Cao Bằng: Tình trạng vận chuyển lá thuốc lá nhập lậu qua tuyến biên giới vẫn còn dai dẳng

Theo cơ quan chức năng, việc một số doanh nghiệp mở rộng vùng nguyên liệu tại huyện Trùng Khánh (trước đây) đã vô tình tạo điều kiện cho hoạt động vận chuyển lá thuốc lá nhập lậu gia tăng. Dù nhiều lần bị phát hiện, bắt giữ, hoạt động này vẫn tái diễn với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng. Đáng chú ý, phần lớn lá thuốc được đưa về là hàng thải loại, chất lượng kém. Sau khi vận chuyển trót lọt, số lá thuốc này được trộn với sản phẩm thu hoạch trong nước để hợp thức hóa đầu vào, rồi đưa vào nội địa tiêu thụ. 

Mỗi kiện thuốc nặng từ 25 đến 50 kg, người vận chuyển có thể nhận từ 200.000 đến 700.000 đồng, khiến không ít người dân tham gia tiếp tay, dù đã được tuyên truyền, thậm chí xử phạt.

Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng cho biết, mỗi ngày có hàng trăm lượt người tìm cách vượt biên để vận chuyển hàng lậu, tập trung tại khu vực thuộc sự quản lý của Đồn Biên phòng Ngọc Chung và Ngọc Côn. Một số thời điểm, các đối tượng còn thả lá thuốc trôi theo sông, sau đó dùng bè vớt ở hạ lưu để tập kết về nội địa.

Nhiều vụ vận chuyển nguyên liệu thuốc lá nhập lậu bị thu giữ. Ảnh: Chi cục QLTT Cao Bằng

“Các đối tượng cấu kết chặt chẽ, sử dụng người dân địa phương vận chuyển nhỏ lẻ qua đường mòn. Hàng hóa được tập kết ở khu vực giáp biên rồi đưa sâu vào nội địa tiêu thụ. Có đối tượng còn manh động, sẵn sàng chống trả khi bị phát hiện”, Thượng tá Nguyễn Mạnh Kường, Trưởng phòng Nghiệp vụ Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng, cho biết.

Một số đối tượng thậm chí sử dụng xe ô tô biển số xanh đã mua thanh lý nhưng cố tình không sang tên, không đổi biển số để vận chuyển hàng lậu, qua mặt lực lượng chức năng. Tại Đồn Biên phòng Ngọc Chung, hiện đang tạm giữ một chiếc xe loại này cùng tang vật là lá thuốc lá nhập lậu. Theo lực lượng chức năng, đây không phải là trường hợp cá biệt.

Từ năm 2024 đến nay, Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng đã phối hợp bắt giữ gần 150 vụ, thu giữ hơn 100 tấn lá thuốc lá nhập lậu. Riêng từ đầu năm 2025, Đồn Biên phòng Ngọc Chung đã xử lý gần 20 vụ, thu giữ hơn 3 tấn nguyên liệu không rõ nguồn gốc.

Đại tá Đinh Đức Hùng, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng cho biết, đơn vị đã tăng cường tuần tra, kiểm soát tại các địa bàn trọng điểm, phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo 389 các cấp và lực lượng tự quản ở các xóm giáp biên để phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.

Chỉ riêng tuần đầu tháng 6/2025, nhiều vụ vận chuyển nguyên liệu thuốc lá khô từ bên kia biên giới về Việt Nam đã bị phát hiện. Ngày 4/6, Đồn Biên phòng Tổng Cọt tạm giữ đối tượng Nông Văn Sản cùng 656 kg lá thuốc lá không rõ nguồn gốc. Ngày 5/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Sóc Giang bắt giữ đối tượng Mùng Văn Tài cùng 470 kg thuốc lá khô. Trước đó, các Đồn Biên phòng Trà Lĩnh, Ngọc Chung, Ngọc Côn cũng thu giữ gần 2 tấn thuốc lá lậu.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Cao Bằng đã phát hiện 16 vụ vi phạm, thu giữ gần 18.927 kg nguyên liệu thuốc lá. Lực lượng Hải quan khu vực 6 cũng thu giữ thêm 6.832 kg nguyên liệu không rõ nguồn gốc.

Lực lượng Công an tỉnh Cao Bằng đã phát hiện và xử lý 59 vụ với 72 đối tượng, thu giữ gần 98.250 kg nguyên liệu thuốc lá nhập lậu, không rõ nguồn gốc. Trong đó, có 1 vụ đã được khởi tố hình sự, 3 bị can bị xử lý về hành vi buôn lậu.

Đáng chú ý, ngày 6/8/2025, lực lượng Hải quan thuộc Chi cục Hải quan khu vực XVI đã triệt phá thành công một vụ vận chuyển trái phép lá thuốc lá, thu giữ hơn 2.254 kg tang vật. Cụ thể, tại xóm Pác Ngà (xã Đình Phong), một ô tô biển kiểm soát 29D-323.63 vận chuyển 98 bao tải chứa lá thuốc lá khô chưa tách cọng từ Trung Quốc về Việt Nam đã bị phát hiện. Trị giá lô hàng ước tính khoảng 90 triệu đồng.

Chi cục Hải quan khu vực XVI – đơn vị quản lý hơn 600 km đường biên giới tại Cao Bằng và Tuyên Quang – cho biết tình hình buôn lậu tại đây luôn diễn biến phức tạp. Các đối tượng thường lợi dụng địa hình đồi núi hiểm trở, nhiều đường mòn lối mở để vận chuyển trái phép hàng hóa. Một phần nguyên nhân cũng đến từ việc người dân địa phương, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, còn hạn chế trong nhận thức pháp luật, dễ bị lôi kéo tiếp tay cho hoạt động buôn lậu.

Các mặt hàng được vận chuyển trái phép qua biên giới chủ yếu là lá thuốc lá, quả cau khô và thực phẩm đông lạnh. Hiện, Chi cục Hải quan khu vực XVI đã lập hồ sơ vụ việc để xử lý theo đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân tuyệt đối không tiếp tay, tham gia vận chuyển hàng hóa nhập lậu để tránh vi phạm pháp luật và ảnh hưởng tới trật tự an ninh khu vực biên giới.

An Dương