Khăn giấy ướt nhiễm khuẩn đe dọa an toàn sức khoẻ người tiêu dùng

Hiểm họa âm thầm 

Khăn giấy, giấy vệ sinh và đặc biệt là khăn giấy ướt – những sản phẩm gắn liền với sinh hoạt hằng ngày đang bị đặt trước dấu hỏi lớn về mức độ an toàn. Thực tế, nhiều cuộc kiểm tra cho thấy không ít sản phẩm trên thị trường không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ gây hại trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng.

Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) từng thực hiện kiểm tra ngẫu nhiên các sản phẩm giấy vệ sinh và khăn giấy được bán tại cửa hàng truyền thống cũng như trên các nền tảng thương mại điện tử. Kết quả cho thấy, trong 150 mẫu được kiểm nghiệm, có 36 mẫu bị đánh giá là kém chất lượng, chiếm tỷ lệ 24%. Đáng chú ý, có tới 19 mẫu “thiếu ký, thiếu lượng”, 9 mẫu có tổng số vi khuẩn vượt tiêu chuẩn quốc gia từ 13 lần trở lên.

Theo chương trình “Báo cáo chất lượng hàng tuần” của CCTV, tỷ lệ không đạt chuẩn ở các sản phẩm mua trực tiếp tại cửa hàng là 21,2%, trong khi con số này ở các sản phẩm mua online lên tới 27,1%. Sự chênh lệch này làm dấy lên lo ngại về mức độ an toàn của các sản phẩm giấy vệ sinh và khăn giấy lưu hành trên thị trường.

Không dừng lại ở kết quả kiểm nghiệm, cuộc điều tra còn phơi bày thực trạng đáng báo động tại nhiều cơ sở sản xuất khăn giấy. Nhà xưởng ẩm thấp, bụi bẩn, giấy vụn và rác tái chế chất đống; công nhân làm việc không đồ bảo hộ, không găng tay, khẩu trang. Nguyên liệu sản xuất chủ yếu là giấy phế liệu, vải vụn, gạc cũ, thậm chí đã mốc, thối, bốc mùi nhưng vẫn được đưa vào tái chế.

Để “đánh lừa” thị giác người tiêu dùng, nhiều cơ sở còn cho thêm chất làm trắng huỳnh quang hoặc bột talc công nghiệp nhằm tạo cảm giác giấy trắng, mềm và mịn hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, chính những chất này lại tiềm ẩn rủi ro lớn đối với sức khỏe.

Không chỉ tại châu Á, vấn đề khăn giấy ướt nhiễm khuẩn cũng đang khiến châu Âu lo ngại. Giới chức y tế Anh mới đây đã phát đi cảnh báo sau khi phát hiện ba dòng sản phẩm khăn ướt không cồn bị nhiễm vi khuẩn Burkholderia stabilis – một chủng vi khuẩn có thể gây viêm nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt nguy hiểm với người có hệ miễn dịch yếu.

Theo Cơ quan An ninh Y tế Anh quốc (UKHSA), từ năm 2018 đến nay đã ghi nhận 51 trường hợp nhiễm khuẩn liên quan đến các sản phẩm này, trong đó nhiều bệnh nhân phải nhập viện điều trị. Các nhãn hiệu bị xác định liên quan gồm ValueAid Alcohol Free Cleansing Wipes, Microsafe Moist Wipe Alcohol Free và Steroplast Sterowipe Alcohol Free Cleansing Wipes.

Ngoài ra, một sản phẩm khác là Reliwipe Alcohol Free Cleansing Wipes cũng bị phát hiện nhiễm khuẩn, dù thuộc dòng vi khuẩn khác. Điểm chung của các sản phẩm nói trên là đều không chứa cồn và không được dán nhãn “khử trùng”. Dù đã bị thu hồi khỏi thị trường, giới chức y tế vẫn lo ngại nhiều gia đình còn cất giữ trong tủ thuốc, đặc biệt là trong các bộ sơ cứu cá nhân.

Những lỗ hổng đáng lo ngại

Theo UKHSA, Burkholderia stabilis không phải là mối đe dọa lớn đối với người khỏe mạnh, nhưng với người mắc bệnh nền, người có hệ miễn dịch suy giảm hoặc bệnh nhân tự đặt đường truyền tĩnh mạch tại nhà, vi khuẩn này có thể gây nhiễm trùng máu nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Dù chưa ghi nhận ca tử vong, nguy cơ vẫn không thể xem nhẹ.

Chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng cần đặc biệt cảnh giác với các loại giấy trắng sáng bất thường, “trắng nhói mắt”, bởi đó có thể là dấu hiệu của việc sử dụng hàm lượng lớn chất làm trắng huỳnh quang. Những chất này khó phân hủy, dễ gây kích ứng da khi tiếp xúc lâu dài và có nguy cơ làm tăng rủi ro ung thư.

Nguy cơ sức khỏe từ “khăn giấy độc” không chỉ dừng lại ở kích ứng da. Việc sử dụng sản phẩm nhiễm khuẩn có thể dẫn đến các bệnh đường ruột, bệnh phụ khoa, niệu khoa, thậm chí ảnh hưởng đến hệ thần kinh nếu hóa chất độc hại xâm nhập vào cơ thể trong thời gian dài.

Tại Việt Nam, các chuyên gia y tế cũng liên tục lên tiếng cảnh báo về tình trạng khăn giấy ướt kém chất lượng tràn lan trên thị trường. Bác sĩ Trương Phi Hùng (Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng: “Khăn giấy ướt rất tiện lợi, nhưng trước thực trạng hàng giả, kém chất lượng tràn ngập, hàng triệu người tiêu dùng đang đối mặt với vô số hiểm họa sức khỏe, đặc biệt là trẻ em.

Theo bác sĩ Hùng, khăn ướt kém chất lượng thường chứa nhiều tạp chất, hương liệu không rõ nguồn gốc, dễ gây viêm nhiễm da. Trong khăn ướt thường có parabens và phenoxyl ethanol – hai chất bảo quản được khuyến cáo giới hạn nghiêm ngặt về nồng độ. Nếu vượt ngưỡng cho phép, các chất này có thể làm tăng nguy cơ ung thư, vô sinh và hình thành khối u.

Bổ sung góc nhìn khoa học, TS Lê Thị Hồng Nhan (Đại học Bách Khoa thành phố Hồ Chí Minh) cho biết: “Sự khác nhau của các loại khăn giấy ướt chủ yếu nằm ở tỉ lệ dung dịch tẩm trong khăn. Chỉ nhà sản xuất mới biết hàm lượng này có an toàn hay không. Với các cơ sở làm hàng giả, hàng kém chất lượng trong những gói khăn ướt đó có thể tiềm ẩn cả một ‘ổ bệnh’”.

Các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng cần tỉnh táo lựa chọn sản phẩm, ưu tiên các thương hiệu uy tín, không ham rẻ, kiểm tra kỹ bao bì, nguồn gốc, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Chỉ khi người tiêu dùng nâng cao cảnh giác và cơ quan quản lý siết chặt kiểm soát, hiểm họa từ những chiếc khăn giấy ướt “độc hại” mới có thể được đẩy lùi.

An Dương (T/h)