Định danh cho sản phẩm

Trong kỷ nguyên số, khi người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến minh bạch và xuất xứ hàng hóa, định danh sản phẩm không còn là khái niệm kỹ thuật thuần túy mà đã trở thành yếu tố cốt lõi trong chiến lược phát triển thương hiệu. Việc mỗi sản phẩm có một “danh tính” rõ ràng, xác thực giúp doanh nghiệp Việt nâng cao uy tín, bảo vệ thương hiệu và khẳng định vị thế trên thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Định danh sản phẩm hiểu đơn giản là quá trình gắn mã định danh duy nhất cho mỗi sản phẩm, lô hàng hoặc dòng sản phẩm nhằm xác định chính xác chủ thể sản xuất, nguồn gốc và đặc điểm của hàng hóa. Đây là “chứng minh thư” điện tử giúp sản phẩm có thể được quản lý, kiểm soát và nhận diện xuyên suốt trong toàn bộ chuỗi cung ứng – từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng.

Định danh sản phẩm giúp doanh nghiệp xây dựng và quảng bá thương hiệu dễ dàng.

Theo Bộ Công Thương, công nghệ định danh đóng vai trò trung tâm trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và thương mại. Khi mỗi sản phẩm đều được định danh, doanh nghiệp có thể kiểm soát chính xác hoạt động sản xuất, lưu kho, vận chuyển và phân phối, đồng thời tạo ra hệ sinh thái dữ liệu giúp ra quyết định nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Một trong những doanh nghiệp tiên phong ứng dụng định danh là Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk). Từ năm 2023, Vinamilk bắt đầu triển khai hệ thống định danh toàn diện, gắn mã ID riêng cho từng lô sữa, liên kết trực tiếp với hệ thống quản trị ERP. Nhờ vậy, công ty có thể theo dõi sản phẩm trong toàn bộ chuỗi sản xuất – từ nguồn nguyên liệu, dây chuyền đóng gói đến khi phân phối ra thị trường. Việc định danh không chỉ giúp Vinamilk kiểm soát chặt chẽ chất lượng mà còn bảo vệ thương hiệu trước nguy cơ hàng giả, hàng nhái.

Trong ngành thủy sản, Công ty TNHH Vĩnh Hoàn (Đồng Tháp) cũng ứng dụng định danh điện tử cho từng lô hàng cá tra xuất khẩu, đảm bảo khả năng nhận diện chính xác từng container, tránh thất lạc hoặc gian lận thương mại. Với hệ thống mã định danh nội bộ, Vĩnh Hoàn có thể truy cập nhanh toàn bộ thông tin sản phẩm trong vòng vài giây, từ khâu nuôi trồng đến vận chuyển, giúp tăng tốc độ xử lý đơn hàng và giảm sai sót đáng kể.

Theo đánh giá của Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (LEFASO), công nghệ định danh còn giúp doanh nghiệp tối ưu vận hành. Khi toàn bộ sản phẩm được gắn mã ID, quy trình kiểm kê trở nên chính xác và nhanh chóng hơn. Doanh nghiệp có thể theo dõi tình trạng tồn kho, phát hiện sai lệch trong sản xuất và giảm thiểu thất thoát vật tư. Đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu, định danh sản phẩm là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp Việt đáp ứng yêu cầu truy xuất và chứng minh nguồn gốc hợp pháp tại các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, định danh sản phẩm còn mang lại niềm tin cho người tiêu dùng. Khi biết rõ sản phẩm đến từ đâu, thuộc thương hiệu nào và được chứng nhận bởi cơ quan có thẩm quyền, khách hàng sẽ yên tâm lựa chọn hàng Việt hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường đang khá phức tạp trước tình trạng hàng giả, hàng nhập lậu, khiến uy tín hàng Việt dễ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, quá trình triển khai định danh sản phẩm ở Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ còn e ngại đầu tư do chi phí công nghệ cao, thiếu nhân lực vận hành và chưa có hệ thống tiêu chuẩn thống nhất. Việc phối hợp giữa doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan quản lý vẫn chưa đồng bộ, dẫn đến tình trạng mỗi đơn vị áp dụng hệ thống riêng, gây khó khăn trong việc liên thông dữ liệu.

Để khắc phục, nhiều chuyên gia đề xuất cần xây dựng bộ tiêu chuẩn định danh quốc gia áp dụng cho từng ngành hàng, tạo khung pháp lý rõ ràng để doanh nghiệp triển khai. Nhà nước cũng nên hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt trong việc đào tạo nhân sự và chuyển giao công nghệ. Cùng với đó, các hiệp hội ngành hàng cần đóng vai trò trung gian, hướng dẫn doanh nghiệp ứng dụng định danh phù hợp với quy mô và điều kiện sản xuất thực tế.

Về lâu dài, định danh sản phẩm sẽ trở thành “tấm hộ chiếu số” của hàng hóa Việt Nam. Khi mọi sản phẩm đều có danh tính điện tử, hàng Việt không chỉ dễ dàng được quản lý mà còn có cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Mỗi mã định danh chính là minh chứng cho nỗ lực minh bạch, trách nhiệm và chất lượng – ba giá trị cốt lõi giúp thương hiệu Việt chinh phục người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Có thể nói, định danh không chỉ là giải pháp công nghệ mà còn là chiến lược phát triển bền vững. Khi doanh nghiệp Việt chủ động khẳng định “tôi là ai” trên từng sản phẩm, đó cũng là lúc hàng Việt khẳng định bản lĩnh và vị thế mới trên bản đồ thương hiệu toàn cầu.

Hoàng Dương