Cần thiết xây dựng quy chuẩn chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ trên cao tốc

Theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Xây dựng, các hạng mục công trình dịch vụ công tại các trạm dừng nghỉ trên cao tốc Bắc - Nam phía Đông phải hoàn thành vào cuối năm 2025 và tất cả các hạng mục được hoàn thiện trong quý I-2026 để đồng bộ với các tuyến cao tốc đưa vào khai thác. Đây cũng là điều kiện quan trọng để thu phí các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Nhiều trạm dừng nghỉ đã đi vào vận hành cơ bản đáp ứng nhu cầu của người tham gia giao thông. Tuy nhiên, các trạm này cũng bộc lộ nhiều bất cập về chất lượng dịch vụ như vệ sinh chưa bảo đảm trong khi vẫn thu phí, giá dịch vụ cao.

Cụ thể, các trạm chủ yếu phục vụ đồ ăn uống, hàng hóa chưa được niêm yết giá công khai, đầy đủ. Nguyên nhân được đánh giá là do thiếu hành lang pháp lý chung, chưa có quy định về chất lượng trạm dừng nghỉ cao tốc. Chủ đầu tư trúng thầu xây dựng sau đó cho thuê lại. Các đơn vị này tiếp tục cho thuê nhỏ lẻ để cung cấp dịch vụ khác nhau, dẫn đến chất lượng dịch vụ không ổn định và giá cả tùy tiện.

Trạm dừng nghỉ Xuân Khiêm trên cao tốc Bắc - Nam.

Tại buổi toạ đàm “Có cần quy chuẩn chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ cao tốc?” do Báo Xây dựng tổ chức, ông Đặng Văn Chung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam chia sẻ, hiện lái xe đường dài đang rất thiếu chỗ nghỉ. Nhiều trường hợp phải chạy liên tục 5 - 6 tiếng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn và tai nạn giao thông. Vì vậy, việc hoàn thiện hệ thống trạm dừng nghỉ là yêu cầu cấp thiết.

Theo bà Phan Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Đường bộ Việt Nam (Bộ Xây dựng) thông tin, theo quy hoạch mạng lưới cao tốc bắc-nam phía đông, đã được quy hoạch 24 trạm dừng nghỉ. Hiện tại, 21 trạm đã triển khai đấu thầu và ký hợp đồng; trong đó, 4 trạm đã hoàn thiện và đưa vào khai thác, 17 trạm còn lại phấn đấu hoàn thành vào ngày 31/12 tới.

Trước năm 2024, cơ chế đầu tư trạm dừng nghỉ còn nhiều hạn chế. Tuy nhiên, trong năm 2024, Bộ Xây dựng (Bộ Giao thông vận tải trước đây) đã ban hành 2 thông tư (16 và 58) quy định về lựa chọn nhà đầu tư, đấu thầu, đầu tư điểm dừng xe, vị trí và quy mô trạm dừng nghỉ,… làm cơ sở triển khai trên toàn bộ các tuyến cao tốc. Các quy chuẩn chất lượng dịch vụ trạm dừng nghỉ trên các tuyến cao tốc được quy định đầy đủ, được bổ sung thêm hai công trình bắt buộc gồm trạm cấp nhiên liệu và trạm phục vụ cấp cứu, cứu hộ phương tiện.

Việc xây dựng quy chuẩn đối với các trạm dừng nghỉ trên cao tốc cần mang tính tổng hợp, hệ thống hóa các quy định đang rải rác trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau, đồng thời xác lập những chuẩn mực tối thiểu mà các trạm dừng nghỉ bắt buộc phải tuân thủ. Đây cũng sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện công tác kiểm tra, giám sát.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, cùng với việc xây dựng và bổ sung quy chuẩn, các cơ quan quản lý cần có giải pháp để quy chuẩn đi vào thực tiễn. Các đơn vị vận hành phải có hợp đồng, giấy phép kinh doanh, đăng ký ngành nghề rõ ràng và chịu sự kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm, chất lượng dịch vụ, niêm yết giá, mã số, mã vạch… theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, cơ chế quản lý cần được xác lập ngay từ giai đoạn đấu thầu và áp dụng thống nhất, đồng bộ trên toàn hệ thống, nhằm bảo đảm tính minh bạch, hài hòa và hiệu quả. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý yêu cầu phải có chế tài rõ ràng, các trạm không đáp ứng yêu cầu có thể bị thu hồi và tổ chức đấu thầu lại. Đây là việc làm phù hợp với quy định và là cách để bảo đảm chất lượng phục vụ.

 Bảo Linh (t/h)