Rong biển đạt chất lượng phải đáp ứng yêu cầu nào?

Thu giữ 40.000 gói rong biển không rõ nguồn gốc

Cụ thể, Đội Quản lý thị trường số 5, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh phối hợp với Công an xã Đại Lai tiến hành kiểm tra đột xuất một hộ kinh doanh tại thôn Phương Triện, xã Đại Lai, huyện Gia Bình do ông Phạm Văn Quyết (sinh năm 1985) làm chủ. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện số lượng lớn hàng hóa là rong biển đóng gói sẵn, với tổng cộng 40.000 gói.

Tại thời điểm làm việc, chủ hộ không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ toàn bộ lô hàng. Hộ kinh doanh này cũng không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo quy định. Lực lượng chức năng đã lập biên bản, tạm giữ toàn bộ số hàng vi phạm để tiếp tục xác minh, xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Toàn bộ số rong biển không rõ nguồn gốc bị thu giữ. 

Đại diện Đội Quản lý thị trường số 5 cho biết, việc buôn bán thực phẩm không rõ nguồn gốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là những sản phẩm như rong biển – thường được sử dụng phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, đặc biệt với trẻ em và người ăn chay. Không chỉ vi phạm quy định về nhãn mác, bao bì, việc thiếu kiểm soát chất lượng còn có thể gây ngộ độc thực phẩm, tích tụ chất có hại, ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe.

Theo Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Bắc Ninh, chỉ trong năm 2024 và quý I/2025, toàn tỉnh đã phát hiện gần 2.560 vụ vi phạm, trong đó có 270 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 152 vụ hàng giả và gần 2.140 vụ gian lận thương mại, với tổng giá trị xử lý lên tới gần 480 tỷ đồng.

Những con số này cho thấy tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm an toàn thực phẩm đang diễn biến phức tạp, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng và ý thức cảnh giác từ phía người tiêu dùng.

Rong biển phải đáp ứng yêu cầu gì?

Cũng giống như các sản phẩm hàng hóa khác, khi trồng, chế biến rong biển cần đáp ứng những yêu cầu cần thiết. Theo đó, việc áp dụng trồng và sơ chế rong biển hữu cơ theo TCVN 11041-10:2023 chính là yếu tố mang lại nhiều hiệu quả cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tối đa tác hại tới môi trường.

Theo khoản 3.1 Điều 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11041-10:2023 thì rong biển hữu cơ là rong biển được khai thác tự nhiên hoặc thu hoạch từ quá trình trồng theo phương thức hữu cơ. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu đối với việc khai thác tự nhiên và trồng rong biển theo phương pháp hữu cơ, thu hoạch, sơ chế, bảo quản rong biển hữu cơ.

Theo quy định tại khoản 5.1 Điều 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11041-10:2023 thì tại khu vực trồng rong biển hữu cơ phải thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa ô nhiễm bởi các chất không có nguồn gốc tự nhiên.

Theo đó, thời gian chuyển đổi đối với một đơn vị trồng rong biển là 6 tháng, nếu chu kỳ sản xuất không lớn hơn sáu tháng; một chu kỳ sản xuất, nếu chu kỳ sản xuất đó lớn hơn sáu tháng. Việc sản xuất song song được phép trong một cơ sở, nhưng không thực hiện trong cùng một đơn vị sản xuất. Đơn vị sản xuất phải được tách biệt rõ ràng với các đơn vị nuôi trồng thủy sản khác và khu vực khai thác không phù hợp với tiêu chuẩn này.

Về vật liệu, tiêu chuẩn trên cũng quy định, trường hợp nếu không sẵn có vật liệu nhân giống hữu cơ thì có thể sử dụng vật liệu nhân giống khai thác từ các vùng biển tự nhiên. Nếu không sẵn có vật liệu nhân giống thì có thể sử dụng vật liệu nhân giống được xử lý bằng các chất có nguồn gốc tự nhiên. Không được sử dụng công nghệ ADN tái tổ hợp trên vật liệu nhân giống rong biển.

Trong quá trình trồng rong biển, không được sử dụng các chất cung cấp dinh dưỡng (nitơ, phospho v.v...); chỉ được sử dụng các chất dinh dưỡng có tự nhiên trong môi trường hoặc từ nuôi trồng thủy sản hữu cơ, tốt nhất là ở gần đó như một phần của hệ thống nuôi ghép. Chỉ được kiểm soát sinh vật gây hại bằng cách sử dụng biện pháp kiểm soát môi trường trồng rong biển, biện pháp vật lý, biện pháp sinh học hoặc kết hợp các biện pháp nêu trên.

Tại khu vực trồng rong biển, nếu không thể kiểm soát sinh vật gây hại một cách hiệu quả có thể sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên. Đối với mỗi cơ sở trồng rong biển phải xác định mật độ rong tối đa có thể được kiểm soát mà không gây ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Cơ sở chỉ được nuôi rong biển với mật độ không vượt quá mật độ rong tối đa xác định theo quy định của Tiêu chuẩn này. Tại cơ sở trồng rong biển mới, với sản lượng 20 tấn rong trở lên mỗi năm, phải thực hiện đánh giá tác động môi trường do ảnh hưởng của việc trồng rong.

Chỉ được loại bỏ các sinh vật gây ô nhiễm sinh học bằng các biện pháp vật lý hoặc biện pháp thủ công và đưa ra ngoài khu vực kiểm soát của cơ sở, nếu cần. Dây và các thiết bị khác được sử dụng để trồng rong biển phải được tái sử dụng hoặc tái chế, nếu có thể. Theo đó, việc trồng rong biển hữu cơ phải đáp ứng yêu cầu được quy định tại khoản 5.1 Điều 5 nêu trên.

Yêu cầu đối với việc sơ chế rong biển hữu cơ được quy định tại khoản 5.3 Điều 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11041-10:2023. Trong quá trình sơ chế, chế biến, phải duy trì sự toàn vẹn hữu cơ của sản phẩm. Cơ sở phải có các biện pháp để ngăn ngừa ô nhiễm và ngăn ngừa việc trộn lẫn sản phẩm hữu cơ với sản phẩm không hữu cơ. Việc sơ chế, chế biến rong biển (ví dụ: phân loại, rửa, làm khô, ướp muối v.v...) chỉ được thực hiện bằng biện pháp vật lý hoặc các biện pháp sử dụng chức năng của cơ thể sống; có thể sử dụng nước và muối.

Việc làm sạch thiết bị và phương tiện sơ chế, chế biến; kiểm soát sinh vật gây hại trong quá trình sơ chế, chế biến và việc duy trì, cải thiện chất lượng sản phẩm sơ chế, chế biến chỉ được thực bằng biện pháp vật lý hoặc các biện pháp sử hiện dụng chức năng của cơ thể sống. Tuy nhiên, nếu các biện pháp nêu trên không thể kiểm soát sinh vật gây hại trong quá trình sơ chế, chế biến rong biển thì có thể sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên. Không được sử dụng công nghệ chiếu xạ để kiểm soát sinh vật gây hại, vệ sinh và bảo quản sản phẩm rong biển.

 An Nguyên