Chất lượng phòng cháy chữa cháy ở các chung cư mini trên địa bàn Hà Nội đáng báo động

Cháy chung cư, câu chuyện không hiếm tại Hà Nội

Để xây dựng được nhiều phòng cho thuê nhất có thể các nhà đầu tư đã bỏ qua khâu đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, đặt tính mạng tài sản của người dân vào tình trạng báo động.

Được biết, chung cư mini Khương Hạ được thiết kế 10 tầng, diện tích hơn 200m2 với hơn trăm người sinh sống. Trong đó có 1 tầng hầm để xe, 8 tầng căn hộ và 1 tầng tum. Mỗi tầng có 5 căn hộ với diện tích từ 35 – 56m2/ căn, chủ yếu là sinh viên và hộ gia đình sinh sống.

Chia sẻ với Tiền Phong, anh H (cư dân của chung cư mini Khương Hạ) cho biết, chung cư xây dạng nhà ống với một mặt tiền và đây cũng được coi là lối thoát hiểm duy nhất, thời điểm xảy ra hỏa hoạn, cả 45 căn hộ của tòa nhà đều đã kín phòng.

Thời điểm ngọn lửa bùng phát, do tòa nhà nằm trong ngõ sâu nên công tác cứu hỏa gặp nhiều khó khăn. Xe chữa cháy chỉ có thể đỗ cách hiện trường 300 - 400m; lực lượng chức năng phải dẫn vòi rồng vào ngõ sâu để dập lửa. Theo Công an Hà Nội, tính đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương (trong đó, đã xác định được danh tính của 39/56 người tử vong có gia đình 7 người thiệt mạng).

Đây là vụ cháy chung cư gây thiệt hại về người nhiều nhất trong trong lịch sử phòng cháy chữa cháy Việt Nam, thật sự quá đau xót!

Đáng chú ý là tháng 3 năm nay, cũng chính tại phường Khương Đình, quận Thanh Xuân xảy ra vụ cháy chung cư mini tại số 315 Vũ Tông Phan khiến hơn 170 người đang sinh sống tại tòa nhà này phải tháo chạy trong hoảng loạn.

Trong khi đó, hồi tháng 5 vừa qua, một vụ cháy cũng xảy ra tại tầng 3 của một chung cư mini trong ngách 20, ngõ 426 Đường Láng (quận Đống Đa) khiến nhiều cư dân vội vã tháo chạy. Nguyên nhân ban đầu của vụ cháy là do chập điện bình nóng lạnh.

Cuối tháng 10/ 2022, vụ cháy chung cư mini ở ngõ 132 Cầu Giấy (quận Cầu Giấy) đã khiến lực lượng chức năng phải điều động 4 xe chữa cháy cùng hơn 20 cán bộ, chiến sĩ tới hiện trường dập lửa, giải cứu 11 người. Được biết, chung cư xảy ra cháy có 6 tầng và một tum, diện tích mỗi tầng khoảng 50m2.

Cũng tại quận Cầu Giấy, hồi tháng 11/2019, nhiều người dân trên phố Trung Kính, cũng được phen hoảng hồn khi thấy khói lớn kèm lửa bốc lên từ tầng 8 tòa nhà chung cư mini. Thời điểm ấy, ngọn lửa bùng lên dữ dội sau đó có dấu hiệu lan sang những tòa nhà bên cạnh.

Sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng

Theo đại diện Bộ Xây dựng, thời điểm đó, ở một số địa phương tại các khu vực đô thị đã xuất hiện tình trạng lợi dụng sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng nên các hộ gia đình, cá nhân đã tự ý thức thực hiện việc xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ theo kiểu nhiều tầng, nhiều căn hộ ở mà không tuân thủ các quy định của pháp luật.

Các sai phạm tập trung chủ yếu là tình trạng xây dựng không phép, xây dựng sai phép, xây dựng sai quy hoạch, lấn chiếm không gian, chia nhỏ căn hộ, tự ý nâng tầng... rồi tự do mua bán, chuyển nhượng.

Thực trạng trên đã dẫn đến nhiều hệ lụy như vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy; dẫn đến nguy cơ cháy nổ cao trong cộng đồng dân cư; quá tải về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; không cấp được giấy chứng nhận sở hữu cho người mua căn hộ do vi phạm về thiết kế, mật độ xây dựng dẫn đến tình trạng tranh chấp, khiếu kiện.

Trước đó, để thắt chặt quản lý loại hình chung cư mini, đảm bảo điều kiện an toàn cháy nổ, Sở Xây dựng Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản, trong đó có văn bản số 3003/SXD-QLN về việc thống kê số lượng chung cư mini trên địa bàn thành phố; đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã tổ chức thống kê chính xác số lượng loại hình nhà ở nhiều căn hộ (thường được gọi là “chung cư mini”) trên địa bàn quản lý trong đó có bao nhiêu trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở để Sở tổng hợp báo cáo thành phố.

Theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ: Tổ chức, hộ gia đình cá nhân có nhà ở được tạo lập hợp pháp (trong đó có nhà ở riêng lẻ được thiết kế, xây dựng nhiều tầng, nhiều căn hộ ở mà các căn hộ này có diện tích tối thiểu 30m2 trở lên, thiết kế theo kiểu khép kín, đáp ứng các yêu cầu về nhà chung cư) thì được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận cho chủ sở hữu từng căn hộ để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ sở hữu.

Tuy nhiên, quá trình xây dựng, nhiều trường hợp không tuân thủ quy định tự ý nâng tầng, vi phạm xây dựng… khiến các chủ sở hữu không được cấp giấy chứng nhận; nhiều trường hợp xây dựng chung cư mini vi phạm.

Kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm phòng cháy chữa cháy

Chủ tịch UBND TP Hà Nội nêu rõ, thực hiện Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, chỉ đạo của đồng chí Bí thư Thành ủy tại buổi làm việc về vụ cháy nhà dân tại ngõ 29/70 phố Khương Hạ, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban nhân Thành phố yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành Thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân nhân các quận, huyện, thị xã tiếp tục bám sát mục tiêu, yêu cầu, triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, HĐND, UBND Thành phố về công tác PCCC và CNCH trên địa bàn, trọng tâm là: Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí Thư Trung ương Đảng và Kết luận số 02-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Nghị quyết số 99/2019/QH14 của Quốc hội; Quyết định số 630/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; Quyết định 1492/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 01/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ… và các chương trình, kế hoạch chuyên đề, văn bản chỉ đạo về PCCC và CNCH Thành phố đã ban hành trong thời gian qua.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo giao Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát 100% các cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn quản lý, đặc biệt là chung cư mini; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm về trật tự xây dựng, PCCC theo quy định của pháp luật. Yêu cầu, hướng dẫn chủ hộ gia đình, chủ cơ sở khắc phục ngay các tồn tại vi phạm về PCCC, đặc biệt là các hành vi vi phạm dẫn đến cháy lớn, cháy gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản, báo cáo đề xuất giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục trước ngày 30/10/2023.

Duy Trinh (t/h)