TCVN 14260:2024 quy định việc phân loại và ghi nhãn gỗ biến tính

Gỗ biến tính ngày càng trở thành vật liệu ưa chuộng trong xây dựng, nội thất và các ứng dụng ngoài trời nhờ khả năng vượt trội so với gỗ tự nhiên thông thường. Quá trình biến tính giúp cải thiện đáng kể độ bền cơ học, chống cong vênh, co ngót, mở rộng tuổi thọ sản phẩm và nâng cao khả năng chống mục, mối mọt.

Một số phương pháp còn giúp gỗ kháng cháy, chống ẩm và chịu được các tác động của thời tiết, môi trường hóa chất hay điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt, khiến gỗ biến tính trở thành lựa chọn lý tưởng cho các công trình lâu dài, từ nhà ở, cầu thang, sàn, đến các kết cấu ngoài trời và đồ nội thất cao cấp.

Tuy nhiên, thị trường gỗ biến tính hiện nay khá đa dạng, với nhiều phương pháp xử lý khác nhau như ngâm tẩm hóa chất, xử lý nhiệt, acetyl hóa, nén ép hay các phương pháp kết hợp. Mỗi phương pháp mang lại những đặc tính kỹ thuật riêng, ví dụ gỗ acetyl nổi bật về khả năng ổn định kích thước, trong khi gỗ xử lý nhiệt tăng khả năng chống mục nhưng có thể giảm độ cứng. Điều này tạo ra sự phong phú về sản phẩm, nhưng đồng thời cũng gây khó khăn cho người tiêu dùng và các nhà thầu khi lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu thực tế.

Gỗ biến tính nên được phân loại và ghi nhãn tuân theo tiêu chuẩn để đảm bảo chất lượng. Ảnh minh họa

Việc thiếu kiến thức chuyên môn hoặc thông tin minh bạch về loại gỗ, phương pháp biến tính và tính năng kỹ thuật có thể dẫn đến việc mua nhầm sản phẩm không đáp ứng yêu cầu về độ bền, an toàn hay tuổi thọ, tiềm ẩn rủi ro cho công trình và người sử dụng. Vì vậy, việc phân loại rõ ràng và ghi nhãn đầy đủ các thông số kỹ thuật là yếu tố then chốt để người tiêu dùng, nhà thiết kế và doanh nghiệp có thể đánh giá đúng chất lượng gỗ biến tính, từ đó lựa chọn sản phẩm phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh tế và an toàn lâu dài.

Trước thực trạng đó, tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14260:2024 ra đời nhằm hướng dẫn phân loại và ghi nhãn gỗ biến tính, từ đó tạo thuận lợi cho sản xuất, thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các sản phẩm gỗ đã qua biến tính bằng phương pháp hóa học, vật lý, sinh học hoặc các phương pháp kết hợp khác. Mục tiêu là xây dựng một hệ thống nhận diện chung, giúp định danh rõ từng loại gỗ biến tính dựa trên phương pháp xử lý, tính năng sản phẩm và môi trường sử dụng. Việc ban hành tiêu chuẩn không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp trong sản xuất, đăng ký sản phẩm và thương mại hóa, mà còn giúp người sử dụng dễ dàng hiểu rõ tính năng và lựa chọn sản phẩm phù hợp.

TCVN 14260:2024 phân loại gỗ biến tính dựa trên nhiều tiêu chí. Theo phương pháp biến tính, gỗ có thể được xử lý bằng ngâm tẩm hóa chất, xử lý nhiệt, nén ép, xử lý acetyl, chống mục hoặc chống cháy. Phân loại theo loại sản phẩm giúp nhận diện gỗ biến tính bằng nhựa, gỗ chống mục, gỗ chậm cháy, gỗ biến tính nhiệt, gỗ nén ép, gỗ acetyl và các dạng khác. Ngoài ra, tiêu chuẩn còn phân loại gỗ dựa trên môi trường sử dụng như nội thất, ngoại thất hay các điều kiện khí hậu, hóa học đặc thù. Việc phân loại chi tiết này giúp xác định đúng tính năng và ứng dụng, tránh nhầm lẫn và lựa chọn sai sản phẩm.

Một điểm quan trọng của tiêu chuẩn là quy định chi tiết về ghi nhãn sản phẩm. Mỗi tấm gỗ biến tính, kiện hàng phải được gắn nhãn đầy đủ, gồm thông tin doanh nghiệp sản xuất, loại hình sản phẩm, tên gỗ bằng tiếng Việt và tên khoa học, tính năng kỹ thuật và môi trường sử dụng. Thông tin về tính năng sản phẩm có thể bao gồm độ bền, độ ẩm thăng bằng, cấp độ chống mục, cấp độ chống cháy… Nhãn cũng phải thể hiện thông số quan trọng tùy từng loại gỗ, ví dụ gỗ biến tính bằng nhựa phải nêu khối lượng riêng và hàm lượng formaldehyde; gỗ chậm cháy cần ghi rõ cấp độ chống cháy; gỗ biến tính nhiệt cần nêu độ ẩm thăng bằng và khả năng chống mục nếu sử dụng ngoài trời.

Việc ghi nhãn rõ ràng giúp người mua so sánh, đánh giá và lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu thực tế. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để cơ quan quản lý dễ dàng kiểm tra, giám sát và xử lý các trường hợp vi phạm, nâng cao tính minh bạch trên thị trường. Tiêu chuẩn cũng giúp doanh nghiệp xây dựng hồ sơ sản phẩm, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật khi xuất khẩu và tăng uy tín thương hiệu.

TCVN 14260:2024 mang lại lợi ích lớn cho thị trường gỗ biến tính, giúp minh bạch thông tin, nâng cao chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm. Phân loại chi tiết và ghi nhãn đầy đủ không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, thương mại và xuất khẩu. Sự minh bạch này đồng thời góp phần loại bỏ các sản phẩm thiếu thông tin hoặc kém chất lượng, từ đó thúc đẩy thị trường gỗ biến tính phát triển bền vững.

Tiêu chuẩn còn hỗ trợ người dùng cuối, từ nhà thầu xây dựng, kiến trúc sư đến hộ gia đình, dễ dàng lựa chọn sản phẩm gỗ biến tính phù hợp với môi trường và mục đích sử dụng. Việc nắm rõ loại gỗ, phương pháp biến tính, tính năng kỹ thuật và điều kiện sử dụng giúp giảm rủi ro trong thi công, nâng cao tuổi thọ công trình và bảo đảm an toàn cho người sử dụng.

An Dương