Tiêu chuẩn chất lượng - ‘bệ phóng’ cho sản phẩm vùng cao

Tham dự chương trình có TS. Trần Hậu Ngọc – Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia; Ông Phạm Lê Cường – Phó Chánh Văn phòng Ủy ban; Bà Nguyễn Thị Thu Phương - Phó Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 4 (QUATEST 4);

Ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở KH&CN Tuyên Quang; Ông Phan Tiến Dũng - Phó Trưởng phòng Quản lý Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Sở KH&CN Tuyên Quang); Ông Phạm Đăng An - Giám đốc Văn phòng Carbon - Phó Tổng Giám đốc Vũ Phong Energy Group;… cùng đại biểu đến từ các Sở KH&CN, các viện, trường, doanh nghiệp, tổ chức năng suất chất lượng liên quan.

TS. Trần Hậu Ngọc - Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia. (Ảnh: Ngọc Xen)

Phát biểu khai mạc chương trình, TS. Trần Hậu Ngọc khẳng định, phát triển sản phẩm vùng cao dựa trên nền tảng tiêu chuẩn đo lường chất lượng là chủ đề có ý nghĩa thiết thực, đặc biệt đối với các địa phương miền núi như Tuyên Quang - nơi hội tụ nhiều tiềm năng về nông nghiệp, dược liệu, khoáng sản và du lịch, nhưng cũng đang đối mặt với không ít khó khăn về hạ tầng, công nghệ và năng suất lao động.

Theo TS. Ngọc, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được thông qua tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV ngày 18/6/2025, thể chế hóa kịp thời chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, hội nhập và chuyển đổi số. Luật có 3 điểm mới cũng chính là 3 điểm nhằm thay đổi căn bản phương thức quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Thứ nhất, Luật thể hiện bước chuyển căn bản từ quản lý hành chính sang quản lý rủi ro: Quản lý theo rủi ro, tăng hậu kiểm, giảm tiền kiểm. Luật chuyển đổi từ cách phân nhóm hành chính sang phương pháp phân loại sản phẩm theo rủi ro thấp – trung bình – cao, dựa trên tiêu chí ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường, khả năng kiểm soát chuỗi cung ứng và cảnh báo quốc tế.

Điểm mới thứ hai là chuyển từ phương thức tiền kiểm sang hậu kiểm dựa trên dữ liệu và công nghệ: Thiết lập hạ tầng quản lý chất lượng hiện đại, số hóa và kết nối. Lần đầu tiên, Luật quy định đầy đủ về Hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI) với 5 thành tố cốt lõi: tiêu chuẩn – đo lường – đánh giá sự phù hợp – công nhận – giám sát thị trường.

Điểm mới thứ ba là chuyển từ cơ chế khuyến khích sang cơ chế ràng buộc trách nhiệm, minh bạch và có chế tài xử lý nghiêm. Điều này được thể hiện ở 2 vấn đề: Đầu tiên là tăng quyền giám sát cho các tổ chức xã hội. Các tổ chức xã hội, nghề nghiệp không chỉ được giám sát chính sách, hỗ trợ các hoạt động tăng cường phản ánh, tra cứu thông tin. Đồng thời, các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng còn được phép thử nghiệm, khảo sát và cảnh báo chất lượng sản phẩm hàng hóa.

“Trong bối cảnh đất nước đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, việc áp dụng tiêu chuẩn và công cụ cải tiến năng suất chất lượng không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm địa phương. Các sản phẩm vùng cao nếu được sản xuất theo tiêu chuẩn, kiểm soát chất lượng gắn với truy xuất nguồn gốc sẽ có cơ hội vươn xa hơn, chinh phục thị trường trong và ngoài nước”, TS. Trần Hậu Ngọc nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tuyên Quang. (Ảnh: Ngọc Xen)

Tại chương trình, ông Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tuyên Quang nhận định, khu vực miền núi phía Bắc là vùng đất giàu tiềm năng, với tài nguyên thiên nhiên phong phú, sản vật đặc hữu, văn hóa đa dạng và con người cần cù sáng tạo. Tuy nhiên, nơi đây đang đối diện nhiều thách thức: điều kiện địa lý phức tạp, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, hạn chế về hạ tầng và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trong bối cảnh đó, việc thúc đẩy phong trào năng suất chất lượng - thông qua chuẩn hóa quy trình, áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp khu vực miền núi khai thác hiệu quả tiềm năng, nâng cao giá trị sản phẩm, hội nhập vững vàng vào chuỗi giá trị quốc gia và toàn cầu.

Những năm qua, dưới sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và sự phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương hai cấp, các hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Tuyên Quang đã có bước phát triển đáng kể. Hàng loạt mô hình áp dụng tiêu chuẩn và công cụ cải tiến năng suất chất lượng đã được triển khai tới tận cơ sở, nhất là trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp chế biến, du lịch và làng nghề.

Nhiều sản phẩm tiêu biểu của tỉnh như Cam sành Hàm Yên, chè Shan tuyết Na Hang, mật ong Tuyên Quang, miến dong Na Hang đã được đăng ký, chứng nhận tiêu chuẩn, truy xuất nguồn gốc, từng bước chinh phục các thị trường lớn. Ở cấp huyện, thành phố, các mô hình quản lý chất lượng ISO và chương trình OCOP cũng được thực hiện đồng bộ, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế địa phương.

Đặc biệt, thời gian vừa qua, Tuyên Quang và Hà Giang đã phối hợp chặt chẽ trong triển khai các hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp, chia sẻ kinh nghiệm áp dụng các mô hình cải tiến năng suất, hỗ trợ lẫn nhau trong phát triển sản phẩm đặc sản vùng cao. Đây là ví dụ rất sinh động cho thấy khi chính quyền hai cấp đồng lòng, phối hợp cùng các cơ quan trung ương, hiệu quả thực thi chính sách sẽ được nhân lên rõ rệt.

“Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng Ủy ban TCĐLCL Quốc gia, chung tay xây dựng các mô hình phát triển bền vững, lấy tiêu chuẩn và chất lượng làm nền tảng cho giá trị sản phẩm vùng cao”, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Tuyên Quang bày tỏ.

Ông Phan Tiến Dũng - Phó Trưởng phòng Quản lý Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tuyên Quang.

Ông Phạm Đăng An – Giám đốc Văn phòng Carbon - Phó Tổng Giám đốc Vũ Phong Energy Group.

Bà Phạm Thị Minh Hải - Phó Giám đốc Công ty TNHH Thành Sơn.

Tiếp theo chương trình, ông Phan Tiến Dũng - Phó Trưởng phòng Quản lý Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Tuyên Quang đã trình bày những vấn đề tổng quan về năng suất chất lượng – Cơ hội và thách thức tại khu vực miền núi phía Bắc; Ông Phạm Đăng An – Giám đốc Văn phòng Carbon - Phó Tổng Giám đốc Vũ Phong Energy Group trình bày bài tham luận “Thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao năng suất thông qua tiêu chuẩn ESG và trung hòa carbon”; Bà Phạm Thị Minh Hải - Phó Giám đốc Công ty TNHH Thành Sơn trình bày nội dung về doanh nghiệp địa phương - Áp dụng thành công các công cụ cải tiến NSCL (Lean, Six Sigma;...).

Ông Phạm Lê Cường - Phó Chánh Văn phòng Ủy ban đặt câu hỏi cho doanh nghiệp tại chương trình.

Các đại biểu tham dự chương trình.

Trong khuôn khổ hội thảo cũng diễn ra phần trao đổi, thảo luận giữa diễn giả và đại biểu tham dự. Nhiều vấn đề được đặt ra, nhiều ý kiến trao đổi thực tiễn, tập trung vào các nội dung về truy xuất nguồn gốc, áp dụng công cụ cải tiến, ứng dụng khoa học công nghệ nâng cao năng suất chất lượng, gắn với phát triển bền vững tại địa phương.

Không khí thảo luận cởi mở mang tính xây dựng cao, góp phần lan tỏa nhận thức về tiêu chuẩn chất lượng, năng suất chất lượng và định hướng phát triển bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp miền núi phía Bắc.

Thanh Tùng