Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: 'Đây là thời khắc lịch sử của ngành khoa học công nghệ'

Mở đầu chương trình, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “Khoa học bản chất là khám phá, tìm ra những cái mới. Công nghệ chính là từ khám phá biến thành công cụ. Đổi mới sáng tạo là mang công cụ phục vụ người dân. Chuyển đổi số chính là tạo ra môi trường để khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo phát triển”.

Bộ trưởng truyền đi thông điệp mạnh mẽ về khát vọng phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên số và nhấn mạnh “Đây là thời khắc lịch sử của ngành khoa học công nghệ”, “Khoa học - Công nghệ - Đổi mới sáng tạo - Chuyển đổi số (KHCN, ĐMST&CĐS), 4 chữ này là nền tảng để Việt Nam bứt phá và vươn tầm thế giới”.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng.

Trao đổi cùng đại diện lãnh đạo các Sở KH&CN trên cả nước, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Giám đốc Sở KH&CN chính là kiến trúc sư trưởng của hệ sinh thái KHCN, ĐMST&CĐS tại tỉnh; vừa làm chính sách, vừa triển khai thực tiễn, vừa đảm bảo pháp lý và kỹ thuật cho mọi hoạt động liên quan KHCN.

“Giám đốc Sở KH&CN là cánh tay phải của lãnh đạo tỉnh về KHCN, biến chính sách thành hành động thực tế, tạo ra giá trị, góp phần kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động, hiệu quả”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng cho rằng Giám đốc Sở KH&CN cần hội tụ đủ các tố chất:

Thứ nhất, tố chất về tư duy và tầm nhìn - Phải nhìn thấy bức tranh lớn của phát triển địa phương, đặt KHCN, ĐMST&CĐS vào trung tâm tăng trưởng của tỉnh; Hiểu công nghệ nhưng không sa vào kỹ thuật, biết nhận diện xu hướng công nghệ nền tảng và hiểu giá trị thực tế của công nghệ với phát triển kinh tế - xã hội; Am hiểu thể chế nhà nước, ngân sách, luật và nói được cùng ngôn ngữ với doanh nghiệp. 

Thứ hai là tố chất lãnh đạo và điều hành - Phải biết chọn việc, chọn người, giao việc; đặt trọng tâm vào kết quả và tác động đổi mới, không sa vào hành chính; mặt khác cần có kỹ năng ra quyết định trong điều kiện thiếu thông tin.

Thứ ba là tố chất đổi mới và sáng tạo - Phải luôn có tinh thần học hỏi và cập nhật xu hướng; dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám thử nghiệm chính sách mới, nhất là cho doanh nghiệp; truyền cảm hứng đổi mới cho đội ngũ cán bộ, doanh nghiệp và giới trẻ địa phương.

Thứ tư là tố chất đạo đức và văn hóa công vụ - Phải liêm chính, công tâm, không ngại minh bạch; Khiêm tốn và biết lắng nghe các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp. Hơn nữa, cần phải biết trình bày một cách dễ hiểu với lãnh đạo và người dân, doanh nghiệp.

"Thời nay là thời kỳ đổi mới sáng tạo, Giám đốc Sở KH&CN cần nhất là tố chất đổi mới sáng tạo”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Song song với đó, Giám đốc Sở KH&CN cần trau dồi các kỹ năng về phân tích chính sách và ra quyết định; kỹ năng quản trị công và điều hành tổ chức; kỹ năng phát triển, lãnh đạo con người; kỹ năng giao tiếp, truyền thông và đối ngoại; kỹ năng số và hiểu biết công nghệ.

Giám đốc Sở KH&CN cũng cần biết vận dụng các công cụ nhằm giảm tải và hỗ trợ trong công việc, bao gồm: công cụ hoạch định và điều hành chính sách; công cụ quản trị nội bộ và phối hợp hành chính; công cụ kết nối, đối thoại và truyền thông chính sách; công cụ phối hợp liên ngành và dữ liệu mở; công cụ học tập, tham vấn và ra quyết định.

Toàn cảnh hội nghị tập huấn.

Bàn về giải pháp thúc đẩy phát triển KHCN, ĐMST&CĐS tại các tỉnh, Bộ trưởng cho rằng có 6 giải pháp trọng tâm mà Giám đốc Sở KH&CN cần tập trung triển khai:

Thứ nhất là đổi mới cơ chế quản lý và tài chính, trong đó tách bạch 3 dòng ngân sách: KHCN, ĐMST&CĐS; Sở cấp phép sandbox công nghệ, ký hợp đồng kết quả nghiên cứu và cho phép nhiệm vụ KHCN tiếp tục giai đoạn 2 nếu có tiềm năng.

Thứ hai là phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trong đó cần thành lập Trung tâm ĐMST; thành lập 1-2 cụm ngành công nghiệp ưu tiên; tổ chức cuộc thi ĐMST hàng năm; liên kết với các Cục, Quỹ của Bộ.

Thứ ba là thúc đẩy doanh nghiệp KHCN và khởi nghiệp công nghệ, trong đó rút gọn quy trình công nhận doanh nghiệp KHCN, cụ thể là dưới 30 ngày; hỗ trợ 50% chi phí sở hữu trí tuệ, thử nghiệm cho doanh nghiệp KHCN; kết nối quỹ đầu tư mạo hiểm, ngân hàng, hiệp hội doanh nghiệp; cấp voucher cho doanh nghiệp mua dịch vụ nghiên cứu phát triển, tư vấn, chuyển giao công nghệ.

Thứ tư là phát triển nguồn nhân lực và hạ tầng KHCN, cụ thể là đào tạo lại đội ngũ Sở và các đơn vị trực thuộc về KHCN, ĐMST&CĐS; hình thành mạng lưới chuyên gia cả trong và ngoài tỉnh, trong nước và quốc tế; tự chủ tài chính cho các trung tâm ứng dụng phòng thí nghiệm; đầu tư có trọng điểm 1-2 phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc gia; phủ sóng di động 100% dân số tốc độ min 100Mbps.

Thứ năm là chuyển đổi số toàn diện lĩnh vực KHCN, bao gồm số hóa toàn bộ quy trình các hoạt động của Sở; nền tảng số quản lý tất cả các lĩnh vực của Sở; ứng dụng AI để phân tích dữ liệu; cung cấp 100% dịch vụ công của Sở trực tuyến toàn trình.

Thứ sáu là liên kết và truyền thông, trong đó đối với liên kết vùng về KHCN cần chia sẻ phòng thí nghiệm, chuyên gia, dữ liệu; định kỳ tổ chức Tuần lễ KHCN, ĐMST&CĐS; xây dựng bộ chỉ số đánh giá; đưa KHCN, ĐMST&CĐS vào trường học, cộng đồng, nông thôn.

Bộ trưởng chụp ảnh cùng lãnh đạo các Sở KH&CN trên cả nước.

Tiếp đó, trong phần đối thoại trực tiếp với lãnh đạo các Sở KH&CN, Bộ trưởng nhấn mạnh đây là hình thức hiệu quả nhất để tháo gỡ vướng mắc, giải quyết vấn đề thực tiễn. Nhiều câu hỏi được đặt ra, phản ánh đúng đặc thù từng tỉnh, Bộ trưởng đã trực tiếp trao đổi, giải đáp, đồng thời đưa ra nhiều định hướng cụ thể.

Kết luận chương trình, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, chỉ khi bắt tay vào làm, chúng ta mới nhận ra vấn đề; khi vấn đề được bộc lộ, mới nảy sinh nhu cầu học hỏi, tìm hiểu. Chính quá trình đó giúp mọi việc trở nên mạch lạc và rõ ràng hơn. Bộ trưởng khẳng định lãnh đạo phải là hạt nhân của Sở KH&CN và người lãnh đạo phải đóng vai trò dẫn dắt, truyền cảm hứng, đặc biệt phải tạo dựng được niềm tin để tập hợp, phát huy sức mạnh của tập thể.

Thanh Tùng