Thúc đẩy thị trường tín dụng phát triển ổn định, hiệu quả và bền vững

Kênh cung ứng vốn, công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô

Tại Diễn đàn "Thị trường tín dụng và những vấn đề kinh tế vĩ mô" diễn ra ngày 24/12/2025, Tiến sĩ Võ Trí Thành- Viện trưởng Viện Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh khẳng định, trong bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực biến động khó lường, thị trường tín dụng tiếp tục giữ vai trò đặc biệt quan trọng, vừa là kênh cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế, vừa là công cụ điều tiết mang tính chiến lược trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô.

Thực tiễn những năm gần đây cho thấy, tín dụng đã góp phần quan trọng vào quá trình phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, cùng với những đóng góp tích cực, quá trình mở rộng tín dụng cũng đặt ra nhiều thách thức liên quan đến hiệu quả phân bổ vốn, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp, cũng như yêu cầu kiểm soát rủi ro và duy trì ổn định hệ thống tài chính trong bối cảnh chính sách điều hành đang có những điều chỉnh đáng kể.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực- Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ chỉ ra mô hình phát triển thay thế cho mô hình tăng trưởng thường dùng, theo đó, bao gồm tăng trưởng nhanh, bền vững, bao trùm, kết hợp cả ba yếu tố: Investment (Đầu tư)-Infusion (Bơm vốn)-Innovation (Đổi mới sáng tạo) để đạt mục tiêu đề ra.

Theo Tiến sĩ Lực, không đủ cơ sở để khẳng định tăng trưởng tín dụng cần gấp đôi tăng trưởng GDP. Các nghiên cứu cho thấy, tín dụng tăng cao trong bối cảnh lạm phát quá cao (>7%) sẽ ít phát huy tác dụng cho thúc đẩy tăng trưởng. Vì thế, cần tập trung bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, xác định sự quan trọng của cơ cấu tín dụng hợp lý cũng như cơ cấu đầu tư hợp lý, Hiện nay 80% đầu tư công hiện nay dành cho hạ tầng giao thông, 15% dành cho y tế và giáo dục, 0,5% dành cho khoa học công nghệ và 4,5% dành cho các lĩnh vực khác. “Vì lẽ đó, nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng tăng trưởng là cấp thiết”- Tiến sĩ Lực khuyến nghị.

Tiến sĩ Lực kiến nghị, cần đẩy nhanh hoàn thiện cải cách thể chế hệ thống tài chính, ban hành khung pháp lý cho các mô hình mới, vấn đề mới (như tài chính xanh, tiền kỹ thuật số, Trung tâm tài chính quốc tế, thị trường carbon…; Phát triển thị trường tài chính cân bằng, tập trung phát triển thị trường vốn, thị trường phái sinh tài chính; đa dạng hóa các định chế tài chính (cho thuê tài chính, quỹ đầu tư, quỹ hưu trí...); sớm vận hành thí điểm thị trường carbon; trung tâm tài chính quốc tế, thị trường tài sản mã hóa; quyết tâm nâng hạng thị trường chứng khoán theo kế hoạch, lộ trình... để giảm áp lực lên tín dụng ngân hàng, giảm rủi ro và phát triển bền vững;

Phát triển kinh tế-xã hội ổn định vĩ mô, tăng niềm tin, đa dạng hóa các kênh đầu tư và cải thiện thực chất môi trường đầu tư-kinh doanh nhằm huy động nguồn lực từ dân, tổ chức; Giảm bớt các công cụ hành chính, tuân thủ nguyên tắc thị trường nhiều hơn; Nâng cao năng lực quản lý, giám sát hệ thống tài chính, quan tâm hơn đến rủi ro hệ thống, rủi ro chéo, an toàn vốn và áp dụng nhiều hơn các thông lệ tốt, các chuẩn mực quốc tế;

Đẩy nhanh tháo gỡ những dự án bị tồn đọng, vướng mắc kéo dài nhằm khơi thông nguồn lực; Chuẩn hóa, nâng cao hiệu quả phối hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, xây dựng Khung chính sách tài chính-tiền tệ quốc gia; Sớm thành lập Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh, các quỹ đầu tư mạo hiểm, Quỹ Đổi mới sáng tạo... để hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh-số, phát triển kinh tế tuần hoàn…- Tiến sỹ Lực nêu rõ.

Thúc đẩy thị trường tín dụng phát triển bền vững

Có thể thấy, Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn trong huy động nguồn tài lực. Tuy nhiên, quá trình này vẫn còn nhiều điểm nghẽn, rào cản liên quan đến tính mất cân đối (hơn 50% vốn đến từ lĩnh vực ngân hàng; thể chế, quy trình-thủ tục, thị trường-sản phẩm-kênh đầu tư và quản lý rủi ro... Do đó, cần có Chiến lược tổng thể về huy động, phân bổ và sử dụng nguồn tài lực; gắn với tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng tăng trưởng. Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực, việc cải cách khu vực thị trường tài chính là cấp thiết.

TS. Lê Xuân Sang- Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới (VASS) cũng phân tích bức tranh thị trường tín dụng Việt Nam trong mối liên hệ với mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững. Theo TS Sang, dù tín dụng/GDP tăng mạnh trong nhiều năm, hiệu quả sử dụng vốn chưa tương xứng, một phần do dòng vốn còn chảy vào các lĩnh vực kém hiệu quả.

Từ kinh nghiệm quốc tế, TS. Lê Xuân Sang cho rằng tăng trưởng tín dụng cần đi đôi với kiểm soát rủi ro và nâng cao hiệu quả phân bổ vốn; ưu tiên phát triển thị trường vốn, đa dạng hóa kênh huy động và tập trung tín dụng cho các lĩnh vực có lợi thế như năng lượng tái tạo, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh.

Cũng tại diễn đàn, Tiến sĩ Phạm Xuân Hòe, Tổng thư ký Hiệp hội cho thuê tài chính Việt Nam; ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội ngân hàng Việt Nam; Tiến sĩ Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế cao cấp đã cùng nhau trao đổi về tín dụng xanh, rủi ro quản trị trong điều chỉnh cơ chế tín dụng, vai trò của tín dụng trong thúc đẩy tăng trưởng.

Đồng thời, làm rõ mối quan hệ giữa điều hành chính sách tín dụng và ổn định kinh tế vĩ mô, phân tích vai trò của tín dụng trong thúc đẩy tăng trưởng, hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân và các lĩnh vực ưu tiên; đồng thời thảo luận tác động của chính sách lãi suất, những điều chỉnh trong cơ chế tín dụng và các rủi ro tiềm ẩn đối với hệ thống ngân hàng, thị trường tài chính trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng nhanh.

Thông qua việc cập nhật xu hướng chính sách và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn. Diễn đàn hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp rà soát chiến lược vốn, nâng cao năng lực quản trị tài chính và tăng cường khả năng tiếp cận các nguồn lực tín dụng phù hợp; làm rõ thêm những luận cứ thực tiễn phục vụ quá trình rà soát và hoàn thiện chính sách tín dụng, góp phần thúc đẩy thị trường tín dụng phát triển theo hướng ổn định, hiệu quả và bền vững trong giai đoạn tới.

Lê Kim Liên