Chắp cánh bằng tiêu chuẩn mới, mở cửa thị trường tiềm năng

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, các thị trường xuất khẩu ngày càng đưa ra những yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn chất lượng, môi trường và lao động. Để không bị loại khỏi cuộc chơi toàn cầu, doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động chuyển mình, tiếp cận và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường tiêu thụ. Đây không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc để tồn tại và phát triển.

Doanh nghiệp chủ động nâng chuẩn, khai phá thị trường tiềm năng.

Việc tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế không chỉ nhằm vượt qua hàng rào kỹ thuật của các nước nhập khẩu, mà còn giúp doanh nghiệp tái cấu trúc quy trình, tối ưu vận hành và gia tăng giá trị cho sản phẩm. Đặc biệt, các tiêu chuẩn như ISO 9001 (quản lý chất lượng), HACCP (an toàn thực phẩm), FSC (nguồn gốc gỗ bền vững), hay ESG (môi trường, xã hội, quản trị)... đang được doanh nghiệp chú trọng để tạo dựng uy tín với người tiêu dùng và đối tác nước ngoài.

Tuy nhiên, hành trình tiếp cận tiêu chuẩn mới không dễ dàng. Nó đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư nghiêm túc vào đổi mới công nghệ, đào tạo nhân lực, kiểm soát quy trình và đôi khi là thay đổi cả mô hình quản trị. Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây là thử thách lớn khi nguồn lực còn hạn chế, trong khi chi phí tuân thủ và chuyển đổi ban đầu tương đối cao.

Dù vậy, lợi ích mà việc chuẩn hóa mang lại là rất rõ ràng. Doanh nghiệp đạt chuẩn sẽ dễ dàng tiếp cận các chuỗi cung ứng toàn cầu, tăng độ tin cậy trong mắt khách hàng và đối tác, đồng thời nâng cao giá trị thương hiệu. Nhiều doanh nghiệp đã có bước chuyển mình thành công nhờ định hướng này, điển hình như một số công ty trong ngành dệt may, nông sản, đồ gỗ – những lĩnh vực vốn chịu nhiều áp lực từ các yêu cầu quốc tế.

Một ví dụ tiêu biểu là các doanh nghiệp sản xuất nông sản sạch tại Đồng Tháp và Lâm Đồng. Nhờ chuyển đổi quy trình canh tác sang đạt tiêu chuẩn GlobalG.A.P và VietG.A.P, các đơn vị này đã mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Không chỉ tăng giá trị xuất khẩu, sản phẩm còn được đánh giá cao tại thị trường nội địa – nơi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng và nguồn gốc sản phẩm.

Chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế đang là chiến lược giúp doanh nghiệp Việt chạm tới những thị trường tiềm năng và tăng trưởng bền vững.

Tại miền Trung, một số doanh nghiệp ngành thủy sản đã đầu tư vào công nghệ xử lý sau thu hoạch, áp dụng hệ thống kiểm soát chất lượng đạt chuẩn HACCP, từ đó mở đường vào các siêu thị và chuỗi bán lẻ tại Mỹ và châu Âu. Bên cạnh nâng cấp máy móc, họ cũng đồng thời đào tạo đội ngũ nhân sự về tiêu chuẩn quản lý và kiểm tra nội bộ, để đảm bảo chất lượng được duy trì xuyên suốt chuỗi sản xuất.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để đạt được hiệu quả khi tiếp cận tiêu chuẩn mới, doanh nghiệp cần có chiến lược bài bản và thực hiện từng bước chắc chắn. Trước hết là đánh giá lại toàn bộ quy trình sản xuất, xác định những điểm chưa phù hợp với yêu cầu quốc tế. Tiếp theo là lựa chọn các tiêu chuẩn phù hợp với ngành hàng và thị trường mục tiêu. Sau cùng là xây dựng lộ trình triển khai cụ thể, tránh đầu tư dàn trải gây lãng phí.

Bên cạnh đó, việc hợp tác với các tổ chức chứng nhận, các hiệp hội ngành nghề và chương trình hỗ trợ từ nhà nước là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian và giảm chi phí tiếp cận tiêu chuẩn. Các chương trình xúc tiến thương mại, hỗ trợ đổi mới công nghệ, chuyển đổi số... đang được triển khai tại nhiều địa phương nhằm tạo lực đẩy cho doanh nghiệp tiếp cận chuẩn mực toàn cầu.

Một hướng đi khác cũng đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng là liên kết chuỗi. Thay vì một đơn vị đơn lẻ gánh toàn bộ chi phí chuyển đổi, doanh nghiệp trong cùng chuỗi cung ứng có thể chia sẻ trách nhiệm và lợi ích từ việc nâng chuẩn. Mô hình này đang chứng minh hiệu quả trong ngành cà phê và thủy sản, nơi có sự kết nối chặt chẽ giữa nhà sản xuất nguyên liệu, doanh nghiệp chế biến và đơn vị xuất khẩu.

Không thể phủ nhận việc tiếp cận tiêu chuẩn mới là hành trình đòi hỏi nhiều thời gian, chi phí và công sức. Nhưng đổi lại, đó là con đường ngắn nhất để doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế một cách bền vững. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt, tiêu chuẩn không còn là lợi thế riêng của doanh nghiệp lớn, mà là “hộ chiếu” bắt buộc nếu muốn hội nhập sâu và rộng.

Chính vì thế, chuẩn hóa không đơn thuần là đáp ứng yêu cầu của thị trường mà còn là một phần trong chiến lược phát triển dài hạn. Doanh nghiệp nào nhận thức sớm, đầu tư bài bản và kiên trì theo đuổi tiêu chuẩn quốc tế sẽ có cơ hội bứt phá và khai phá những thị trường giàu tiềm năng, cả trong và ngoài nước.

Hoàng Dương