Halal - bảo chứng chất lượng, chìa khóa mở cửa kinh tế tỷ đô cho Việt Nam

Halal: Hơn cả một niềm tin - chuẩn mực chất lượng toàn cầu

Trong tâm thức nhiều người, Halal thường chỉ gói gọn trong các quy tắc ăn uống của người Hồi giáo. Nhưng thực tế, khái niệm này đã có cuộc "lột xác" ngoạn mục, trở thành một tiêu chuẩn chất lượng toàn cầu.

Giữa lúc thị trường tràn lan hàng giả, hàng nhái, sản phẩm kém chất lượng gây hại sức khỏe và niềm tin người tiêu dùng, nhu cầu tìm kiếm sản phẩm an toàn, đáng tin cậy trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Lúc này, Halal phát triển thành biểu tượng của chất lượng, sức khỏe và tiêu dùng có đạo đức. Sự phát triển không ngừng của ngành công nghiệp thực phẩm Halal là minh chứng rõ ràng cho giá trị vượt trội của nó.

 Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia (HALCERT) trao chứng nhận Halal cho 6 sản phẩm thuần tự nhiên của Công ty CP NPD Việt Nam.

Xu hướng này phản ánh nhu cầu của người tiêu dùng, ưu tiên tính minh bạch, bền vững, trung thực và đáng tin cậy. Đặc biệt, dấu chứng nhận Halal là bảo chứng mạnh mẽ cho sự an toàn và chất lượng, bởi tiêu chuẩn Halal có những điều kiện khắt khe về nguồn gốc nguyên liệu, quy trình sản xuất, vệ sinh an toàn thực phẩm.

Chính vì vậy, không chỉ cộng đồng Hồi giáo toàn cầu đang ngày càng gia tăng mà cả những người không theo đạo Hồi cũng tin tưởng sử dụng sản phẩm có nhãn Halal bởi niềm tin và sự an toàn mà chúng đem lại. Rõ ràng, thị trường thực phẩm Halal đang phát triển năng động, không ngừng mở rộng.

Vì sao Halal bùng nổ?

Sự bùng nổ của ngành công nghiệp Halal không phải ngẫu nhiên. Với sự bùng nổ dân số Hồi giáo trên toàn cầu, hiện đạt khoảng trên 2 tỷ người, chiếm khoảng 24% dân số thế giới, tạo ra nhu cầu khổng lồ cho sản phẩm Halal.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng không theo đạo Hồi cũng ngày càng chấp nhận Halal như dấu hiệu của chất lượng cao, bao hàm các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về môi trường, xã hội, quản trị (ESG), đặc biệt là an toàn thực phẩm- điểm mấu chốt thu hút niềm tin trong bối cảnh thị trường hàng kém chất lượng đang tràn lan.

Các báo cáo và phân tích thị trường gần đây chỉ ra thị trường thực phẩm Halal đang tăng trưởng mạnh mẽ. Với quy mô thị trường ước đạt 7.700 tỉ đô-la Mỹ vào năm 2025 và dự kiến đạt 10.000 tỉ đô-la Mỹ vào năm 2028 (theo báo cáo kinh tế Hồi giáo toàn cầu, trích dẫn từ Bộ Ngoại giao), thị trường này được thúc đẩy bởi thế hệ trẻ Hồi giáo đang gia tăng về số lượng và khả năng chi tiêu, với nhận thức cao về tiêu dùng thực phẩm có đạo đức theo tín ngưỡng Hồi giáo.

Một điều thú vị nữa là, 10 nhà sản xuất thực phẩm Halal hàng đầu lại có nguồn gốc từ các quốc gia không phải Hồi giáo. Các nước như Brazil, Úc, New Zealand, Ấn Độ và Hoa Kỳ là những nhà cung cấp lớn, xuất khẩu lượng đáng kể thịt và sản phẩm được chứng nhận Halal tới 57 quốc gia đa số Hồi giáo.

Ngay cả những tập đoàn toàn cầu như Nestle, Unilever, McDonalds, KFC, Ajinomoto cũng được người Hồi giáo trên khắp thế giới chấp nhận rộng rãi nhờ tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chứng nhận Halal.

Vị thế của Việt Nam trên bản đồ Halal thế giới?

Với vị trí địa lý đắc địa, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng và thích nghi với các yêu cầu đa dạng của hơn 2 tỷ người Hồi giáo toàn cầu và thu hút người tiêu dùng đề cao giá trị đạo đức và tính bền vững. Ngành công nghiệp Halal ở Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ to lớn từ Chính phủ với sự ra đời của Đề án 10 vào năm 2023, cũng như việc thành lập Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia (HALCERT), trực thuộc Trung tâm Chứng nhận Phù hợp (QUACERT), Uỷ ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất là nhận thức và xây dựng thương hiệu. Dù Việt Nam có tới 20 sản phẩm hàng đầu của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) như gạo, hạt điều, gia vị, hải sản... sẵn có, nhưng chúng chưa được xuất khẩu tới tất cả 57 quốc gia Hồi giáo. Hiện nay, chỉ có một vài nhà sản xuất thành công trong việc quảng bá sản phẩm Halal đến các quốc gia như Malaysia, MENA và một vài quốc gia khác, nhưng số lượng này còn rất nhỏ.

Hành trình chinh phục Halal với HALCERT: Bắt đầu từ những thay đổi vi mô

Trước hết, doanh nghiệp cần xác định mức độ phù hợp của ngành nghề với tiêu chuẩn Halal. Đánh giá năng lực hiện tại và khoảng cách cần thu hẹp để đạt sự tuân thủ, từ đó đưa ra quyết định về chi phí, tính khả thi, chất lượng và thời gian thực hiện.

Sau đó, tổ chức cần xây dựng hệ thống quản trị vững chắc bằng cách đánh giá trình độ chuyên môn nhân sự, kiến thức về chính sách. Thành lập Ban Halal nội bộ, phát triển các chương trình đào tạo nội bộ và thu hút nhân tài bên ngoài, nâng cao kiến thức cho nhân viên để ai cũng hiểu đủ và hiểu đúng về Halal.

Thứ ba chính là giai đoạn cốt lõi. Doanh nghiệp cần đánh giá chi tiết máy móc, tài sản hoạt động và cơ sở hạ tầng, xác định các điểm kiểm soát quan trọng trong toàn bộ chuỗi cung ứng- từ nguyên liệu đến nhà cung cấp. Mục tiêu là phát triển sản phẩm tuân thủ Halal, giảm thiểu rủi ro và sẵn sàng cho đánh giá chứng nhận.

Sau khi sản phẩm được chứng nhận, thách thức là đưa chúng đến tay người tiêu dùng. Giai đoạn này tập trung vào việc mang lại giá trị thực sự và tiếp cận thị trường rộng lớn. Doanh nghiệp cần chủ động thiết lập quan hệ đối tác, quan hệ thương mại ngoại giao, và xây dựng thương hiệu mạnh mẽ.

Ngành thực phẩm và thương mại Halal đang không ngừng phát triển và Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc. Chúng ta cần có cách tiếp cận chủ động để khám phá những ý tưởng mới, đổi mới và áp dụng các thực hành tốt nhất phù hợp với nguyên tắc Halal. Với nguồn nông sản phong phú và 300 triệu người Hồi giáo trong khu vực ASEAN đang định hình một tương lai hứa hẹn, Việt Nam đang ở vị thế giao thoa giữa thị trường truyền thống và xu hướng mới.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái tràn lan, dấu chứng nhận Halal không chỉ đơn thuần là biểu tượng tiêu chuẩn chất lượng mà còn là minh chứng cho sự an toàn vượt trội, được đông đảo người tiêu dùng tin tưởng. Bằng cách đón nhận sự đổi mới, ưu tiên các thực hành có đạo đức theo tín ngưỡng Hồi giáo và bền vững, và duy trì tính toàn vẹn của các nguyên tắc Halal, các doanh nghiệp Việt Nam có thể đáp ứng nhu cầu năng động của người tiêu dùng Hồi giáo trên toàn thế giới và phục vụ cả những khách hàng đang tìm kiếm sản phẩm đáng tin cậy.

Ramlan Bin Osman - Hồng Quân

(Trung tâm Chứng nhận Halal Quốc gia)