phải bảo đảm điều kiện có nguồn gốc từ các cơ sở có trong Danh mục cơ sở sản xuất được phép xuất khẩu thực phẩm có nguồn gốc thủy sản vào Việt Nam theo quy định tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ; đồng thời phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan có thẩm quyền nước xuất khẩu cấp cho lô hàng.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tôm hùm đất là loài thuỷ sinh có nguồn gốc ngoại lai, ăn tạp, sống bò dưới đáy, ưa đào hang, hoạt động về đêm, có sức chống chịu và thích nghi cao. Loài tôm càng đỏ này không có tên trong Danh mục loài thuỷ sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và được xác định là sinh vật ngoại lai xâm hại.

Theo đó, việc kinh doanh, tiêu thụ loài tôm này là vi phạm quy định của pháp luật về đa dạng sinh học và thuỷ sản. Để bảo vệ môi trường và tránh tác động xấu đến ngành nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.

Trước tình trạng mua bán tràn lan tôm hùm đất, Tổng cục Hải quan cho biết, theo quy định, hiện tôm hùm đất không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam. Quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng nêu rõ, tôm hùm đất thuộc danh mục loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại.

Tổng cục Hải quan yêu cầu cục hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục hải quan, đội kiểm soát hải quan phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu tôm hùm đất; kịp thời đấu tranh, ngăn chặn đối với các hành vi vận chuyển trái phép các mặt hàng này vào Việt Nam.

 Khánh Mai (t/h)