Sự cần thiết ban hành quy chuẩn kỹ thuật về dầu thực vật tinh luyện

Dầu thực vật tinh luyện là sản phẩm thiết yếu trong khẩu phần ăn hằng ngày và công nghiệp chế biến thực phẩm, được tiêu thụ rộng rãi ở Việt Nam và toàn cầu. Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ ngày càng gia tăng, việc thiết lập Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nhằm kiểm soát chất lượng và an toàn sản phẩm là hết sức cần thiết. Nếu thiếu kiểm soát, dầu dễ bị ôi khét, giảm giá trị dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng.

Với khí hậu nóng ẩm đặc trưng của Việt Nam tạo điều kiện cho các vi sinh vật, nấm mốc và Aflatoxin phát triển trong nguyên liệu nông sản, làm gia tăng nguy cơ nhiễm vi sinh và độc tố vi nấm trong dầu thành phẩm. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia với các chỉ tiêu giới hạn Aflatoxin không chỉ giúp phòng ngừa ngộ độc, ung thư gan và bệnh mãn tính mà còn đặc biệt bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em, người cao tuổi và người suy giảm miễn dịch.

 Ảnh minh hoạ.

Đồng thời, đây là động lực để doanh nghiệp kiểm soát nguyên liệu, đầu tư công nghệ tinh luyện hiện đại, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường xuất khẩu như: EU, Mỹ, Nhật Bản.... Ngoài ra, tình trạng ô nhiễm môi trường đất, nước và việc sử dụng thiết bị chế biến cũ làm gia tăng nguy cơ nhiễm kim loại nặng vào dầu.

Do đó, việc thiết lập giới hạn kim loại nặng trong dầu tinh luyện là cần thiết để ngăn ngừa phơi nhiễm lâu dài, hạn chế nguy cơ ngộ độc thần kinh, ung thư và bảo vệ sự phát triển trẻ nhỏ. Các nghiên cứu quốc tế (EU, EFSA) cũng chỉ ra rằng công nghệ tinh luyện hiện đại có thể kiểm soát các chất ô nhiễm phát sinh trong quá trình chế biến như 3-MCPD, GE, PAHs ở mức an toàn.

Tại Việt Nam, nhiều nhà máy lớn đã trang bị công nghệ khử mùi chân không đa tầng, hấp thụ than hoạt tính hiện đại, đủ khả năng đáp ứng các giới hạn kỹ thuật ngang bằng quốc tế. Việc bổ sung các chỉ tiêu này không chỉ giúp thu hẹp khoảng trống pháp lý hiện nay mà còn đảm bảo dầu tinh luyện an toàn, không chứa chất gây ung thư vượt ngưỡng, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế của EU và Codex.

Bên cạnh đó, quy định giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MRLs) trong dầu tinh luyện cũng là yêu cầu cấp bách. Trong thực tế đã có nhiều trường hợp phát hiện dư lượng vượt ngưỡng gây lo ngại trong xã hội. Việc thiết lập MRLs thống nhất giúp giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm tích lũy, định hướng sản xuất theo thực hành nông nghiệp tốt (GAP) và công nghệ tinh luyện tiên tiến, đồng thời cải thiện khả năng xuất khẩu ra các thị trường khắt khe.

Như vậy, việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về dầu thực vật tinh luyện vừa đáp ứng yêu cầu bảo vệ sức khỏe cộng đồng, vừa tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho quản lý nhà nước, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, mở rộng thị trường và hội nhập quốc tế.

Hà My