Mua trả góp quá hạn có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Độc giả Đào Mạnh Long (Vĩnh Bảo, Hải Phòng): Năm 2010, em trai tôi có làm thủ tục vay mua trả góp xe máy của công ty tài chính V. Thời gian trả góp là 12 tháng. Tuy nhiên do điều kiện khó khăn nên 3 tháng sau cùng không trả được nên phải đi làm ăn xa. Số điện thoại trong hồ sơ vay lại lấy số điện thoại của tôi. Rất mong được luật sư tư vấn giải quyết.

Luật sư trả lời:

Căn cứ vào thông tin bạn cung cấp thì hành vi của em trai bạn có thể bị truy cứu theo tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Điều 139 BLHS 

Điều 139. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ  sáu tháng đến ba năm."

Như vậy mức án cao nhất của tội này là 03 năm, chiếu theo quy định tại Khoản 3 Điều 8 BLHS 1999 thì đây là tội phạm ít nghiêm trọng. 

Điều 23. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự

1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

a) Năm năm đối với các tội phạm ít nghiêm trọng;

b) Mười năm đối với các tội phạm nghiêm trọng;

c) Mười lăm năm đối với các tội phạm rất nghiêm trọng;

d)  Hai mươi năm đối với các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này người phạm tội lại phạm tội mới mà Bộ luật quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên một năm tù, thì thời gian đã qua không được tính và thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày phạm tội mới.

Nếu trong thời hạn nói trên, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có lệnh truy nã, thì thời gian trốn tránh không được tính và thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra tự thú hoặc bị bắt giữ."

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp này là 05 năm kể từ ngày tội phạm được thực hiện. Theo như thông tin bạn cung cấp thì tính từ khi em bạn không trả đủ số tiền và đi làm ăn xa thì đã được 05 năm. Như vậy, nếu đã quá 05 năm thì bên Công ty tài chính V không có quyền khởi kiện em bạn ra tòa án hình sự.

Điều 427 BLDS cũng quy định thời hiệu khởi kiện như sau:

Điều 427. Thời hiệu khởi kiện về hợp đồng dân sự    

Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Toà án giải quyết tranh chấp hợp đồng dân sự là hai năm, kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, pháp nhân, các chủ thể khác bị xâm phạm."

Như vậy, trong trường hợp này nếu còn thời hiệu khởi kiện, công ty tài chính có thể đưa đơn ra Toàn án dân sự để xác định nghĩa vụ trả nợ của em trai bạn.

Trong trường hợp của bạn, Việc bạn yêu cầu Công ty Luật P đưa ra giấy ủy quyền của Công ty tài chính V là đúng quy định pháp luật, vì em trai bạn chỉ có nghĩa vụ với công ty tài chính chứ không phải công ty Luật P, nếu họ không đưa ra được giấy ủy quyền thì không có quyền thay Công ty tài chính yêu cầu em trai bạn thực hiện nghĩa vụ của Công ty tài chính.

Luật sư Trịnh Anh Dũng

Văn phòng Luật sư Trịnh