Dùng mật vịt để trị sỏi thận, suy gan: Chưa có bằng chứng khoa hoc chứng minh, coi chừng tử vong

Thấy mọi người nói vịt thường ăn sỏi, vỏ ốc mà vẫn tiêu hóa tốt nên nhiều người mách nhau dùng mật của con vịt để trị các bệnh: sỏi thận, sỏi mật, thậm chí chữa đầy bụng, chậm tiêu, suy gan…mới đây bà Đ.T.H. (Thái Bình) đã nuốt 2 cái mật vịt sống để trị bệnh sỏi thận. Sỏi chưa thấy ra thì bà đã phải nhập viện vì đau bụng dữ dội phải đi cấp cứu trong giai đoạn suy gan, suy thận cấp, hôn mê. Dù được lọc máu và điều trị tích cực, nhưng sau 10 ngày bệnh nhân đã tử vong.

Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hằng năm trung tâm đều phải cấp cứu cho vài chục trường hợp bị nhiễm độc mật với các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, nhiều trường hợp ngộ độc mật nặng dẫn đến viêm gan, suy gan, chảy máu hoặc không tiểu được do suy thận cấp, chất độc ứ trong người, phải tiến hành lọc máu liên tục để cứu chữa.

Theo các bác sĩ, các loại mật của động vật đều có thể gây độc vì trong thành phần có chứa nhiều độc chất, trong đó có axit mật và các muối mật. Thông thường, trong cơ thể người mật được tiết ra đủ giúp tiêu hóa thức ăn. Việc sử dụng lượng lớn mật, với nồng độ đậm đặc sẽ bị nhiễm độc. Ngoài ra, nếu mật bị bệnh do nhiễm vi khuẩn, việc dùng mật này chính là đưa nguồn bệnh vào cơ thể.

Đặc biệt, nếu dùng nhiều mật chính là đưa một lượng "độc chất" vào cơ thể. Chất này gây độc trực tiếp cho gan, thận, phá hủy tế bào gan và ống thận của người sử dụng. Ở mức độ nhiễm độc nặng sẽ dẫn đến suy gan, suy thận.

Chất độc của mật đi qua ống thận gây viêm ống thận cấp dẫn đến vô niệu (không có nước tiểu) không tiểu tiện được. Tình trạng này khiến độc chất sẽ bị tích tụ trong cơ thể, do đó bệnh nhân có thể tử vong vì nhiễm độc. Vì vậy, tuyệt đối không nên dùng các loại mật động vật khác khi không có chỉ định của bác sĩ.

Theo PGS.TS Đỗ Khắc Hiếu - nguyên trưởng bộ môn công nghệ tế bào động vật, Viện Công nghệ sinh học, rất nhiều người chỉ biết uống mật vịt để chữa sỏi thận, sỏi gan mà không biết rằng nó còn gây viêm gan. Thực tế ông đã gặp nhiều người sau khi uống mật vịt khỏi sỏi gan nhưng lại mắc viêm gan.

Nguyên nhân là do trong mật vịt, ngan, ngỗng chứa axit chenodeoxycholic (CDC) là chất có thể gây viêm gan, chứ không phải axit ursodeoxycholic (UDC) chống viêm gan như nhiều người lầm tưởng. Do đó, phần lớn người bệnh khi dùng mật vịt sẽ bị xơ gan…

Bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng, nguyên chủ tịch Hội Đông y cho biết, mật vịt tên thuốc là gia áp đảm, có vị đắng, tính hàn, không độc, có tác dụng tả hỏa, tiêu độc, chống kinh phong, co giật, không có tác dụng chữa sỏi. Dùng mật vịt chữa sỏi mật, thận, gan là cách dùng dân gian thiếu cơ sở khoa học, chưa được nghiên cứu chứng minh. Đặc biệt, mật vịt thuộc hàn, nếu người thể hàn dùng sẽ rất nguy hiểm, có thể gây nhiều biến chứng, thậm chí tử vong.

Bác sĩ Hướng phân tích bản thân mỗi người đều có một cái mật rất to, cơ thể con người thường xuyên sản sinh ra dịch mật đủ để tiêu hóa thức ăn. Vì vậy, không cần thiết phải uống mật động vật để giúp tiêu hóa tốt hơn, mà chỉ cần dùng mật của chính cơ thể mỗi người để tiêu hóa một lượng thức ăn vừa đủ mỗi ngày.

Với những người thường hay nhậu, ăn uống nhiều nên cho rằng uống rượu mật giúp họ tiêu hóa tốt hơn mà không hiểu rằng việc mật giúp cho hấp thụ thêm thức ăn và đó chính là nguyên do phát triển của các loại bệnh rối loạn chuyển hóa do ăn quá nhiều như: tiểu đường, béo phì, máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ, tăng axit uric và một loạt bệnh khác đi kèm.

Theo TS-DS. Đào Đại Cường (Giảng viên đại học Y dược TP.HCM), mọi chất mật đều có chứa độc tố. Dịch mật giúp tiêu hóa thức ăn. Loài vật ăn gì thì thành phần cấu tạo của mật sẽ có những chất để tiêu hóa thức ăn đó. Dịch mật người khác dịch mật của loài vật. Chính vì thế khi uống mật, phải chú ý đến độ thích ứng của cơ thể với các chất có trong mật. Nếu sử dụng không đúng sẽ dẫn đến ngộ độc, thậm chí chết người, “Chưa kể đường dẫn mật thông với ruột, nơi chứa rất nhiều vi khuẩn. Nếu mật bị nhiễm khuẩn, khi uống sống cũng có nghĩa đã đưa mầm bệnh vào cơ thể...”.

Trong quá trình hoạt động sinh học, mật trong cơ thể các con vật chỉ tiết ra một lượng nhỏ vừa đủ để giúp tiêu hóa thức ăn. Nếu bổ sung thêm bên ngoài vào một lượng mật khác sẽ làm cho lượng mật trong cơ thể tăng cao hơn so với mức bình thường và dễ gây ra ngộ độc, bởi trong mật có chứa axít.

Ngoài ra, trong mật có muối kim loại, muối mật. Khi xuống thận, thận sẽ phải làm việc rất mệt mỏi để lọc các muối này. Nếu chức năng thận kém, muối mật, muối kim loại sẽ tích tụ lại, gây viêm cầu thận, bể thận, hoặc lâu dài gây ra sỏi thận. Chưa kể trong một số loại mật còn có độc chất, như trong mật cá trắm có độc tố cyprinolsylfate, chất alcol steroid (5a-cyprinol), khi vào dạ dày, máu sẽ đi tới gan, thận gây suy gan, suy thận cấp; trong mật gấu chó, mật vịt có axit chenodeoxycholic gây viêm gan, xơ gan…; trong mật cóc có độc tố bufotoxin, catecholamin, indolealkylamin...

An Dương (T/h)