Tăng năng suất – nâng chất lượng: Hướng đi sống còn cho doanh nghiệp ngành nhựa

Ngành nhựa Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ với hơn 4.000 doanh nghiệp hoạt động, kim ngạch xuất khẩu đạt gần 10 tỷ USD. Từ chỗ chủ yếu phục vụ thị trường nội địa, hiện nay nhiều doanh nghiệp đã vươn ra quốc tế, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, thành tựu hiện tại cũng đi kèm nhiều thách thức, đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi mạnh mẽ về tư duy sản xuất, trong đó trọng tâm là cải thiện năng suất và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Năng suất và chất lượng không còn là hai mục tiêu tách biệt, mà phải được xem là hai trụ cột song hành, tương hỗ trong chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Nâng cao năng suất giúp tăng hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và đáp ứng nhu cầu thị trường nhanh hơn. Trong khi đó, chất lượng là yếu tố sống còn để giữ chân khách hàng, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu và xây dựng uy tín thương hiệu. Nếu chỉ chú trọng sản xuất nhiều mà bỏ qua chất lượng, doanh nghiệp có thể đối mặt với tình trạng hàng lỗi, khiếu nại và mất thị trường. Ngược lại, nếu chỉ tập trung vào chất lượng mà năng suất thấp, chi phí cao, doanh nghiệp khó cạnh tranh về giá.

Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp ngành nhựa Việt Nam đang gặp khó khăn trong việc cân bằng hai yếu tố này. Một phần nguyên nhân đến từ việc sử dụng công nghệ cũ, quy trình sản xuất thủ công hoặc thiếu tự động hóa. Một số doanh nghiệp chưa đầu tư đúng mức vào hệ thống quản lý chất lượng, dẫn đến sản phẩm không ổn định, tỷ lệ lỗi cao, ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và lợi nhuận. Bên cạnh đó, sự phụ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu khiến chi phí sản xuất bị đội lên, trong khi giá bán phải cạnh tranh gay gắt với hàng ngoại.

Với ngành nhựa, việc áp dụng công nghệ mới, tối ưu quy trình sản xuất, nâng cao hệ thống quản lý chất lượng, sử dụng nguyên liệu tái chế và phát triển nhân lực là những trụ cột then chốt.

Để giải quyết bài toán năng suất – chất lượng, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng các giải pháp như đầu tư máy móc hiện đại, cải tiến quy trình sản xuất theo mô hình Lean, 5S, Kaizen hay áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001, ISO 14001. Một số doanh nghiệp chuyển sang sử dụng nguyên liệu tái chế, phát triển sản phẩm thân thiện môi trường để vừa tiết kiệm chi phí, vừa nâng cao giá trị sản phẩm. Những bước đi này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng năng suất mà còn tạo lợi thế về chất lượng và sự khác biệt trên thị trường.

Ngoài công nghệ và quy trình, yếu tố con người cũng đóng vai trò quan trọng. Nhân lực ngành nhựa cần được đào tạo bài bản về kỹ thuật sản xuất, kiểm soát chất lượng và tư duy cải tiến liên tục. Doanh nghiệp nên xây dựng văn hóa cải tiến nội bộ, khuyến khích người lao động đóng góp ý tưởng nâng cao hiệu quả và chất lượng trong từng công đoạn. Chính sự tham gia của người lao động vào quá trình cải tiến sẽ giúp doanh nghiệp phát hiện sớm các điểm nghẽn và xử lý kịp thời.

Một hướng đi đang được nhiều doanh nghiệp ngành nhựa quan tâm là phát triển theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Thay vì sản xuất – tiêu dùng – thải bỏ, mô hình này hướng tới việc tái sử dụng, tái chế và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu. Việc ứng dụng nguyên liệu tái chế không chỉ góp phần giảm chi phí nhập khẩu mà còn giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường từ thị trường xuất khẩu, đặc biệt là châu Âu và Mỹ. Điều này thể hiện một cách tiếp cận nâng cao năng suất – chất lượng theo hướng bền vững.

Trong bối cảnh hiện nay, năng suất không chỉ là sản lượng trên mỗi giờ làm việc, mà còn là hiệu quả tổng thể của cả hệ thống sản xuất. Tương tự, chất lượng không chỉ là độ bền của sản phẩm, mà còn là mức độ đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, sự hài lòng của khách hàng và ảnh hưởng tới môi trường. Do đó, nâng cao năng suất chất lượng không chỉ dừng lại ở việc tăng tốc độ máy móc hay siết chặt kiểm tra đầu ra, mà phải là chiến lược tổng thể từ thiết kế sản phẩm, lựa chọn nguyên vật liệu, tổ chức sản xuất đến phân phối và chăm sóc khách hàng.

Với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ cả thị trường nội địa lẫn quốc tế, doanh nghiệp ngành nhựa Việt Nam không còn nhiều thời gian để chần chừ. Những đơn vị nào sớm đầu tư bài bản vào năng suất chất lượng sẽ có cơ hội dẫn đầu, trong khi đơn vị chậm thích nghi sẽ bị đào thải khỏi cuộc chơi. Năng suất chất lượng không chỉ là khẩu hiệu, mà phải trở thành tiêu chí đánh giá hàng đầu trong mọi quyết định sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp.

Nam Dương