El Nino tác động thời tiết Việt Nam: Nóng hơn, mưa ít, bão mạnh

El Nino đã xuất hiện

Thông tin từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cho hay, theo tiêu chí đánh giá của Trung tâm dự báo khí hậu Hoa Kỳ, El Nino đã chính thức bắt đầu. Mặc dù vẫn còn những ý kiến khác nhau khi cơ quan khí tượng Úc cho rằng đến các tháng giữa năm 2015 mới đạt ngưỡng El Nino. Cơ quan khí tượng Nhật Bản cho rằng ENSO hiện vẫn đang trạng thái trung tính, sẽ chuyển sang El Nino vào các tháng mùa hè và kết thúc vào các tháng cuối đông 2015.

Tuy nhiên, theo kết quả tổng hợp dự báo từ các mô hình thống kê và động lực của nhiều Trung tâm nghiên cứu Khí hậu lớn trên thế giới thì khả năng El Nino kéo dài đến mùa hè năm 2015 là 70% và mùa thu - đông năm 2015 là 60%.

Dự báo chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển tại khu vực trung tâm xích đạo Thái Bình Dương đang tăng dần và sẽ đạt cao nhất khoảng 1,0-1,2 độ C vào nửa cuối năm 2015, trong đó nhóm mô hình động lực cho kết quả dự báo El Nino cường độ mạnh hơn nhóm mô hình thống kê.

Tuy còn khác biệt trong các đánh giá về độ tin cậy của dự báo nhưng các Trung tâm nghiên cứu khí hậu đều nhận định hiện tượng El Nino đã khởi phát từ cuối năm 2014 và sẽ chính thức xuất hiện vào các tháng đầu mùa hè 2015. Mặc dù được dự báo là một El Nino có cường độ yếu đến trung bình nhưng có thể kéo dài đến cuối năm 2015. 

Siêu bão hay xuất hiện vào năm có El Nino

Về những tác động của hiện tượng El Nino đến thời tiết, khí hậu nước ta, thống kê của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn trung ương cho hay, khoảng 40% năm El Nino có số lượng bão, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên Biển Đông và ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam ít hơn trung bình nhiều năm (TBNN), 55% ở mức xấp xỉ TBNN và chỉ có 5% số năm cao hơn TBNN. Như vậy, nhìn chung là vào năm El Nino thì hoạt động của bão và ATNĐ ít hơn hoặc xấp xỉ TBNN.

Tuy nhiên, đáng lưu ý là trong các năm El Nino lại ghi nhận các cơn bão mạnh và hiếm gặp như bão Linda (1997), Xangsane (2006) và Ketsana (2009) gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản ở Nam Bộ và Trung Bộ.

Hầu hết các thời kỳ ảnh hưởng của El Nino, nước ta đều thiếu hụt lượng mưa so với TBNN từ 25 đến 50%, đặc biệt là khu vực Trung Bộ. Ngoài ra, trong những năm El Nino, một số kỷ lục về lượng mưa lớn nhất trong 24 giờ (tức là mưa lớn trong thời đoạn ngắn) đã được ghi nhận. Ông Lê Thanh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho hay, trận mưa trái mùa ở khu vực Quảng Nam cuối tháng 3 vừa qua với tổng lượng mưa có nơi lên tới 450mm, gấp 3 lần tổng lượng cả tháng 3 mọi năm là một minh chứng.

Trong điều kiện El Nino, nhiệt độ trung bình các tháng ở hầu hết các vùng trong cả nước có xu hướng cao hơn TBNN và xuất hiện nhiều hơn các kỷ lục về nắng nóng so với những năm trung tính hay La Nina.

Điều đáng chú ý là dòng chảy năm ở các sông thuộc Trung Bộ và Tây Nguyên nhỏ hơn TBNN từ 10% trở lên, những năm El Nino mạnh có thể hụt tới 50 - 60%. Lượng dòng chảy tháng nhỏ nhất ở hầu hết các trạm đều nhỏ hơn trị số TBNN và đạt khoảng 80 - 90%. Dòng chảy mùa lũ trong những năm El Nino thường nhỏ hơn TBNN và thường đạt 65 - 95% dòng chảy năm.

Mùa hè năm nay nắng nóng hơn mọi năm vì El Nino. Ảnh: news.zing.vn

Đánh giá chung về diễn biến của hiện tượng ENSO năm 2014-2015, kết hợp phân tích các kết quả dự báo và tương tự hoàn lưu quy mô lớn, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn trung ương đã xác định hai năm có đặc điểm về cường độ và thời gian xuất hiện El Nino tương tự năm nay là 2002 và 2004.

Trong những năm này, số lượng bão và ATNĐ ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam đều ít hơn so với TBNN (năm 2002 chỉ có 1 ATNĐ ảnh hưởng đến khu vực Bắc Bộ, năm 2004 có 2 cơn bão ảnh hưởng đến đất liền Việt Nam).

Tổng lượng mưa trong mùa mưa, bão, lũ của 2 năm này đều ở mức thiếu hụt so với TBNN và hệ quả là trong năm 2002, 2004 đã xảy ra hạn hán nghiêm trọng ở Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Ngoài ra, nền nhiệt độ trong 2 năm tương tự nêu trên đều cao hơn so với TBNN, đặc biệt là vào mùa thu - đông.

Trần Hoài