Rau rừng về phố liệu có an toàn?

Cứ rau rừng là sạch?

Hiện tại, trên địa bàn Hà Nội, rau rừng có nguồn gốc từ một số tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang... xuất hiện lác đác tại một số chợ đầu mối hay được bày bán xen kẽ với các loại rau thông thường. Ngoài ra, loại rau này cũng được rao bán khá nhiều qua mạng. Do giá thành vận chuyển cao nên rau rừng thường được bán cho các nhà hàng đặc sản hoặc những khách quen đặt hàng từ trước với giá từ 40 - 50.000đ/kg.  

Rau rừng chưa chắc đã đảm bảo an toàn. Ảnh minh họa

Ông Nguyễn Đình Hùng – chủ một nhà hàng ăn uống ở đường Láng, quận Đống Đa cho biết, trung bình mỗi ngày cửa hàng nhập về gần 30kg rau rừng. Loại rau này có hương vị đặc trưng mà rau trồng quen thuộc ít có được như vị chua, đắng, chát và đặc biệt là rất sạch nên được nhiều vị khách sành ăn lựa chọn.

Theo Radio Vietnam, các loại rau rừng ban đầu khó ăn nhưng khi ăn một vài lần rồi thì quen và thành “ghiền” bởi vị lạ lẫm, đậm đà hơn các loại rau trồng phổ biến khác. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng hiện nay vẫn thường nghĩ rằng rau rừng khá an toàn bởi nó mọc tự nhiên, không qua bàn tay chăm sóc của con người và tuyệt nhiên sẽ không có hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật. Song ít ai biết rằng, do nhu cầu của thị trường khá lớn nên hầu hết các loại rau rừng bày bán trên thị trường đều được người dân đưa về trồng như các loại rau thông thường khác và có sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc kích thích quá trình sinh trưởng của cây để thu lợi nhuận nhanh...

Rau rừng hiện có hai loại: rau người dân lấy trên rừng về trồng trong vườn và rau hái lượm trực tiếp. Tuy vậy, việc phân biệt hai loại rau này là điều không đơn giản. Trong khi đó, những loại rau này chưa được cơ quan nào nghiên cứu, kiểm định về mức độ an toàn nên tiềm ẩn nguy cơ khó lường.

Có thể nói rau rừng ngày càng được ưa chuộng trên thị trường vì những ưu thế của nó. Tuy nhiên, điều này cũng vô hình tạo ra những tác động không tốt dẫn đến sụt giảm chất lượng của các loại rau này.

Hiện nay, nhiều hộ gia đình lợi dụng nhu cầu của thị trường đã lấy giống rau rừng về trồng tự nhiên với quy mô lớn như trồng cải mèo, trồng rau chùm ngây để đem bán và nếu họ trồng với quy mô lớn thì việc sử dụng thuốc kích thích và thuốc trừ sâu là khó tránh. Đặc biệt, trên thị trường hiện nay rau rừng cũng như các loại rau khác được bày bán rất công khai không bị kiểm soát về vấn đề vệ sinh, do đó vấn đề rau rừng sạch cần được cân nhắc lại.

Dễ ngộ độc vì rau rừng

PGS.TS Trần Đáng, nguyên Cục trưởng Cục VSATTP cho biết: Để vận chuyển và bảo quản được lâu thì các tiểu thương có thể phải dùng chất bảo quản nên người tiêu dùng cần cảnh giác. Hiện tượng bị ngộ độc nấm dẫn đến chết người xảy ra mới đây chính là hồi chuông cảnh báo tới người tiêu dùng. Rau rừng ngoài nguy cơ bị lạm dụng bởi các loại hóa chất khi trồng và bảo quản thì nguy cơ người tiêu dùng ăn phải các loại rau rừng có độc, gây dị ứng là rất cao, đặc biệt là nấm và măng rừng. Nếu không biết cách lựa chọn và sơ chế các loại rau này sẽ nguy hiểm cho người ăn.

Ăn rau rừng có thể bị ngộ độc. Ảnh minh họa

Theo Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Khương – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện có trên 100 loại rau rừng có thể dùng làm thực phẩm. Những loại rau này không chỉ là nguồn thực phẩm đơn thuần mà còn có nhiều tác dụng chữa bệnh như cải xoong, rau sắng, rau chùm bao, rau tàu bay, rau mớp, rau bép, rau vẩy ốc, mã đề, rau má, rau ngót… Dù hầu hết các loại rau rừng thu hái tự nhiên, không bị tác động bởi thuốc bảo vệ thực vật nhưng mặt hàng này hiện chưa được quản lý chặt chẽ. Việc sử dụng rau rừng tiềm ẩn không ít rủi ro bởi rau rừng ăn được khá giống với những loại rau dại có độc tố, lại mọc gần nhau. Ngay cả với người dân miền núi, dù rau rừng xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của họ nhưng tình trạng ngộ độc vẫn khó tránh.

Cách đây không lâu, chị Zơ Râm Thị Nhớt (ở xã BHalêê, huyện Tây Giang, Quảng Nam – đang mang thai tháng thứ 7) vào rừng hái rau về nấu canh ăn. Sau khi ăn, chị Nhớt bị ngộ độc, tím tái toàn thân, thở nấc, hôn mê, suy thận cấp.

Trước đó, ở xã Tả Lủng, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang, anh Thò Giống Sính (43 tuổi), ông Thò Chá Tủa (85 tuổi), Thò Mí Lô (9 tuổi), chị Cư Thị Dính (35 tuổi) cũng đã tử vong do ăn phải rau rừng có độc. Gần đây nhất, vào tháng  5-2013, trong giờ ra chơi, một nhóm học sinh tại xã Sơn Vĩ, huyện Mèo Vạc rủ nhau lên rừng ăn lá cây. Sau đó 13 em đều có biểu hiện đau đầu, chóng mặt và buồn nôn. 

Radio Vietnam cũng cho biết thêm, những năm gần đây chưa có trường hợp nào bị tử vong do ăn phải rau rừng, tuy nhiên những hiện tượng bị ảo giác, ngộ độc và nhiều triệu chứng nguy hiểm khác thì không ít. Rau rừng hiện vẫn được bày bán tràn lan trên thị trường, còn người tiêu dùng vẫn vô tư mua về sử dụng mà không hề quan tâm đến những hậu quả có thể mắc phải. Trong khi đó, những loại rau này vẫn chưa được cơ quan nào nghiên cứu, chứng nhận hay kiểm định về độ an toàn nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại. 

Thực tế, phần lớn người dùng sử dụng rau rừng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm như: thấy lạ thì mua về ăn thử hay nghe người khác nói là ăn được nên hái về ăn. Mặc dù bản chất của nó không độc hại, nhưng khi kết hợp với một loại rau hay gia vị nào đó lại sinh ra độc tố. Vì vậy, theo các chuyên gia y tế, trước khi ăn bất kì loại rau rừng nào người dùng cần thận trọng xem xét. Bên cạnh đó rất cần có sự vào cuộc của cơ quan chức năng để nâng cao nhận thức của người dân khi thưởng thức đặc sản rừng.

Linh Nguyễn (Tổng hợp)