Sử dụng thuốc xịt mũi chứa steroid ít bị nhiễm Covid-19 nghiêm trọng

Báo Thanh Niên dẫn nguồn tin từ Daily Mail cho biết, những bệnh nhân sử dụng thuốc xịt mũi chứa steroid cũng giảm 23% khả năng phải nằm trong phòng chăm sóc đặc biệt và 24% nguy cơ tử vong do Covid-19.

Cụ thể, trong quá trình nghiên cứu về Covid-19 trong một năm rưỡi qua, nhiều nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một thụ thể protein gọi là ACE2 đặc biệt quan trọng. Thụ thể này có trong nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể con người, từ bên trong mũi đến sâu trong hệ tiêu hóa. Khi virus corona gặp thụ thể ACE2 này, nó sẽ liên kết với đoạn protein này và sử dụng thụ thể này làm cầu nối để xâm nhập vào tế bào.

Một số nghiên cứu đã gợi ý rằng các thụ thể ACE2 trong mũi đặc biệt quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển của virus corona đến các bộ phận khác của cơ thể.

Bệnh nhân Covid-19 nếu có nhiều hoạt động của thụ thể ACE2 trong mũi hơn, có thể tăng mức độ nghiêm trọng của nhiễm Covid-19, theo Daily Mail.

Tiến sĩ Ronald Strauss, một nhà dị ứng học và nhà miễn dịch học ở phòng khám nổi tiếng Cleveland Clinic (Mỹ), đã nhận thấy mối liên quan này. Ông tự hỏi liệu các loại thuốc steroid ngăn chặn hoạt động của ACE2 trong mũi có giúp bảo vệ bệnh nhân chống lại Covid-19 nghiêm trọng hay không.

Tiến sĩ Strauss và nhóm nghiên cứu đã sử dụng hồ sơ bệnh nhân từ cơ sở dữ liệu của phòng khám Cleveland để so sánh mức độ bệnh của Covid-19 giữa những bệnh nhân đã sử dụng và không sử dụng steroid xịt vào mũi. Nghiên cứu bao gồm tổng cộng 72.000 bệnh nhân dương tính với Covid-19 từ tháng 4/2020 đến tháng 3/2021. Trong số những bệnh nhân này, có khoảng 10.000 người đã được kê đơn thuốc xịt steroid vào mũi trước khi nhiễm Covid-19.

Các nhà nghiên cứu đã so khớp những bệnh nhân sử dụng thuốc xịt mũi với những người không sử dụng thuốc, dựa trên độ tuổi, giới tính, chủng tộc, dân tộc và một số bệnh gây ra nguy cơ mắc Covid-19.

Sau khi so sánh những bệnh nhân đã sử dụng và không sử dụng thuốc xịt mũi steroid thông qua nhiều phân tích khác nhau, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy những bệnh nhân sử dụng thuốc xịt mũi, có nguy cơ nhập viện do nhiễm Covid-19, nguy cơ cần phải chăm sóc đặc biệt và tử vong thấp hơn.

Cụ thể, kết quả cho thấy, những bệnh nhân sử dụng thuốc xịt mũi chứa steroid để chữa dị ứng hoặc hen suyễn, đã giảm 22% nguy cơ phải nhập viện do Covid-19, giảm 23% khả năng phải nằm phòng chăm sóc đặc biệt và 24% nguy cơ tử vong do Covid-19, theo Daily Mail Điều này cho thấy rằng những người này ít có nguy cơ nhiễm Covid-19 nặng.

Các phát hiện đã xác nhận giả thuyết của tiến sĩ Strauss là đúng. Thuốc xịt steroid ở mũi có thể ngăn chặn hoạt động của thụ thể ACE2 trong mũi của bệnh nhân, ngăn không cho virus corona tiếp cận sâu hơn vào cơ thể.

Tiến sĩ Joe Zein, nhà nghiên cứu về bệnh phổi tại phòng khám Cleveland Clinic và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy tầm quan trọng của mũi đối với nhiễm Covid-19”.

Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về việc các thụ thể protein trong mũi có thể liên quan đến mức độ nghiêm trọng của bệnh và gợi ý rằng thuốc xịt mũi có thể là một phương pháp điều trị Covid-19 tiềm năng, ông Joe Zein nói thêm.

Cần nghiên cứu thêm để kiểm tra mối liên quan giữa các thụ thể ACE2, sự nhân lên của virus corona và các khía cạnh khác của Covid-19. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn tin tưởng rằng, nghiên cứu sâu hơn sẽ khẳng định thuốc xịt steroid ở mũi có thể được sử dụng để điều trị Covid-19. Những loại thuốc này có giá thành thấp và có thể dễ dàng mua không cần kê đơn ở mọi nơi.

Tiến sĩ Strauss nói: “Những phát hiện của chúng tôi đặc biệt có ý nghĩa, vì giúp giảm số ca nhập viện, giảm số trường hợp cần phải chăm sóc đặc biệt và giảm tỷ lệ tử vong do Covid-19”.

Trước đó, các nhà khoa học Anh đã phát triển một loại thuốc xịt mũi giúp giảm đáng kể khả năng mắc Covid-19. Hai lần xịt loại thuốc này vào lỗ mũi sẽ có tác dụng bảo vệ người dùng trong 8 giờ.

Các tác giả ở Đại học Y khoa Washington (Mỹ) đã nghiên cứu tác dụng của rửa mũi bằng nước muối sinh lý và các biện pháp điều trị hỗ trợ đối với các bệnh viêm đường hô hấp trên do vi rút. Vi rút gây rối loạn chức năng các lông chuyển và tạo chất nhầy do phản ứng viêm.

Nước rửa mũi có tác dụng phá vỡ về mặt vật lý lớp bề mặt nhớt, loại bỏ chất nhầy và các chất dạng hạt; đồng thời gia tăng sự hydrat hóa của lớp nước ở sâu, do đó cải thiện tần số đập của lớp lông chuyển và giảm các chất trung gian gây viêm tại chỗ. Những tác dụng này có lợi với bệnh nhân bị nhiễm trùng đường hô hấp do vi rút. Độ trương lực tốt nhất của nước muối rửa mũi cũng như lợi ích của việc thêm steroid vào nước muối vẫn chưa rõ ràng. Betadine và các dẫn xuất iốt khác đã được chứng minh là làm giảm mức coronavirus trong ống nghiệm, nhưng vẫn chưa rõ chúng có thể làm giảm sự lây truyền virus trong cơ thể sống hay không.

Nguy cơ tiềm ẩn khi rửa mũi cũng nên được tính đến, bao gồm khả năng việc rửa mũi có thể làm tăng sự phát tán của vi rút và chai xịt rửa mũi có thể là vật trung gian truyền bệnh.

Lưu ý, bệnh nhân nên thực hành rửa tay thường xuyên, khử trùng các bề mặt xung quanh và chai xịt rửa mũi để ngăn ngừa nhiễm trùng về sau. Do tính an toàn của các liệu pháp này, nên khuyến khích việc rửa mũi bằng nước muối ưu trương cho bệnh nhân và nhân viên y tế. Đối với những bệnh nhân bị viêm mũi xoang mạn tính, nên tiếp tục sử dụng xịt steroid.

Theo Tiến sĩ David King của Đại học Queensland (Úc), lợi ích của rửa mũi bằng nước muối sinh lý trong việc ngăn ngừa và điều trị COVID-19 vẫn chưa được xác định, nhưng việc sử dụng rất đáng cân nhắc vì nó an toàn, rẻ tiền và đã chứng minh được lợi ích trong việc điều trị viêm mũi do vi rút và dị ứng.

Rửa mũi giúp giảm nguy cơ và thời gian nhiễm trùng. Tuy nhiên, cần có các biện pháp kiểm soát rộng hơn bao gồm các can thiệp về hành vi và thuốc. Không có chống chỉ định đáng kể nào đối với việc xịt nước muối sinh lý, nhưng những tác dụng phụ nhỏ, đặc biệt là cảm giác nóng và châm chích ở mũi, có thể làm hạn chế việc sử dụng ở một số người.

Tiến sĩ Rakesh K. Chandra thuộc Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (Mỹ), quyết định sử dụng nước muối rửa mũi trong điều trị viêm mũi xoang mạn tính và bệnh nhân mắc Covid-19 nên dựa trên sự cân nhắc giữa nguy cơ và tác hại. Với các biện pháp phòng ngừa thích hợp (nước cất, làm sạch chai xịt rửa mũi và các bề mặt xung quanh), việc rửa mũi mang lại hiệu quả điều trị mà ít gây rủi ro.

Về mặt giả thuyết, súc miệng bằng i-ốt có thể làm giảm nguy cơ lây lan vi rút vì bất kỳ giọt nhỏ nào cũng có i-ốt. Dung dịch xà phòng loãng có thể có vai trò đối với chất hoạt động bề mặt do làm phá vỡ lớp vỏ protein của vi rút. Rửa mũi có thể làm giảm các triệu chứng và giảm sự lây truyền SARS-CoV-2 ở bệnh nhân mắc Covid-19.

An Dương (T/h)